Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Κυριακής στην Νάξο κέρδισε ένα από τα επτά Ευρωπαϊκά Βραβεία συντήρησης-αποκατάστασης μνημείου. Η ανακοίνωση έγινε στην πανηγυρική εκδήλωση απονομής των βραβείων, την Παρασκευή 22 Ιουνίου 2018, την εναρκτήρια ομιλία της οποίας έκανε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Frank-Walter Steinmeier, με οικοδεσπότες τον Placido Domingo, πρόεδρο της Europa Nostra και τον Tibor Navracsics, Ευρωπαίο Επίτροπο Παιδείας, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού.
Ο ναός της Αγίας Κυριακής στην Απείρανθο Νάξου διατηρεί ένα μοναδικό σύνολο ανεικονικών τοιχογραφιών του 8ου αιώνα, ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα κατάλοιπα της εικονομαχικής περιόδου στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μετά τη συντήρηση αποκαλύφθηκαν φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα με έντονα χρώματα, αλληγορικές παραστάσεις πτηνών και πολλαπλές απεικονίσεις διάλιθων σταυρών, που κοσμούν τους τοίχους της εκκλησίας, προσφέροντας στον επισκέπτη μια ασυνήθιστη και εντυπωσιακή εικόνα για βυζαντινό ναό.
Το δύσκολο έργο της αποκατάστασης του μνημείου υλοποιήθηκε με τη συνδρομή ελβετικών συλλόγων και ειδικά της Association Hagia Kyriaki, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, με τις χορηγίες των ιδρυμάτων Ι.Φ. Κωστόπουλου και Α.Γ. Λεβέντη καθώς και των Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου. Οι εργασίες στερέωσης και στεγάνωσης του μνημείου έγιναν υπό την εποπτεία της πρώην 2ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων Γ. Κίζη, Κ. Ασλανίδη και Χ. Πινάτση. Το έργο της συντήρησης του πολύτιμου εικονομαχικού τοιχογραφικού διακόσμου ανέλαβε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με συνεργείο εξειδικευμένων συντηρητών, με επικεφαλής τον Ν. Βίττη και υπό την επιστημονική διεύθυνση του Δ. Αθανασούλη, διευθυντή της Εφορείας. Αμέριστη συμπαράσταση στην υλοποίηση του έργου προσέφερε ο Γ. Μπάκαλος, πρόεδρος Απειράνθου.
Η τελετή απονομής των Βραβείων Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς 2018 (Europa NostraAwards), περιελάμβανε τη βράβευση δύο ακόμη έργων ελληνικού ενδιαφέροντος: του έργου της συντήρησης του παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού της αψίδας στην Αγία Αικατερίνη του Σινά (Αίγυπτος), καθώς και αυτού της αποκατάστασης του Ζωγράφειου Ελληνικού Δημοτικού Σχολείου στο Νεοχώρι Κωνσταντινούπολης (Τουρκία).
«Η κοινή πολιτιστική μας κληρονομιά βρίσκεται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Ο πολιτισμός όπως εκφράζεται στα μεγάλα καλλιτεχνικά επιτεύγματα αλλά και σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητά μας, μας διδάσκει τη συνύπαρξη μέσα από τη διαφορά, την αλληλεγγύη καθώς και τη δημιουργία μέσα από την ανταλλαγή» ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου, στην έναρξη της συνάντησης την Πέμπτη 21 Ιουνίου, στην οποία ήταν παρόντες μεταξύ άλλων η ομοσπονδιακή Υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, Monika Grütters, και ο Επίτροπος Πολιτισμού, Παιδείας και Άθλησης Tibor Navracsics.
Η κα Κονιόρδου διάβασε αποσπάσματα από τον «Επιτάφιο» του Γοργία και από το «Μυθιστόρημα, Γ’» του Γιώργου Σεφέρη, λίγο πριν αναφερθεί στο Διάλογο ως συνεισφορά των Ελλήνων στον δυτικό πολιτισμό. Όπως χαρακτηριστικά είπε στην ομιλία της: «Μια μεγάλη συνεισφορά των Ελλήνων στον δυτικό πολιτισμό είναι η εισαγωγή του Διαλόγου ως θεμέλιο της Δημοκρατίας, ως πυρήνα των θεσμών της. Πρόκειται για την ουσία μιας διαλεκτικής διαδικασίας. Μιας διαδικασίας ορατής σε όλα τα μεγάλα της επιτεύγματα: από την αρχιτεκτονική και τα γλυπτά του Παρθενώνα μέχρι τον επιτάφιο του Θουκυδίδη, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία μέχρι την κορύφωση του αρχαιοελληνικού πνεύματος στην Τραγωδία. Είναι ο διάλογος, η ανταλλαγή, η συνομιλία τα στοιχεία αυτά που επέτρεψαν στο αρχαίο ελληνικό πνεύμα να ανθίσει. Στεκόμαστε λοιπόν σήμερα με μεγάλη χαρά σε μια τόσο ιδιαίτερη, σύγχρονη διαδικασία διαλόγου». Για να διευκρινίσει ότι «η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί τη ζωντανή αποτύπωση αυτού του διαλόγου αλλά ταυτόχρονα και μια ενσάρκωση των κοινών μας αξιών. Η κάθε εποχή επιτάσσει να προσεγγίζουμε εκ νέου τις αξίες αυτές δίνοντάς τους νέο βάθος και ταυτόχρονα νέα πρακτική εφαρμογή». Καταλήγοντας η Υπουργός Πολιτισμού τόνισε: «Με ενθουσιασμό υπογράφουμε το “κάλεσμα για δράση” που προτείνουν οι οικοδεσπότες της συνόδου, German Cultural Heritage Committee, Prussian Cultural Heritage Foundation και Europa Nostra με την ευχή να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα με τελικό στόχο τη δημιουργική άνθηση του κοινού μας παρόντος».
