Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης φιλοξενεί τον George Condo

Η πρώτη μεγάλη ατομική μουσειακή έκθεση του George Condo στην Ελλάδα φιλοξενείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μέγαρο Σταθάτου, μέχρι τις 14 Οκτωβρίου. Η έκθεση, με τίτλο «George Condo at Cycladic», περιλαμβάνει 30 έργα –ζωγραφικά, γλυπτά και σχέδια– τα οποία καλύπτουν τα τελευταία 20 χρόνια πορείας του Αμερικανού καλλιτέχνη. Επίσης παρουσιάζεται για πρώτη φορά μια σειρά ζωγραφικών έργων και σχεδίων που δημιουργήθηκαν το 2017, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας ομάδας αυτοπροσωπογραφιών με τίτλο Αυτοπροσωπογραφία στο Παρίσι 1-3 (Self portrait in Paris 1-3, 2017) και Εγώ, ο Εαυτός μου και Αυτός (Me, Myself and Him, 2017).

Χωρίς να ακολουθεί τη χρονολογική περιγραφή του έργου του καλλιτέχνη υπό τη μορφή ενός αναδρομικού αφιερώματος, η έκθεση εστιάζει στην ανάδειξη ορισμένων αντιπροσωπευτικών έργων του τα οποία επιχειρούν να εξερευνήσουν την ανθρώπινη μορφή, κεντρικό θέμα του σύγχρονου εκθεσιακού προγράμματος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Ο Condo –μαζί με τον Jean-Michel Basquiat, τον Keith Haring και τον Jeff Koons– συνέβαλε καταλυτικά στην αναβίωση της αναπαραστατικής ζωγραφικής στην Αμερική τη δεκαετία του ’80 και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς γλύπτες και αναπαραστατικούς ζωγράφους μέχρι σήμερα. Ανήκει σε μια γενιά καλλιτεχνών οι οποίοι επανήλθαν στην παραστατική ζωγραφική παρότι δημιούργησαν σε μια εποχή, μετά τον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό, όπου η Εννοιολογική Τέχνη και ο Μινιμαλισμός μεσουρανούσαν στο καλλιτεχνικό προσκήνιο. Παίζοντας ένα παιχνίδι ισορροπίας ανάμεσα στο όμορφο και το γκροτέσκο, το καθημερινό και το παράλογο, την υψηλή και την εμπορική «pop» τέχνη, οι φρέσκιες εικαστικές δημιουργίες του Condo τον καθιστούν έναν από τους πιο εφευρετικούς καλλιτέχνες της γενιάς του.

Στόχος της έκθεσης «George Condo at Cycladic» είναι να αναδείξει τις αναφορές, τις ιδέες και τις κατακτημένες δεξιότητες του καλλιτέχνη που έχουν περισυλλεχθεί με την πάροδο του χρόνου. Το έργο του Condo, διαποτισμένο από μια βαθιά γνώση της λογοτεχνίας, της μουσικής και της Ιστορίας της Τέχνης, μοιάζει σαν αντικατοπτρισμός του χαρακτήρα του, μια προέκταση του εαυτού του: χαρισματικό, μεγαλειώδες, διορατικό, καλλιεργημένο, κομψό και με πηγαία αίσθηση του χιούμορ. Χαμόγελα πονηρά, μάτια γουρλωτά, οδοντοστοιχίες, κεφάλια που διαθλώνται –σε μαύρο μελάνι ή με εκρήξεις κίτρινου, πράσινου, μωβ και πορτοκαλί χρώματος– συνθέτουν τις μορφές του φρενήρους κόσμου του Condo.

Μεταξύ άλλων η έκθεση περιλαμβάνει τα γλυπτά Τοτεμική Φιγούρα (Totemic Personage, 2012) και Γυμνό σε Κιβώτια Κρασιού 2 (Nude on Wine Crates 2, 2016), όπου ο κατακερματισμός και η ανακατασκευή αναδεικνύονται ως βασικά χαρακτηριστικά της δουλειάς του Condo, καθώς και το έργο ο Εσωτερικός Κόσμος (Internal Space, 2005) που αποδεικνύει ότι ένα έργο μπορεί να είναι ταυτόχρονα και παραστατικό και αφηρημένο. Στα έργα οι Άστεγοι Αρλεκίνοι (Homeless Harlequins, 2004), Χαμογελαστός Αρλεκίνος (Grinning Harlequin, 2005) και Γελαστός Ιερέας (Laughing Priest, 2004) αναδεικνύεται η χαρακτηριστική πρακτική του Condo να καταγράφει στα πορτρέτα του καθημερινούς παραλογισμούς της ζωής, μέσα από ένα σύνολο χαρακτήρων που κατοικούν στο μυαλό του, συνθέτοντας μια δική του comedia dell’arte. Το Χάρτινα Πρόσωπα (Paper Faces, 1997) είναι ένα μνημειακό έργο στο οποίο ο Condo συγκεντρώνει μια σειρά από χαρακτηριστικά μοτίβα της δουλειάς του.

Την έκθεση, που συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο, επιμελείται η Αταλάντη Μαρτίνου.

Η ανθρώπινη μορφή στην Κυκλαδική Τέχνη και στο έργο του Condo

Έχοντας ως σημείο εκκίνησης την ανθρωποκεντρική φύση του Κυκλαδικού Πολιτισμού, το πρόγραμμα σύγχρονης τέχνης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης έχει ως κεντρικό άξονα την παρουσίαση εκθέσεων που πραγματεύονται την ανθρώπινη μορφή. H διαχρονικότητα της φιγούρας και οι πολυάριθμες εκφάνσεις αυτής καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας της Τέχνης –αρχαίας, μοντέρνας και σύγχρονης–, αποτελεί τη βάση του διαλόγου που το Μουσείο φιλοδοξεί να χτίσει ανάμεσα στις μόνιμες συλλογές και στις σύγχρονες εκθέσεις του.

Ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους, η ανθρώπινη μορφή ήταν στο κέντρο των καλλιτεχνικών πειραματισμών και πρακτικών. Παρατηρώντας τα έργα του Κυκλαδικού Πολιτισμού (περίπου 3200-2000 π.Χ.) στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο Κυκλαδικός Πολιτισμός ήταν κατεξοχήν ανθρωποκεντρικός. Την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, όταν ήκμασε ο Κυκλαδικός Πολιτισμός, εικόνες της καθημερινής ζωής απαθανατίζονταν σε ειδώλια, όπως αυτά του «Εγείροντος πρόποσιν» και του «Αρπιστή» που φιλοξενούνται στο Μουσείο. Σήμερα, ο Κυκλαδικός Πολιτισμός είναι συνώνυμος της μοναδικής εικονικής μορφής του κυκλαδικού ειδωλίου, παγκοσμίως.

Το έργο του Condo είναι ριζωμένο στην απεικόνιση του εαυτού ή, όπως το θέτει ο ίδιος, των πολλαπλών εαυτών μας, με αναφορές στην τέχνη, τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία του παρελθόντος. Παίζοντας με το χρόνο και την εικονογραφία, ο Condo αντλεί έμπνευση από την αρχαία ελληνική κλασική τέχνη, τους Ολλανδούς ζωγράφους του 17ου αιώνα, αλλά και τον Francisco Goya, τον Diego Velasquez και τον Pablo Picasso, μεταξύ άλλων.

Ο Condo καταγράφει τους παραλογισμούς της σύγχρονης καθημερινής ζωής: τον τραπεζίτη, τον ιερέα, τη δική μας μεσαία τάξη και τον κλήρο του 20ού και του 21ου αιώνα. Με τον πολύ προσωπικό και μοναδικά εικονικό τρόπο του, ο Condo πυροδοτεί στο μυαλό μας ολόκληρες ιστορίες για κάθε πρωταγωνιστή του. Τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των θεμάτων του αποτελούν κεντρικό αντικείμενο μελέτης. Ο Condo προσεγγίζει την προσωπογραφία με νέο τρόπο και συνδυάζει στοιχεία του Κυβισμού και του Σουρρεαλισμού, τις έννοιες της υψηλής και της χαμηλής τέχνης, την αφηρημένη και την παραστατική τέχνη, και, συχνά, τη γελοιογραφική πλευρά της ζωής, με απώτερο στόχο να απεικονίσει την περιπλοκότητα της ψυχικής κατάστασης του ανθρώπου της εποχής μας.

Στα έργα του Condo συναντούμε χαρακτήρες από όλα τα κοινωνικά στρώματα, σε όλων των ειδών τις ψυχικές καταστάσεις, που μας επιτρέπουν να κρυφοκοιτάξουμε μέσα στο μυαλό του καλλιτέχνη, σ’ αυτή την τεράστια τράπεζα αναφορών, ιδεών και δεξιοτεχνίας που συσσωρεύτηκαν με τα χρόνια.