Ένα συναρπαστικό βιβλίο για την ιστορία του κάστρου της Μεθώνης, από την αρχαιότητα ως σήμερα. Μια μελέτη επίμονης και πολυετούς αναζήτησης, που κάποιες φορές έπαιρνε, σύμφωνα με τον συγγραφέα του, τη μορφή… αστυνομικής έρευνας. Μια μονογραφία που αναδεικνύει θέματα τα οποία ως τώρα ήταν ανεξερεύνητα ή στο ημίφως. Ένα έργο που επιχειρεί να αποκαταστήσει την αλήθεια. Όλα τα παραπάνω περιγράφουν το βιβλίο «Η Μεθώνη και η Ιστορία. Η Βενετία και η Εξουσία» του Παναγιώτη Φουτάκη, που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Καπόν, μια ακόμα εξαιρετική έκδοση του γνωστού οίκου, η παρουσίαση του οποίου έγινε χτες τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου στη μεγάλη αίθουσα του μεγάρου της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

«Πρόκειται για συγγραφικό και εκδοτικό άθλο μιας μονογραφίας 485 σελίδων μεγάλου σχήματος, με 438 εικόνες και σχέδια. Πρόκειται για μια μακροχρόνια διαδρομή, που ξεκινά με τον Όμηρο και καταλήγει στον 20ό αιώνα, με το βάρος φυσικά να πέφτει στην περίοδο της Ενετοκρατίας. Ο συγγραφέας φωτίζει πλευρές της ιστορίας και της οχυρωματικής τεχνικής της οργάνωσης και της διοίκησης της μεσσηνιακής αυτής καστροπολιτείας, στηρίζοντας τα συμπεράσματά του στη μαρτυρία των 127 πηγών, στις 112 απεικονίσεις του κάστρου που φυλάσσονται στα αρχεία της Βενετίας και του Παρισιού, στα νομίσματα, καθώς και στη μελέτη και ταυτοποίηση 27 θυρεών και 18 ενετικών λιονταριών που βρίσκονται ενσωματωμένα ως σήμερα στο κάστρο», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης, διευθυντής του έργου στην αρχαία Μεσσήνη, ο οποίος έχει στενή σχέση με την περιοχή που πραγματεύεται το βιβλίο, καθώς, όπως είπε, «από το 1963 όταν πάτησα το πόδι μου στη Μεσσηνία ως Επιμελητής Αρχαιοτήτων, η Μεθώνη κατέκτησε την πρώτη θέση στα ενδιαφέροντά μου και στα υπηρεσιακά μου καθήκοντα», ενώ ως το 1966 ήταν υπόλογος και επόπτης των εργασιών αναστήλωσης του δυτικού πύργου της νότιας πύλης.

«Το πόνημα είναι ευπρόσδεκτο καθώς αφορά έναν συγκεκριμένο τόπο, τη Μεθώνη, δηλαδή τη μικρή εικόνα, παραπέμποντας, σύμφωνα με τη δήλωση του τίτλου, στη μεγάλη εικόνα που μας προϊδεάζει να δούμε», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η ακαδημαϊκός Χρύσα Μαλτέζου, που αναφέρθηκε στα θετικά σημεία του έργου, όπως η περιγραφή, καταλογογράφηση και φωτογράφιση 37 οικόσημων Βενετών αξιωματούχων και 18 λεόντων του Αγίου Μάρκου, που αποτελούσαν το σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, η παρουσίαση στοιχείων για τη στήλη του Μοροζίνι, που κατά τον συγγραφέα κακώς αποκαλείται έτσι καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, συνδέεται με τον Βενετό αξιωματούχο Pietro de Canal ή οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις νέων χρονολογήσεων που αφορούν τις μεσαιωνικές οχυρώσεις, τον λεγόμενο Πύργο του Βιλλεαρδουίνου, την επισήμανση και την έκταση του λιμανιού κ.ά. Η ίδια, ωστόσο, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα αδύναμα σημεία του έργου, όπως αυτά που αφορούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μελετών που γράφονται από συγγραφείς οι οποίοι δεν είναι επαγγελματίες ιστορικοί.

«Κάτω από τον ασυνήθιστο και προκλητικό αυτό τίτλο, έχουμε ένα εξίσου ασυνήθιστο βιβλίο. Ένα βιβλίο τόσο σύνθετο που δεν θα το όριζα απλώς ως μονογραφία, παρά το γεγονός ότι έχει έναν μόνο συγγραφέα και αναφέρεται μόνο σε ένα θέμα, τη Μεθώνη, από τους αρχαίους χρόνους ως την ίδρυση του ελληνικού κράτους και αργότερα» σημείωσε από τη μεριά του ο Γιώργος Τόλιας, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, που χαρακτήρισε το βιβλίο ως «το τολμηρό εγχείρημα ενός ευρυμαθούς, ενός πολυίστορα, καθώς καλύπτει πολλά και διαφορετικά γνωστικά πεδία και φωτίζει πτυχές μιας ιστορικής περιπέτειας 3.000 χρόνων», «ένα εντυπωσιακό έργο, προϊόν μακρόχρονης και επανειλημμένων αυτοψιών, επίπονης έρευνας σε αρχεία και βιβλιοθήκες και κυρίως επίμονης προσήλωσης στις πρωτογενείς πηγές». Στην παρουσίαση χαιρετισμό απηύθυναν ο πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα, Efisio Luigi Marras, που μίλησε στα ελληνικά, καθώς και ο Δημήτρης Καφαντάρης, δήμαρχος Πύλου-Νέστορος, α’ αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

Ο Παναγιώτης Φουτάκης, που από το 1985 ζει μόνιμα στο Παρίσι, είναι διδάκτορας φιλοσοφίας (Université de Paris 1, Panthéon-Sorbonne), και συγγραφέας βιβλίων και άρθρων στα γαλλικά, αγγλικά και ελληνικά σχετικά με το κάστρο Μεθώνης, την εφαρμογή της χρυσής τομής στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, τη δράση του τάγματος των Ιωαννιτών ιπποτών στη Ρόδο και στην Πελοπόννησο, την ιστορία της γαλλικής μεσαιωνικής οικογένειας Le Viste, την αναγνώριση οικόσημου και επιγραφής ενετικού αρχοντικού στα Χανιά, την ιστορία-ερμηνεία των ταπετσαριών της Κυρίας με τον μονόκερο, την ταυτοποίηση των γλυπτών παραστάσεων που άφησαν οι Βίκινγκ Νορμανδοί της νότιας Ιταλίας στο κάστρο Ιωαννίνων, τη μελέτη προσωπογραφιών της ιταλικής Αναγέννησης και τη χρονολόγηση ενετοβυζαντινών εικόνων.