Ακόμη και επιστολή στη βασίλισσα της Αγγλίας, μέσω της αγγλικής πρεσβείας στην Αθήνα, χρειάστηκε να αποστείλει πριν από ένα χρόνο η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλει για την ανακατασκευή ενός γεφυριού που αποτελεί ιστορικό μνημείο δεμένο με την περιοχή και το οποίο ανατίναξαν Άγγλοι και Νεοζηλανδοί το 1941, για να διακόψουν τη γερμανική προέλαση.

Το γεφύρι του Πασά, στην περιοχή Σιάτιστας-Κοκκινιάς Γρεβενών, χτίστηκε με εντολή κάποιου πασά γύρω στα 1670 και αποτέλεσε για πολλά χρόνια τον βασικό άξονα μετακίνησης ανθρώπων και αγαθών μεταξύ της Σιάτιστας και των Ιωαννίνων. Μετά την ανατίναξη του μεσαίου τόξου του, οι κάτοικοι της περιοχής άρχισαν να αποσπούν αγκωνάρια και στηθαία, τα οποία χρησιμοποιούσαν ως έτοιμα οικοδομικά υλικά για τα σπίτια τους, ενώ τη χαριστική βολή έδωσε ο σεισμός του 1995 που έπληξε τη Δυτική Μακεδονία.

«Τα τελευταία χρόνια, η Περιφέρεια έχει κινητοποιηθεί για την αναστήλωση του ιστορικού γεφυριού» εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αντιπεριφερειάρχης Παιδείας, Πολιτισμού, Τουρισμού και Αθλητισμού, Αντώνης Δασκαλόπουλος, ο οποίος διευκρινίζει ότι η απάντηση του αγγλικού κράτους ήταν μεν ευγενική και διαβεβαίωνε για τη συνδρομή της αγγλικής πλευράς στο όλο ζήτημα, ωστόσο καθιστούσε σαφές ότι δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει από μέρους της καμία οικονομική συνδρομή. Στο ίδιο μήκος κύματος, η Περιφέρεια «χτύπησε την πόρτα» και της Νέας Ζηλανδίας, χωρίς, όμως, να λάβει καμία απάντηση μέχρι σήμερα.

«Το γεφύρι του Πασά διευκόλυνε τη διάβαση του Αλιάκμονα που και μεγάλος ποταμός είναι και κατά τους χειμερινούς μήνες είναι αρκετά φουσκωμένος, με αποτέλεσμα να γίνεται πολύ δύσκολο για τους αγωγιάτες και τους κατοίκους του τόπου να τον περάσουν. Ήταν το μεγαλύτερο σε μήκος γεφύρι σε όλη τη Μακεδονία, καθώς το μήκος του έφτανε τα 100 μέτρα, το πλάτος του ήταν ενάμισι μέτρο, είχε επτά καμάρες και το ύψος της μεσαίας έφτανε τα 15 μέτρα. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε στη μέση του γεφυριού ένα κυπρί, το γνωστό κουδούνι που φέρουν τα πρόβατα στο λαιμό τους, και χτυπούσε δυνατά όταν υπήρχε έντονος άνεμος για να προειδοποιήσει τους πεζούς και τους διαβάτες να μην ανεβαίνουν στο γεφύρι, αφού κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο και θα μπορούσε να παρασύρει ανθρώπους και ζώα στο νερό» αναφέρει ο κ. Δασκαλόπουλος.

Παράλληλα, γνωστοποιεί ότι τα καλά νέα ήρθαν πριν από λίγο καιρό από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Με το ΑΠΘ επικοινώνησε η Περιφέρεια και μετά την άμεση ανταπόκριση του πρύτανη Περικλή Μήτκα, το πανεπιστημιακό ίδρυμα συμφώνησε να εκπονήσει δωρεάν μελέτη για την ανακατασκευή του γεφυριού. «Βρεθήκαμε πριν από λίγες μέρες στην περιοχή του γεφυριού, όπου έγινε η τοπογραφική του αποτύπωση. Θα ακολουθήσει η στατική μελέτη και η μοντελοποίηση για την ανακατασκευή» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Τοκμακίδης.

Ο ίδιος υπογραμμίζει το ενδιαφέρον της κατασκευής καθώς, όπως λέει, πρόκειται για γεφύρι του 17ου αιώνα, το οποίο φτιάχτηκε από μάστορες που έχτιζαν με πέτρα. Παράλληλα, τονίζει ότι για τη μοντελοποίηση του γεφυριού θα χρησιμοποιηθούν κάποιες παλιές φωτογραφίες του αλλά και μετρήσεις που έκανε το κλιμάκιο του ΑΠΘ στις γενέτειρες των τόξων του. «Επίσης, κάνουμε έρευνα στα γύρω χωριά και στους κατοίκους, από τους οποίους ζητούμε να μας δώσουν, αν έχουν, κάποιες αναμνηστικές φωτογραφίες. Αυτές θα μας βοηθήσουν πολύ ώστε να φτιάξουμε ένα όσο το δυνατόν πιο πιστό μοντέλο» προσθέτει.

Σε ό,τι αφορά τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης του έργου, διευκρινίζει ότι η μελέτη, που θα γίνει στο πλαίσιο μεταπτυχιακών και διπλωματικών εργασιών του πανεπιστημίου, μπορεί να είναι έτοιμη μέχρι τον Ιούνιο. Για το κατασκευαστικό κομμάτι, ο αντιπεριφερειάρχης επισημαίνει ότι θα αναζητηθούν πόροι μέσω του νέου ΕΣΠΑ, ενώ σε κάθε περίπτωση σημειώνει ότι «εφόσον το γεφύρι του Πασά αναστηλωθεί θα είναι πολύ επιβλητικό και θα καταστεί τουριστικός προορισμός στην περιοχή».

«Συνολικά, υπάρχουν 20 γεφύρια στον νομό Γρεβενών, στα οποία συμπεριλαμβάνονται εκείνα του Αζίζ Αγά στο Τρίκωμο, το οποίο έχει αναστηλωθεί, αλλά και το γεφύρι της Πορτίτσας στο Σπήλαιο. Άλλα τόσα υπάρχουν στον νομό Κοζάνης και 15 στον νομό Καστοριάς. Στις σκέψεις της Περιφέρειας είναι η δημιουργία ενός σχετικού λευκώματος που θα τα παρουσιάζει» καταλήγει ο αντιπεριφερειάρχης και δεν παραλείπει να μιλήσει για τους θρύλους που αναφέρονται σε αυτά τα γεφύρια και αποτυπώνονται σε σχετικές εκδόσεις.