Σημαντικά έργα που αφορούν την προστασία, την ανάδειξη και την προβολή σημαντικών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Στερεάς Ελλάδας θα πραγματοποιηθούν το προσεχές διάστημα.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού: «Το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί γόνιμη συνεργασία και συντονισμός μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για την εξασφάλιση χρηματοδότησης έργων πολιτισμού, προκειμένου να προστατευθεί και να αναδειχθεί ο μνημειακός πλούτος της περιοχής. Στην όλη προσπάθεια πολύτιμη είναι η συνδρομή και του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, που έχει το γενικό συντονισμό του ΕΣΠΑ 2014-2020».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στο πλαίσιο της Πρόσκλησης με κωδικό 6 της Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος (Ε.Π.) Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με τίτλο «Έργα αναβάθμισης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και πολιτιστικής κληρονομιάς πόλεων», οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού πρότειναν και εντάχθηκαν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα τα εξής έργα:

—«Αναβάθμιση αρχαιολογικού χώρου Ορχομενού Βοιωτίας και αποκατάσταση αρχαίου θεάτρου στο πλαίσιο δημιουργίας του Αρχαιολογικού Πάρκου Ορχομενού» με προϋπολογισμό 2.001.690,61€ και φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας.

Στον αρχαιολογικό χώρο Ορχομενού σώζονται τα κατάλοιπα οικισμού της Νεολιθικής περιόδου, τμήμα νεκροταφείου του 16ου αι. π.Χ., ο μνημειώδης θολωτός τάφος της Μυκηναϊκής περιόδου, γνωστός ως «Θησαυρός του Μινύα», τα θεμέλια αρχαίου ναού του 6ου-5ου αι. π.Χ., το αρχαίο θέατρο του 4ου αι. π.Χ. καθώς και ο βυζαντινός ναός της Παναγίας Σκριπούς.

Στόχος του έργου είναι να διαμορφωθεί ο περιβάλλων χώρος των μνημείων του θολωτού τάφου και του αρχαίου θεάτρου, μέσω ήπιων παρεμβάσεων, που θα συμβάλουν στην οργανική ενοποίηση της περιοχής των μνημείων που σήμερα είναι κατακερματισμένη. Παράλληλα, περιλαμβάνονται εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου και του θολωτού τάφου. Το εν λόγω έργο αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου που θα αποτελέσει τόσο για την τοπική κοινωνία όσο και τους επισκέπτες, χώρο ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, ιδανικό για εκπαιδευτικές δράσεις, ιστορική ενημέρωση και περίπατο σε άμεση επαφή με το σύγχρονο δομημένο περιβάλλον της πόλης του Ορχομενού. Η σχετική μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το «Διάζωμα».

—«Αποκατάσταση Ιερού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Μητροπολιτικού Ναού Αμφίσσης» με προϋπολογισμό 2.406.479,47€ και φορείς υλοποίησης τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων.

O Μητροπολιτικός ναός της Άμφισσας, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο της νεότερης ιστορίας της. Σύμφωνα με επιγραφή ο ναός οικοδομήθηκε κατά το χρονικό διάστημα 1859-1869 στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής και εικονογραφήθηκε από τον ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά μεταξύ των ετών 1927-1932. Οι τοιχογραφίες αποτελούν το μοναδικό παράδειγμα στην Ελλάδα και από τα ελάχιστα στον κόσμο τοιχογραφίας ζωγραφισμένης με την τεχνική της «ξηρογραφίας» και θεωρούνται σταθμός στην εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής αγιογραφίας.

Στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν εργασίες στερέωσης και ενίσχυσης του φέροντα οργανισμού του ναού προκειμένου να καταστεί ασφαλής, εργασίες μορφολογικής αποκατάστασης για την αντιμετώπιση των λειτουργικών και αισθητικών προβλημάτων και την αρμονική ένταξή του στον ιστό της πόλης, ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες για την ασφαλή λειτουργία του και την ανάδειξή του, και εργασίες συντήρησης και αισθητικής αποκατάστασης του μοναδικού τοιχογραφικού του διακόσμου στο σύνολο του ναού.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της ίδιας Πρόσκλησης και ύστερα από σύμφωνη γνώμη του ΥΠΠΟΑ, εντάχθηκαν τα ακόλουθα έργα:

—«Αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείου Ι.Ν. Αγίου Νικολάου και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου στη Δ.Κ. Σπερχειάδας Δήμου Μακρακώμης» με προϋπολογισμό 595.000€ και φορείς υλοποίησης τον Δήμο Μακρακώμης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας.

Το έργο αφορά σε εργασίες στερέωσης-αποκατάστασης του ναού του Αγίου Νικολάου, με παράλληλη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μνημείου με ήπιες παρεμβάσεις, ώστε να διατηρηθεί στο σύνολό του το υφιστάμενο αλσύλλιο ως χώρος αστικού πρασίνου.

Ο ναός κατασκευάστηκε το 1860, ανατινάχτηκε από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944 και σήμερα βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Αποτελεί στόχο η διατήρηση και η ανάδειξη του μνημείου, με απώτερο σκοπό την αναβάθμισή του ως τοπόσημου και ως χώρου διατήρησης της ιστορικής μνήμης, ενώ παράλληλα επιδιώκεται και η αύξηση της επισκεψιμότητας στην περιοχή της Σπερχειάδας, η οποία θα υποστηριχθεί περαιτέρω, από την κατασκευή στον περιβάλλοντα χώρο ενός κέντρου ενημέρωσης–πληροφόρησης επισκεπτών με τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους.

—«Ανάδειξη των ψηφιδωτών παλαιοχριστιανικού ναού στην οδό Σπυροπούλου Λιβαδειάς» με προϋπολογισμό 199.557,07€ και φορείς υλοποίησης τον Δήμο Λεβαδέων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας.

Το έργο αφορά στην ανάδειξη ψηφιδωτών δαπέδων παλαιοχριστιανικού ναού στην οδό Σπυροπούλου, στο κέντρο της Λιβαδειάς και στην πεζοδρόμηση τμήματος της οδού πλησίον του ναού, με στόχο την επί τόπου διατήρηση, προστασία και ανάδειξη του μνημείου, καθώς και την εξασφάλιση της προσβασιμότητας των ΑμεΑ.

Στο πλαίσιο της Πρόσκλησης με κωδικό 5 «Ενίσχυση μουσειακών υποδομών και πιστοποιήσεις αυτών» υποβλήθηκε στις 15 Απριλίου 2016 και βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της αξιολόγησης πρόταση για το έργο με τίτλο «Οργάνωση μόνιμης έκθεσης του αρχαιολογικού Μουσείου Χαλκίδας “Αρέθουσα”» με προϋπολογισμό 1.550.000€ και Δικαιούχο την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας. Το έργο αφορά στην οργάνωση της μόνιμης έκθεσης στο αρχαιολογικό μουσείο Χαλκίδας, στο πρώην εργοστάσιο «Αρέθουσα», το οποίο αποκαταστάθηκε ως μουσείο στο πλαίσιο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου 2007-2013

Τέλος, στο πλαίσιο της συνεργασίας, έχει ενταχθεί στο εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της Στερεάς Ελλάδας, η χρηματοδότηση έργων αποκατάστασης και ανάδειξης των σημαντικών αρχαίων θεάτρων των Δελφών και της Ερέτριας, σύμφωνα με μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από το «Διάζωμα».