Η χαρά ήταν ολοφάνερη το 2013 όταν τρεις Νεοϋορκέζοι έμποροι έργων τέχνης κανόνισαν μέσω του οίκου δημοπρασιών Sotheby’s να πουλήσουν έναν πίνακα ζωγραφικής του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που είχε ανακαλυφθεί πρόσφατα, αντί 80 εκατομμυρίων δολαρίων. Ένας από αυτούς, τον είχε αγοράσει για λιγότερο από 10.000 δολάρια οκτώ χρόνια νωρίτερα, όταν οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούσαν ότι επρόκειτο για έργο της σχολής του Λεονάρντο.

Όμως αργότερα, η χαρά των τριών εμπόρων πάγωσε, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, όταν έμαθαν ότι αυτός που τον αγόρασε, ένας σημαντικός Ελβετός έμπορος τέχνης, πούλησε τον πίνακα στον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ για 124,5 εκατομμύρια δολάρια.

Οι έμποροι τέχνης ρώτησαν τον Οίκο Sotheby’s, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, αν ήταν ενήμερος για την πολύ υψηλότερη τιμή από αυτή που έπρεπε να έχει ο συγκεκριμένος πίνακας. Οι έμποροι είχαν, λοιπόν, εξαπατηθεί προς όφελος του Ελβετού εμπόρου έργων τέχνης Ιβ Μπουβιέ και πολύτιμου πελάτη του Οίκου Sotheby’s;

Ενοχλημένοι από τα ερωτήματα αυτά, οι τρεις έμποροι γνωστοποίησαν στον οίκο δημοπρασιών ότι είχαν την πρόθεση να καταθέσουν αγωγή, ισχυριζόμενοι οικονομική απάτη, προκειμένου να ανακτήσουν τα εκατομμύρια τα οποία υποστηρίζουν ότι έχασαν, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα.

Τα δικαστικά έγγραφα κατατέθηκαν σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Μανχάταν την περασμένη εβδομάδα από τον Οίκο Sotheby’s σε μια προληπτική κίνηση για να εμποδίσει μια μήνυση. Ο οίκος δημοπρασιών αναφέρει στην αίτησή του ότι ουδέποτε γνώριζε πως ο Μπουβιέ είχε τον Ρώσο μεγιστάνα έτοιμο για να πληρώσει πολύ περισσότερα για το έργο αυτό, γνωστό ως Σαλβατόρ Μούντι, που είναι μια απεικόνιση του Χριστού. Ο Sotheby’s δεν είχε καμιά σχέση με αυτό, αναφέρουν οι δικηγόροι του.

Η αντιπαράθεση αυτή, με τις τιμές που εκτοξεύονται στα ύψη και τις κατηγορίες για μηχανορραφίες, δίνει μια αξιόπιστη εικόνα της βρώμικης πλευράς της διεθνούς αγοράς έργων τέχνης. Ωστόσο αυτό είναι μόλις ένα μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης και ακόμη πιο βρώμικης μάχης μεταξύ του Μπουβιέ και του Ρώσου Ριμπολόβλεφ, μια μάχη στην οποία εμπλέκεται τώρα ο οίκος δημοπρασιών.

Ο Ριμπολόβλεφ, που συγκαταλέγεται στους πλέον πλούσιους συλλέκτες έργων τέχνης, κατηγορεί τον Μπουβιέ για εξαπάτηση στην αγορά 38 έργων ζωγραφικής για τα οποία εταιρείες που ελέγχονται από την οικογένεια Ριμπολόβλεφ πλήρωσαν σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Ρώσος μεγιστάνας έχει δηλώσει ότι πίστευε πως ο Μπουβιέ λειτουργούσε ως αντιπρόσωπός του, με προμήθεια, σε τέτοιες πωλήσεις, και αντ’ αυτού ανακάλυψε αργότερα πως ο Μπουβιέ “κέρδισε” πάνω από 1 δισεκ. δολάρια, έχοντας αγοράσει με την ησυχία του πίνακες πρώτα για τον εαυτό του, τους οποίους στη συνέχεια μεταπωλούσε στον Ρώσο πελάτη του σε πολύ υψηλές τιμές, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που κατέθεσε ο Ριμπολόβλεφ.

Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος κατηγόρησε τον Μπουβιέ για ποινικά αδικήματα στο Μονακό, όπου ο Ελβετός έμπορος συνελήφθη πέρυσι και αφέθηκε ελεύθερος πληρώνοντας εγγύηση 10 εκατομμύρια ευρώ. Ο Ριμπολόβλεφ έχει επίσης μηνύσει τον Μπουβιέ σε δικαστήρια στη Σιγκαπούρη και στη Γαλλία.

Δώδεκα από τους 38 πίνακες ζωγραφικής αγοράστηκαν αρχικά από τον Μπουβιέ σε πωλήσεις που διοργανώθηκαν από τον Sotheby’s, μόνο για να μεταπωληθούν στον Ριμπολόβλεφ.

Σε δήλωσή του την περασμένη εβδομάδα, ο εκπρόσωπος του Ριμπολόβλεφ, ο Σεργκέι Τσερνίτσιν, διερωτάτο για τη διαδικασία που ακολουθεί ο οίκος δημοπρασιών στις ιδιωτικές πωλήσεις και συγκεκριμένα για το ρόλο του στις πωλήσεις στον Μπουβιέ.

Πολλές είναι οι φήμες για τον ρόλο του Sotheby’s στην πώληση του πίνακα του Λεονάρντο, όπως τι γνώριζε ο εκπρόσωπός του ή τι δεν γνώριζε το 2013, όταν μετέφερε τον πίνακα σε ένα μεγάλο διαμέρισμα και ένα από τα ακριβότερα στο Σέντραλ Παρκ, ιδιοκτησίας της οικογένειας του μεγιστάνα, όπου τον περίμεναν ο Μπουβιέ και ο Ριμπολόβλεφ για να δουν και να ελέγξουν τον πίνακα.

Η συνάντηση έγινε έξι εβδομάδες πριν από την πώληση του πίνακα στον Μπουβιέ αντί 80 εκατ. δολαρίων, τα 68 από τα οποία δόθηκαν σε μετρητά. Λίγο αργότερα, έγινε γνωστό ότι ο πίνακας πωλήθηκε στον Ριμπολόβλεφ 47,5 εκατ. ακριβότερα.

Στα δικαστικά έγγραφα που κατέθεσε ο Sotheby’s αναφέρει ότι ο εκπρόσωπός του και αντιπρόεδρος ιδιωτικών πωλήσεων παγκοσμίως Σάμουελ Βάλετ δεν είχε αντιληφθεί ότι το διαμέρισμα ανήκε στους Ριμπολόβλεφ, ούτε ότι ο άνδρας που ήταν μαζί με τον Μπουβιέ ήταν ο Ρώσος μεγιστάνας, ούτε ότι ήταν εν δυνάμει αγοραστής. Άλλωστε τη συνάντηση είχε ζητήσει ο Μπουβιέ…, αναφέρει ο Οίκος.