Τα βραβεία του Αγώνα για το 2016 δόθηκαν με τη λήξη του καθιερωμένου πλέον φεστιβάλ αρχαιολογικής ταινίας, την Κυριακή 23 Οκτωβρίου.  Επρόκειτο για τη 10η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου.

Η Κριτική Επιτροπή της Συνάντησης ΑΓΩΝ για φέτος αποτελούνταν από την πρόεδρο Μέμη Σπυράτου (σκηνοθέτης) και τα μέλη ( με αλφαβητική σειρά) Tony Coe (ανεξάρτητος παραγωγός-σκηνοθέτης), Nικόλαο Kαλτσά (πρώην διευθυντής του Eθνικού Aρχαιολογικού Mουσείου),  Δημήτρη Κομνηνό (σκηνοθέτης) και Διονύση Πετρουτσόπουλο, (διευθυντής φωτογραφίας).

Επειδή η ποιότητα των ταινιών της διοργάνωσης ήταν εξαιρετικά υψηλή, η Κριτική Επιτροπή έχει απονείμει ανά κατηγορία ειδικές μνείες και διπλά βραβεία ανά κατηγορία.

Βραβείο Ενάλιας Αρχαιολογίας «Francesco Alliata»

Ειδική Μνεία στην ταινία Ο Θησαυρός της σπηλιάς του Χαν, σε σκηνοθεσία Philippe Axell, παραγωγής Axell Communication (Βέλγιο).

Η υποβρύχια έρευνα αποκαλύπτοντας απρόσμενα χρυσά στολίδια, χάλκινα τσεκούρια και σπαθιά, καρφίτσες, αγγεία και πολυάριθμα άλλα αντικείμενα καθιστά τη σπηλιά του Χαν, μια από τις πιο σημαντικές τοποθεσίες της Χάλκινης Εποχής στην Ευρώπη.

Το Βραβείο Ενάλιας Αρχαιολογίας απονέμεται στην ταινία Υποβρύχιο Περσέας, σε σκηνοθεσία Αντώνη Δελαπόρτα, παραγωγής Βασίλη Μεντόγιαννη (Ελλάδα).

Μέσα σε 17 μόλις λεπτά, υποβρύχιες λήψεις, δραματοποιημένες ανασυνθέσεις, και απλά ασπρόμαυρα σκίτσα ξαναφέρνουν στη ζωή τη βύθιση του βρετανικού υποβρυχίου Περσέας αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη ιστορία του μοναδικού επιζώντα, John Capes.

Βραβείο Εκπαιδευτικής Ταινίας – Βραβείο περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες»

Ειδική Μνεία στην ταινία Η αυγή των Ετρούσκων, σε σκηνοθεσία Corrado Re, παραγωγής Istituto per i beni artistici, culturali e naturali della regione Emilia-Romagna (Ιταλία).

Δραματοποιημένες σκηνές, αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα μας διαφωτίζουν στην κατανόηση του πολιτισμού και της καθημερινής ζωής των Ετρούσκων.

Το Βραβείο Εκπαιδευτικής Ταινίας απονέμεται εξίσου στις ταινίες:

Οι εμπειρογνώμονες της αρχαιολογίας, σε σκηνοθεσία Pierre-Emmanuel Lyet, παραγωγής Donc voila (Γαλλία) .
Σε αυτές τις διασκεδαστικές και ενημερωτικές ταινίες, τα κωμικά κινούμενα σχέδια και οι σύντομες πληροφορίες κεντρίζουν το ενδιαφέρον των παιδιών και όχι μόνο, για πέντε ιστορικές περιόδους μέσα σε ελάχιστα λεπτά.

και

Καλουπώνοντας το πρωτότυπο. Ο πολεμιστής του Ριάτσε, σε σκηνοθεσία Elli Kriesch, παραγωγής Bayerisches Fernsehen (Γερμανία)

Η ταινία εξερευνώντας τεχνικά και καλλιτεχνικά θέματα αναδημιουργεί παραστατικά μπρος στα μάτια μας ένα πιστό αντίγραφο του φημισμένου αγάλματος και μάλιστα με τα αυθεντικά του χρώματα.

Βραβείο Πρωτοτυπίας

Ειδική μνεία στην ταινία Off History, σε σκηνοθεσία και παραγωγή Selini Halvadaki (Δανία).

Ερευνώντας την ιστορία ενός κτηρίου που έμεινε ατελείωτο και ακολουθώντας ένα παιχνίδι οπτικών ελιγμών, σχετικά με την τεκμηρίωση της ύπαρξής του διευρύνει την αντίληψή μας για τη μνήμη.

Το Βραβείο Πρωτοτυπίας απονέμεται στην ταινία Ένα γιγάντιο παζλ: η επικούρειος επιγραφή του Διογένη στα Οινόανδα, σε σκηνοθεσία Nazim Guveloglu, παραγωγής Middle East Technical University (Τουρκία).

Η ταινία, βασισμένη σε κείμενα επιγραφών του Διογένη ξεφεύγει από τη στενή αρχαιολογική οπτική και μας οδηγεί στην εμπειρία της καθημερινής ζωής στην αρχαιότητα με όχημα τη φιλοσοφική σκέψη του Διογένη και του Επίκουρου.

Βραβείο Φωτογραφίας

Ειδική μνεία στις ταινίες

Με τη ματιά του Cro-Magnon του Marc Azema – Όταν ο Homo Sapiens έφτιαχνε τις ταινίες του, των Marc Azema και Pascal Cuissot (Γαλλία), γιατί ο φακός καταφέρνει να αποδώσει το ζωντανό δυναμισμό της ζωγραφικής των σπηλαίων – εικόνες που κανείς μπορεί ν διακρίνει μόνο με δάδα και υπό τη λάμψη της φλόγας.

και

Κυπριακή Μεσαιωνική Εφυαλωμένη Κεραμεική, σε σκηνοθεσία Πασχάλη Παπαπέτρου, παραγωγής Anadysis Films για τη φωτογραφία που καταφέρνει να αποδώσει την ευαισθησία και τη φωτεινότητα αυτών των εκπληκτικών κεραμικών.

Το Βραβείο Φωτογραφίας απονέμεται στην ταινία Δραπετεύοντας από τη Ρίγα, σε σκηνοθεσία Davis Samaris, παραγωγής Mistrus Media (Λετονία)

Η ταινία  με αιρετική χρήση εικαστικών μέσων, σύνθεση κάδρου και φωτισμό αποδεικνύει πως η φωτογραφία δεν είναι απλώς αποτύπωση εικόνων αλλά δημιουργία της απαραίτητης ατμόσφαιρας που υποστηρίζει και αναδεικνύει όλη την ταινία.

Βραβείο Σεναρίου – Βραβείο Υπουργείου Πολιτισμού

Ειδική μνεία στην ταινία Κλεμμένοι Πολεμιστές, σε σκηνοθεσία και παραγωγή Wolfgang Luck (Γερμανία).

Η ταινία αποκρυπτογραφεί τα σκοτεινά μονοπάτια του διεθνούς παράνομου εμπορίου αρχαιοτήτων τιμώντας την δίκαιη διεκδίκηση των νόμιμων κατόχων ενός αγάλματος από το ναό Χμερ στην Καμπότζη, η οποία αναγνωρίζεται και τελικά το άγαλμα επιστρέφει στην πατρίδα του.

Το Βραβείο Σεναρίου απονέμεται στην ταινία Τα γυναικεία, σε σκηνοθεσία Lorenzo Daniele, παραγωγής Fine Art Produzioni (Ιταλία).

Το σενάριο της ταινίας με εξαιρετική επιδεξιότητα οικοδομεί τη φύση, την προσφορά και την αξία της γυναίκας, του σήμερα και του κοντινού χθες στη Σικελία με αναφορές και συσχετισμούς με τη γυναίκα στην αρχαιότητα.

Βραβείο Ιστορικής Ταινίας

Ειδική μνεία απονέμεται στην ταινία memORIA, σε σκηνοθεσία Γιώργου Π. Ιατρού, παραγωγής Συνδέσμου Πνευματικής και Κοινωνικής Δραστηριότητας Κερατέας «Χρυσή Τομή», και Γιώργου Ιατρού (Ελλάδα).

MemOria θα πει μνήμη και αυτή η ταινία παρουσιάζει την ξεχασμένη ιστορία του μεγαλύτερου ναυαγίου στην Μεσόγειο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – του ατμόπλοιου ORIA. Μεταφορικά η ταινία αποτελεί μνημείο για τους 4.000 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους τότε.

Το Βραβείο Ιστορικής Ταινίας απονέμεται στην ταινία Ήμασταν επαναστάτες, σε σκηνοθεσία Katharina von Schroeder και Florian Schewe, παραγωγής Perfect Shot Films (Γερμανία). Πρόκειται για την Ιστορία στον ενεστώτα χρόνο μιας και παρακολουθούμε τον Άγγελ – που έχει μάθει να σκοτώνει από τα 7 του χρόνια – καθώς προσπαθεί, παρά τις αντιξοότητες να δημιουργήσει μια ζωή για εκείνον και την οικογένειά του σε μια χώρα που είναι μόνιμα σε πόλεμο – το Νότιο Σουδάν.

Βραβείο Σκηνοθεσίας-Υπουργείου Πολιτισμού

Ειδική μνεία στην ταινία Οι χρυσές μπομπίνες σε σκηνοθεσία Kiur Aasma και Hardi Volmer, παραγωγής Traum Fabrik (Εσθονία), για την ιστορία μιας ισχυρής Σοβιετικής κινηματογραφικής εταιρίας που παρήγαγε αποφασιστικά μη-σοβιετικές διαφημίσεις για αγαθά που είτε δεν ήταν διαθέσιμα είτε που δεν υπήρξαν ποτέ.

Το Βραβείο Σκηνοθεσίας απονέμεται στην ταινία Τα μυστικά του Κολοσσαίου σε σκηνοθεσία Pascal Cuissot, παραγωγής ZED (Γαλλία).

Αν και πρόκειται για το πασίγνωστο μνημείο στο ντοκιμαντέρ μας παρουσιάζονται πτυχές του οικοδομήματος και της λειτουργίας του σχεδόν άγνωστες σε όλους. Ο σκηνοθέτης κρατάει τον θεατή προσηλωμένο καθώς παρουσιάζει όλα τα νέα εντυπωσιακά πορίσματα έρευνας.

Βραβείο Αρχαιολογικής Ταινίας – Βραβείο ΟΤΕ ΤV

Ειδική Μνεία απονέμεται στις ταινίες

Η αρχαιολόγος, σε σκηνοθεσία Κίμωνα Τσακίρη, παραγωγής Faliro House Productions.

Πρόκειται για την ιστορία της αρχαιολόγου Γεωργίας Καραμήτρου στην τελευταία της μάχη να σώσει ότι μπορεί από έναν μεγάλο αρχαιολογικό χώρο που θα χαθεί κάτω από τα νερά μιας τεχνητής λίμνης.

και

Το αίνιγμα του Μεγάλου Μενίρ, σε σκηνοθεσία Marie-Anne Sorba και Jean Marc Cazenave, παραγωγής Fred Hilgermann Films (Γαλλία). Γιατί η έρευνα της ταινίας σχετικά με τις πιθανές ερμηνείες των συμβόλων που είναι χαραγμένα πάνω στις πέτρες των ακτών του Ατλαντικού Ωκεανού στη Γαλλία, καταλήγει σε ένα απροσδόκητο συμπέρασμα.

Το Βραβείο Αρχαιολογικής ταινίας απονέμεται εξίσου στις ταινίες :

Η σοφία της Αγια-Σοφιάς, σε σκηνοθεσία Olivier Julien, παραγωγής ZED (Γαλλία).

Γιατί επισημαίνονται τα ευπαθή σημεία του οικοδομήματος της Αγίας Σοφίας μέσω μοντέλων εξομοίωσης ώστε να βοηθήσουν τους αρχαιολόγους να βρουν τρόπους να προλάβουν καταστροφή από μελλοντικό σεισμό.

και

Ανακαλύπτοντας τον ναό του Αμένοφι Γ’ σε σκηνοθεσία Antoine Chene, παραγωγής Association des Amis des Colosses de Memnon (Γαλλία).

Συνδυάζοντας κινηματογραφικές λήψεις, που πραγματοποιήθηκαν σταδιακά και με υπομονή για πάνω από μια δεκαετία, ο δημιουργός της ταινίας μάς παρουσιάζει  βήμα βήμα την ανακάλυψη των κολοσσιαίων αγαλμάτων του φαραώ Αμένοφι, την δύσκολη μεταφορά τους στην αρχική τους θέση και τέλος την αποκατάσταση της μορφής που είχε το μεγάλο ιερό του στο Λούξορ.

Grand Prix

Το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής (Grand Prix) απονέμεται εξίσου σε δύο ταινίες.

Σώζοντας το Mes Aynak, σε σκηνοθεσία Brent Huffman, παραγωγής Brent Huffman, Xiaoli Zhou, Zak Piper (ΗΠΑ).

Η ταινία επισημαίνει το σημαντικό ρόλο της αρχαιολογίας.  Δεν αναφέρεται σε κάποιο αρχαίο πολιτισμό χαμένο κάπου στον χρόνο αλλά για το πως η αρχαιολογία, η πολιτική, η οικονομία, ο ιμπεριαλισμός, η τρομοκρατία και η πολιτιστική ταυτότητα συγκρούονται στο «εδώ και τώρα». Το Σώζοντας το Mes Aynak είναι Αρχαιολογία στην πρώτη γραμμή.

και

Πέτρα, η πρωτεύουσα της ερήμου, σε σκηνοθεσία Olivier Julien, παραγωγής ZED  (Γαλλία).

Η σκηνοθεσία, το σενάριο, η φωτογραφία, η αρχαιολογική έρευνα και τεκμηρίωση, καθώς και οι πρωτότυπες ιδέες της ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα εκπληκτικό πορτρέτο της Πέτρας και των μυστηριωδών κατοίκων της – των Ναβαταίων.

Τέλος, το Βραβείο Κοινού που προέκυψε  από τις ψήφους προτίμησης των θεατών του φεστιβάλ απονέμεται στην ταινία memORIA του Γιώργου Ιατρού.