«Πρόκειται για ένα μείζον πολιτιστικό γεγονός. Τα εκθέματα ανήκουν σε ένα ευρύ χρονικό φάσμα, από την αρχαιότητα ως τους νεότερους χρόνους, και αφορούν θησαυρούς από ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, το Ερμιτάζ».

Με αυτά τα λόγια έγινε ομόφωνα δεκτό από τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), το αίτημα για τον προσωρινό δανεισμό 160 έργων από το μουσείο Ερμιτάζ. Προορισμός τους το Βυζαντινό και Χριστιανικό μουσείο, όπου θα πραγματοποιηθεί, μεταξύ 2 Νοεμβρίου 2016 και 26 Φεβρουαρίου 2017, η έκθεση «The State Hermitage Museum: Gateway to History» («Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ: Πύλη στην Ιστορία»), στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του «Έτους Ελλάδας-Ρωσίας 2016».

Τα έργα από το ρωσικό μουσείο, όλα μοναδικά, αφορούν 34 ελαιογραφίες, 3 ακουαρέλες, 9 γλυπτά και 114 έργα διακοσμητικών και εφαρμοσμένων τεχνών από τις αντίστοιχες συλλογές του, που καλύπτουν ένα διάστημα 25 αιώνων, δηλαδή από τον 5ο αι. π.Χ. έως τον 20ό αιώνα. Η παρουσίασή τους θα δώσει στους επισκέπτες του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια διαχρονική επισκόπηση πολιτισμών Ανατολής και Δύσης.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται περίφημα γλυπτά, αλλά και πίνακες διάσημων ζωγράφων, όπως οι «Πέτρος και Παύλος» (1587-1592) του Ελ Γκρέκο, «Αφροδίτη και Άδωνις» (1610-1611) του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, «Ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο, με την αγία Ιουστίνη» (1529-1530) του Λορέντσο Λόττο, «Η άμωμος σύλληψις» (1645-1655) του Μπαρτολομέν Εστέμπαν Μουρίγιο, «Εσθήρ ενώπιον Ασουήρου» του Νικολά Πουσέν, «Βάκχος» (πρώτο μισό του 17ου αιώνα) από τον κύκλο του Καραβάτζιο.

Η έκθεση διοργανώνεται σε ανταπόδοση της έκθεσης «Το Βυζάντιο στο πέρασμα των αιώνων», η οποία ξεκίνησε στο Ερμιτάζ στις 24 Ιουνίου και ολοκληρώνεται στις 2 Οκτωβρίου 2016. Η έκθεση αυτή περιλάμβανε 120 βυζαντινές αρχαιότητες από ελληνικά μουσεία, καθώς και την εικόνα «Κοίμηση Θεοτόκου» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) από τον ομώνυμο ιερό ναό της Σύρου.

Βυζαντινή τέχνη από την Ελλάδα

Παράλληλα, το ΚΑΣ έδωσε το «πράσινο φως» και για τον προσωρινό δανεισμό 21 έργων από ελληνικά μουσεία και μία ιδιωτική συλλογή για να παρουσιαστούν στην Κρατική Πινακοθήκη Tretyakov στη Μόσχα, στο πλαίσιο έκθεσης με τίτλο «Βυζαντινή τέχνη από την Ελλάδα». Και αυτή η έκθεση, που θα διαρκέσει από τις 25 Οκτωβρίου 2016 έως τις 9 Ιανουαρίου 2017, εντάσσεται στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του έτους Ελλάδας-Ρωσίας 2016.

Θα περιλαμβάνει 10 εικόνες από το Βυζαντινό και Χριστιανικό μουσείο, μία από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, επτά έργα από το Μουσείο Μπενάκη (τέσσερα έργα μικροτεχνίας, ένα ύφασμα και δύο χειρόγραφους κώδικες), όλα της Βυζαντινής εποχής. Θα εκτεθούν επίσης τρεις εικόνες από την ιδιωτική συλλογή του Αιμιλίου Μαργαρίτη (πρώην Συλλογή Βελιμέζη), του 15ου και 16ου αιώνα.

Όπως σημειώθηκε στη συνεδρίαση, στην έκθεση «Βυζαντινή τέχνη από την Ελλάδα» το υπουργείο Πολιτισμού συμμετέχει μόνο με τον δανεισμό έργων από κρατικά μουσεία. Η διοργάνωση είναι της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, του Μουσείου Μπενάκη και της Πινακοθήκης Tretyakov, στο πλαίσιο workshop για τη συντήρηση βυζαντινών εικόνων, αλλά και συμποσίου για τον Ησυχασμό που θα πραγματοποιηθούν στη ρωσική πινακοθήκη.