Σε μια εποχή που το προσφυγικό ζήτημα είναι τόσο δραματικά επίκαιρο, μια έκθεση που πραγματεύεται το θέμα των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας το 1922 αποκτά ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα.

Πρόκειται για την έκθεση «Icônes, Trésors de Réfugiés / Εικόνες, Θησαυροί των Προσφύγων», που εγκαινιάστηκε την 1η Ιουλίου στην πόλη Ναντ της Γαλλίας και η οποία διοργανώθηκε από το Château de Ducs de Bretagne-Musée d’ Histoire de Nantes σε συνεργασία με το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Η έκθεση πραγματεύεται το θέμα των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας το 1922, την ανταλλαγή των πληθυσμών που προέβλεπε η συνθήκη της Λωζάννης, τη μετεγκατάστασή τους σε νέους τόπους, στην Ελλάδα αλλά και τη Γαλλία. Η ιστορία ανασυντίθεται μέσα από αρχειακό υλικό και εκκλησιαστικά κειμήλια που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες όταν εγκατέλειπαν τις πατρίδες τους, τονίζοντας τη σημασία που είχαν, αφενός στη θρησκευτική και κοινωνική ζωή τους και αφετέρου στο ρόλο των κειμηλίων ως «συνδετικού κρίκου» μεταξύ των παλαιών και των νέων πατρίδων.

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο συμμετέχει στην έκθεση με 48 έργα της συλλογής «Κειμήλια Προσφύγων» και συγκεκριμένα με 37 εικόνες, 10 έργα μικροτεχνίας και ένα αντίγραφο της ψηφιδωτής εικόνας της Παναγίας Επίσκεψης. Επίσης, περιλαμβάνονται εικόνες που συντηρήθηκαν στη Γαλλία και οι οποίες παρουσιάζονται στο κοινό για πρώτη φορά.

Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφηκε η συνθήκη της Λωζάννης (η τελευταία συνθήκη ειρήνης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως έχει θεωρηθεί), τερματίζοντας τον πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που ξεκίνησε το 1919. Η συνθήκη επέβαλε την ανταλλαγή αστικών πληθυσμών και καθόρισε τους όρους της αναγκαστικής μετανάστευσης και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Περίπου 1,3 εκατομμύρια Έλληνες και 400.000 μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους.

Μερικοί Έλληνες, άνδρες και γυναίκες, πήραν μαζί τους θρησκευτικές εικόνες, κάποιες από ελληνικές εκκλησίες. Λόγω της μετανάστευσης, που επεκτάθηκε πολύ πιο πέρα από τα ελληνικά σύνορα, υπάρχουν σήμερα στη Γαλλία εικόνες που μαρτυρούν αυτή την ιστορική μετακίνηση. Κάθε μία αφηγείται και μια ιστορία. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 13 Νοεμβρίου 2016.

Περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο του γαλλικού μουσείου (www.chateaunantes.fr/fr/evenement/icones).