Περιοδική έκθεση με τίτλο «Άθως. Το Άγιον Όρος» φιλοξενεί το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα αφιέρωμα της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας για τα χίλια χρόνια παρουσίας Ρώσων Μοναχών στο Άγιον Όρος (1016-2016).
Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες, όπως προσωπογραφίες μοναχών αλλά και σημαντικά γεγονότα του αθωνικού βίου. Πολλοί από τους φωτογράφους ήταν αγιορείτες μοναχοί, οι οποίοι δεν έκαναν μόνο εξαιρετικές λήψεις αλλά επεξεργάζονταν τις γυάλινες πλάκες και τις τύπωναν σε χαρτί.
Οι φωτογραφίες της έκθεσης χωρίζονται σε δύο ενότητες. Η πρώτη αναφέρεται σε πρόσωπα και η δεύτερη σε γεγονότα. Τα πρόσωπα αποτελούν μια σύνθεση χαρακτηριστικών της αγιορειτικής προσωπογραφίας από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Περιλαμβάνουν μοναχούς που κατατάχθηκαν μεταξύ των αγίων, ηγουμένους, ασκητές και άλλους εκφραστές της μοναχικής ζωής. Στη δεύτερη ενότητα περιλαμβάνονται φωτογραφίες στις οποίες απαθανατίστηκαν σημαντικά γεγονότα του αθωνικού βίου, κυρίως επισκέψεις ηγετών του ορθόδοξου χριστιανικού κόσμου στην περίοδο από το 1867 μέχρι το 1963.
Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, χαλκογραφίες με αγιορείτικα κυρίως, καθώς και άλλα θρησκευτικά θέματα, τον τόπο και τα μνημεία του Αγίου Όρους και ιερές εικόνες. Οι χαλκογραφίες της έκθεσης αποτελούν παραγωγή αγιορείτικων εργαστηρίων (τα περισσότερα εντοπίστηκαν στις Καρυές), από αγιορείτες χαλκογράφους. Εύστοχα τους έχει δοθεί ο χαρακτηρισμός «εικόνες των φτωχών», λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής τους, σε σχέση με τις ξύλινες εικόνες. Ήταν το πιο πρόσφορο μέσο της εποχής για να μεταφέρει την ευλογία του μοναστηριού, και στη συγκεκριμένη περίπτωση του Αγίου Όρους, στους πιστούς.
«Μόλις τα τελευταία χρόνια η έρευνα ανέσυρε την αγιορειτική χαλκογραφία από τη λήθη», διαβάζουμε στο ενημερωτικό φυλλάδιο που συνοδεύει την έκθεση. «Πρωτοπόρος στη μελέτη και δημοσίευση των έργων στάθηκε η Ντόρη Παπαστράτου με τη μνημειώδη έκδοση «Χάρτινες εικόνες. Ορθόδοξα Θρησκευτικά Χαρακτικά, 1665-1899». Η Αγιορειτική Πινακοθήκη της μονής Σιμωνόπετρας με τους συνεργάτες της συνέχισε το επιστημονικό έργο της Παπαστράτου, ενώ παράλληλα συνέλεξε και διέσωσε σημαντικό αριθμό χάλκινων πλακών και τυπωμένων έργων. Με τον τρόπο αυτό καταρτίστηκε στη μονή η πληρέστερη συλλογή αγιορειτικών χαλκογραφιών σε διεθνές επίπεδο».
Διοργάνωση: Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας.
Παραγωγή έκθεσης: Αγιορείτικη Φωτοθήκη της Μονής Σιμωνόπετρας, Άγιον Όρος.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο περιστύλιο του κεντρικού αιθρίου του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και θα διαρκέσει έως τις 4 Αυγούστου 2016 (Δευτέρα–Κυριακή: 08.00–20.00). Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
