Ένα ναυάγιο με ιδιαίτερη σημασία για την ιστορία της πολιορκίας του Χάνδακα (Ηρακλείου) αλλά και της ναυπηγικής του 17ου αιώνα, το ναυάγιο του γαλλικού πλοίου «La Thérèse», προκαλεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών της έκθεσης «ΟΛΚΑΣ ΙΙ: Ταξιδεύοντας από και προς το Βυζάντιο. Μεσαιωνικά λιμάνια από τον Εύξεινο Πόντο στην Ανατολική Μεσόγειο», που παρουσιάζεται στο Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος στον Πειραιά.
Το πλοίo «La Thérèse» κατασκευάστηκε στην Τουλώνη (1662-1665) και ήταν ένα από τα καλύτερα σκάφη του στόλου του Λουδοβίκου ΙΔ’. Έφτασε στην Κρήτη στις 19 Ιουνίου 1669 κατά την αποστολή της τελευταίας και πιο σημαντικής γαλλικής βοήθειας στο νησί. Ας σημειωθεί ότι η γαλλική δύναμη αριθμούσε 41 σκάφη από τα οποία τα 17 μεταφορικά και τα υπόλοιπα ιστιοφόρα πολεμικά και γαλέρες, ενώ το ανθρώπινο δυναμικό έφτανε τους 15.000 άνδρες (πληρώματα) και 8.000 στρατιώτες.
Ήταν το μόνο σκάφος που βυθίστηκε κατά την οργανωμένη αντεπίθεση από ξηρά και θάλασσα των ενωμένων χριστιανικών δυνάμεων στις 24 Ιουλίου 1669. Η βύθισή του, από τυχαία μάλλον έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη του, είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων, τη συνθηκολόγηση και την παράδοση του «Μεγάλου Κάστρου» στους Τούρκους.
Σύμφωνα με αρχειακές πηγές, αμέσως μετά Γάλλοι και Ενετοί εξέτασαν τη δυνατότητα ανέλκυσης και περισυλλογής αντικειμένων, ιδίως των κανονιών του. Η επιχείρηση, ωστόσο, ήταν δύσκολη καθώς το ναυάγιο ήταν κοντά στην ακτή και οι Τούρκοι κανονιοβολούσαν κάθε σκάφος που πλησίαζε. Αργότερα οι Τούρκοι ανέλκυσαν αρκετά κανόνια και τα μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1976, το ναυάγιο εντοπίστηκε στον κόλπο του Δερματά, σε βάθος 10 μ. στη διάρκεια ενάλιων ερευνών που διενήργησε το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με τον Ζακ Ιβ Κουστό και ύστερα από υπόδειξη ενός Ηρακλειώτη αυτοδύτη. Λόγω των μακάβριων ευρημάτων του ονομάστηκε αρχικά «ναυάγιο των κρανίων». Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η οποία συνεχίστηκε από το 1987 μέχρι και το 1994, ανελκύστηκε μεγάλος αριθμός αντικειμένων μεταξύ των οποίων πολεμικό υλικό, όπως κανόνια με τα εμβλήματα των Γάλλων βασιλέων και μπάλες κανονιών, είδη καθημερινής χρήσης του πληρώματος πολλά εξαρτήματα και κομμάτια από το πλοίο και ανθρωπολογικό υλικό.
Ένα τέλεια διατηρημένο δερμάτινο παπούτσι από το προσωπικό του πλοίου, τμήμα ξύλινης χτένας, σκεύη που φέρουν το οικόσημο Duc de Navaille, αρχηγού των δυνάμεων ξηράς, καθώς και ένας ξύλινος διπλός μακαράς από το πλοίο, είναι μερικά από τα πολύτιμα αντικείμενα που παρουσιάζονται στην έκθεση. Η παρουσίαση των αντικείμενων από το σπουδαίο αυτό ναυάγιο έγινε δυνατή χάρη στη φροντίδα της Αγγελικής Γ. Σίμωσι, Προϊσταμένης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Η έκθεση διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και την επιμέλειά της έχουν η δρ Φλώρα Καραγιάννη και ο δρ Χαράλαμπος Χοτζάκογλου. Θα παραμείνει στο Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος έως τις 30 Δεκεμβρίου 2016.
