Αν το καλοεξετάσει κανείς, όλα σχεδόν τα αντικείμενα οφείλουν τη γέννησή τους στη χρηστικότητα. Έτσι το διακοσμητικό σήμερα δαχτυλίδι δημιουργήθηκε αρχικά ως αντικείμενο ανταλλαγής, προτού εξελιχθεί σε κόσμημα.
Τα αρχαιότερα δαχτυλίδια που έχουν βρεθεί ως σήμερα ανήκουν στην Παλαιολιθική εποχή και προέρχονται από τη θέση Παβλόφ, στην Τσεχία. Είναι κατασκευασμένα από κόκαλο μαμούθ και η ηλικία τους είναι 21.000 χρόνια.
Οι ειδικοί έχουν αποφανθεί πως στην αρχή τα δαχτυλίδια χρησιμοποιήθηκαν ως ανταλλακτική μονάδα με εύκολη και ασφαλή «αποθήκευση», περασμένα στα δάχτυλα.
Οι Χετταίοι χρησιμοποίησαν και αυτοί τα δαχτυλίδια με διάφορα διακοσμητικά θέματα, που ίσως σηματοδοτούσαν τη διαφορά της αξίας τους ή/και μια απλή διακόσμηση ή την ιδιοκτησία τους (αρχικά, σύμβολα κ.ά.). Οι Αιγύπτιοι, που χρησιμοποίησαν τα δαχτυλίδια ως κόσμημα, τους δίνουν ποικίλα σχήματα, στολίζοντάς τα με σκαραβαίους, άνθη λωτού κ.λπ., συμβολικές ως επί το πλείστον παραστάσεις.
Σχετικά με το υλικό κατασκευής τους, στη Μεσόγειο των προϊστορικών χρόνων κυκλοφορεί λίγος χρυσός, τα πιο συνηθισμένα μέταλλα είναι ο χαλκός και αργότερα το ασήμι (άργυρος).
Οι Ρωμαίοι ξαναέφεραν στη μόδα τα προσωπικά σύμβολα (κάτι ίσως σχετικό με την προϊστορική διακόσμηση των δαχτυλιδιών), τα μονογράμματα και τις προσωπογραφίες, που αντιγράφουν τα νομίσματα. Δεδομένου ότι τα δαχτυλίδια έγιναν κόσμημα της ιθύνουσας τάξης, ο χρυσός, που είχε πια αποκτήσει αξία, ήταν το βασικό μέταλλο για την κατασκευή τους.
Από εκεί και πέρα, έχουμε γραπτές μαρτυρίες για το συμβολισμό των δαχτυλιδιών ως αποτροπαϊκών κοσμημάτων, ως συμβόλων πίστης (ο κρίκος που ενώνει. Βλ. Ξέρατε ότι, «Η βέρα») και πάντοτε ως τιμαλφή.
Στις μέρες μας η εμπορευματοποίηση των πάντων έχει προσθέσει διάφορους συμβολισμούς στα δαχτυλίδια, ώστε να είναι «ευπώλητα».
