Άννα Μαρία Β. Θεοχαράκη, Τα αρχαία τείχη των Αθηνών, έκδ. Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία, Αθήνα 2015, σελ. 448. ISBN 978-618-82306-1-3
Η έκδοση αυτής της μελέτης πληροί ένα κενό που εδώ και χρόνια ταλαιπωρούσε τους αρχαιολόγους –που έπρεπε να ψάχνουν σε αρχεία, παλιές μελέτες κ.λπ.– τους αρχαιόφιλους –οι οποίοι δεν ήξεραν πού να στραφούν για να βρουν τις απαντήσεις που ζητούσαν– και το ευρύ κοινό των ανθρώπων που συναντούν στο διάβα τους ανώνυμες πέτρες.
Στις περί τις 450 σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης βρίσκει την ιστορία της καταγραφής, των ανασκαφών, της (όποιας) διάσωσης και συντήρησης των τειχών πριν από την ίδια την ιστορία τους: Πόσα τείχη έχουν περιβάλει την Αθήνα, πότε, από ποιους και γιατί οικοδομήθηκαν; Ποια υλικά και πώς χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τους; Ποιοι άφησαν γραπτές μαρτυρίες και απεικονίσεις; Πότε, πόσο και ποιοι αρχαιολόγοι ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό; Ακόμα, παρουσιάζεται η μορφή που έπαιρνε κατά καιρούς το τείχος, καθώς οι αρχαίοι το οικοδομούσαν, το ανοικοδομούσαν και το επιδιόρθωναν, κάθε εποχή με τις δικές τις τεχνικές, τα δικά της διαθέσιμα υλικά και τον δικό της τρόπο χτισίματος. Στη συνέχεια εξετάζονται η πορεία και οι πύλες των τειχών, όπου ο αναγνώστης συνειδητοποιεί πως τα τείχη υπάρχουν μέσα στην Αθήνα, όχι σαν μνήμη αλλά ζωντανά, υπαρκτά και το μόνο που πρέπει να γίνει είναι να ενταχθούν στη ζωή της πόλης – «είναι στο χέρι μας να αφήσουμε τα αρχαία τείχη να διηγηθούν τη δική τους ιστορία».
Η άψογη γλώσσα του κειμένου κάνει ακόμα πιο ευχάριστη την ανάγνωση και οι φωτογραφίες και τα επιμέρους σχέδια (χωρίς τίποτα το περιττό), καθώς και ο χάρτης της Αθήνας με σημειωμένα τα διασωθέντα τμήματα των τειχών μέσα στον σημερινό οικιστικό ιστό της πόλης, προσφέρουν αυτό που μέχρι σήμερα έλειπε: την πλήρη, ακριβή και εύληπτη ξενάγηση στην «πορεία» και την ιστορία των τειχών, μέσα σε μια πόλη που ζει και αναπτύσσεται αδιάλειπτα εδώ και αιώνες στον ίδιο χώρο. Το κείμενο συμπληρώνουν ο κατάλογος των αρχαιολογικών θέσεων (177 στο σύνολό τους) και μια πλούσια βιβλιογραφία.
