«MIRRORS» στην Κρυπτή Στοά της Ρωμαϊκής Αγοράς

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης φιλοξενεί στην Κρυπτή Στοά της Ρωμαϊκής Αγοράς την πέμπτη ατομική έκθεση του Απόστολου Κοτούλα.

Σε αυτήν, ο εικαστικός-ποιητής Απόστολος Κοτούλας παρουσιάζει την εννοιολογική εγκατάσταση με τίτλο Mirrors, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης-μουσειολόγου Παναγή Κουτσοκώστα. Είκοσι δύο έργα του καλλιτέχνη που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, δομούν και εξιστορούν μία αφήγηση με υπερβατικά χαρακτηριστικά.

Στην έκθεση-εγκατάσταση ο Κοτούλας περνάει στη γλώσσα της εικαστικής αφαίρεσης. Τα έργα του, που αποτελούνται κυρίως από το υλικό του γραφίτη, αποκαλύπτουν είκοσι μία διαφορετικές λατινικές λέξεις. Αυτές οι λέξεις-έννοιες παρουσιάζουν στον θεατή τον Κύκλο της Ζωής από τη γέννηση έως τον θάνατο, την αναζήτηση της ύπαρξης σε φιλοσοφικό και πνευματικό επίπεδο, την περιπετειώδη πορεία του ανθρώπου και την αναμέτρησή του με το Εγώ.

Κάθε μία από αυτές τις πανανθρώπινες και διαχρονικές έννοιες περιβάλλεται από έναν καθρέφτη. Τον καθρέφτη όχι μόνο ως υλικό, αλλά και ως συνέχεια της υπερβατικής συνθήκης που δημιουργεί ο Κοτούλας στην εννοιολογική εγκατάστασή του.

Όταν ο θεατής στέκεται μετωπικά στο κάθε έργο, απομονωμένος και απογυμνωμένος από το περιβάλλον του, βλέπει το είδωλο που αρθρώνεται μπροστά του. Στο κάτω μέρος του έργου, οι λέξεις λειτουργούν ως διάτιτλοι της εικόνας ή ως στοχαστικό ερώτημα που απευθύνεται στον θεατή. Η οντολογική διερεύνηση στην εγκατάσταση έχει ήδη ξεκινήσει. Από την Αθωότητα έως τη λακανική λέξη Ελεύθερη, ο θεατής αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό: από το πρώτο ήδη έργο της έκθεσης με τίτλο Vanitas-Τα Συρτάρια της Ιστορίας, θεμελιώνεται η πορεία προς το τέλος, προς το έργο Στην Άκρη της Νύχτας, όπως είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος του Λουί-Φερντινάν Σελίν.

Μέσα από αυτή την πρώιμη αναφορά στην Ιστορία, ο Κοτούλας συστρατεύει το παρελθόν, προκειμένου να συντάξει την επερχόμενη φαντασιακή συνθήκη, η οποία ακροβατεί μεταξύ επιβεβαίωσης και διάψευσης, αλήθειας και ψεύδους, πραγματικού και παραμόρφωσης, μνήμης και λήθης.

Ο θεατής στέκεται μπροστά στα έργα του Κοτούλα και αντικρίζει το είδωλό του, ενώ στο κάτω μέρος του έργου οι λατινικές λέξεις λειτουργούν ως υπενθύμιση του «πραγματικού». Το κυρίως πρόσωπο του έργου είναι ο θεατής. Ο θεατής-πρωταγωνιστής πλέον, ταυτίζεται με την εικόνα του σώματος που διακρίνει και δημιουργεί αυτό που ο Λακάν ονόμαζε Ιδεώδες Εγώ. Το Εγώ θριαμβεύει μέσα από την κατοπτρική φαντασίωση που αποκαλύπτεται. Όμως, η εικόνα που εμφανίζεται είναι αλλοτριωμένη, κατακερματισμένη και αποστασιοποιημένη από την αλήθεια της. Οι λέξεις-έννοιες υπενθυμίζουν τις αξίες που αυτές εμπεριέχουν και υπονομεύουν την ταυτότητα του υποκειμένου που κατοπτρίζεται.

Από τη Βούληση, το Φόβο, τη Σκληρότητα και τον Πόνο, μέχρι την Απώλεια, την Ήττα, την Τιμωρία και την Αποδοχή, η πορεία προς την Αιωνιότητα και την Άκρη της Νύχτας, όπως μας αφηγείται ο Απόστολος Κοτούλας στην εννοιολογική του εγκατάσταση, είναι μία διαδικασία αναζήτησης του εαυτού μας στην πορεία μας προς τον θάνατο, μέσα από το επίπεδο της ταύτισης. Τον θάνατο, όχι ως βιολογικό τέλος ή ως αλλοτρίωση, αλλά ως συμβολική διάρρηξη με το Εγώ. Ως το επερχόμενο χάσμα με την εικόνα και τις επιπτώσεις του «φαντασιακού» στο «πραγματικό».