Το θέμα της προστασίας και της ανάδειξης των αρχαιοτήτων που «ασφυκτιούν» σε διάφορες θέσεις στο λιμάνι της Ζέας έχει απασχολήσει ξανά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η τελευταία φορά ήταν το καλοκαίρι του 2012 όταν τα μέλη του αποδέχτηκαν, μετά από πολλές παρατηρήσεις και όρους, την προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που είχε καταθέσει η εταιρεία «Μαρίνα Ζέα» στο πλαίσιο των έργων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του λιμένα τουριστικών σκαφών Ζέας.

Τότε είχε ειπωθεί ότι τα συγκεκριμένα έργα θα πρέπει να συνδεθούν με την ανάδειξη των αρχαιοτήτων, που αφορούν κυρίως τμήματα της αρχαίας οχύρωσης (Κονώνειο και Θεμιστόκλειο Τείχος), καθώς και υπολείμματα των λιμενικών εγκαταστάσεων της αρχαιότητας (νεώσοικοι) που εξυπηρετούσαν τις αρχαίες τριήρεις – στο λιμάνι της Ζέας (Πασαλιμάνι) βρισκόταν ο αρχαίος ναύσταθμος των πολεμικών πλοίων του άστεως και του Πειραιά.

Πρόσφατα στο ΚΑΣ συζητήθηκαν δυο μελέτες. Η πρώτη αφορούσε την προμελέτη αποκατάστασης των αρχαίων Τειχών, τμήματα του οποίου βρίσκονται τόσο εντός του αναψυκτηρίου Πισίνα και του Ναυτικού Μουσείου, όσο και σε υπαίθριες περιοχές του λιμένα, όπως ο ανατολικός Πύργος που τσιμεντοποιημένος όπως είναι στο πάνω μέρος του σχεδόν δεν διακρίνεται. Τα αρχαία, όπως ειπώθηκε στο Συμβούλιο, συνεχίζουν να βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση. Στην πραγματικότητα, η κατάστασή τους χειροτερεύει, κυρίως όσον αφορά τα τμήματα των τειχών που βρίσκονται εντός των κτιρίων (όπως στην αίθουσα του Ναυτικού Μουσείου), με την υγρασία να έχει συμβάλει στη διάβρωσή τους πολύ περισσότερο από ό,τι αν βρίσκονταν σε εξωτερικό χώρο.

Η δεύτερη, που αφορούσε την οριστική μελέτη ανάδειξης αρχαιοτήτων στην περιοχή, ήταν στην ουσία η συνέχεια της προμελέτης του 2012. Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι της εταιρείας, στόχος της είναι να αποτελέσει ένα συνολικό οδηγό, έτσι ώστε στις ειδικές μελέτες που θα ακολουθήσουν και σε φάση συνεννόησης με τους επιμέρους φορείς, όπως το Ναυτικό Μουσείο, να υπάρχει μια ενιαία αντιμετώπιση της περιοχής. Η πρόταση θεωρήθηκε ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο, με ευαισθησία ως προς την προστασία των αρχαιοτήτων, πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες προσπάθειες: Οι κατεδαφίσεις κάποιων τοίχων που θα δώσουν «αέρα» στα αρχαία, η κατασκευή κλιμάκων που θα «ενοποιούν» περιοχές ενδιαφέροντος και οι διαμορφώσεις σημείων θέασης είναι μερικές μόνο από τις προτάσεις των μελετητών που υπόσχονται να βγάλουν από την αφάνεια τα ταλαιπωρημένα σήμερα μνημεία.

Ωστόσο, όπως είπαν τα μέλη του ΚΑΣ, υπάρχουν ακόμα αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Κι ενώ η αρχαιολογική προμελέτη –που μεταξύ άλλων προβλέπει καθαρισμούς και ανασκαφικές έρευνες για περαιτέρω αποκάλυψη των τειχών– πήρε το «πράσινο φως» ομόφωνα χωρίς παρατηρήσεις, η μελέτη για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων της περιοχής «πέρασε» μεν ομόφωνα αλλά με την προϋπόθεση ότι θα υποβληθεί ξανά (μαζί με την αρχαιολογική) και αφού θα έχουν ληφθεί υπόψη οι παρατηρήσεις της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων.