Στη νέα διαδρομή του πολιτιστικού γίγνεσθαι της Αθήνας αναφέρθηκε ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς σε συνέντευξή του στην κάμερα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνοντας τα προβλήματα που συνάντησε αναλαμβάνοντας το υπουργείο Πολιτισμού.

Ο υπουργός αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στις εξελίξεις στο Μέγαρο Μουσικής, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), και στο Φεστιβάλ Αθηνών και εμφανίζεται πλέον αισιόδοξος μετά την αντιμετώπιση των μέχρι πρότινος ανοικτών ζητημάτων: «Mπορούμε να πούμε κατά μία έννοια ότι το υπουργείο, σ΄αυτά τα επίπεδα τουλάχιστον, γυρίζει σελίδα».

Παράλληλα, ο κ. Μπαλτάς προσδιορίζει τους στόχους του κάθε ιδρύματος για το 2016 και αναφέρεται στη γενναιόδωρη προσφορά του ιδρύματος Νιάρχου για την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική Σκηνή στο Φαληρικό Δέλτα, η οποία όπως τονίζει ο υπουργός είναι σχεδόν έτοιμη και θα παραδοθεί στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου.

Ακολουθεί η συνέντευξη του υπουργού:

—Αναλάβατε καθήκοντα σε μια περίοδο όπου υπήρχαν μεγάλα ζητήματα στο υπουργείο σας, Μέγαρο Μουσικής, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Φεστιβάλ Αθηνών, μεταστέγαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Φαληρικό Δέλτα με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου. Θα ήθελα να μας μιλήσετε για αυτά. Αν έχουν δοθεί λύσεις;

—«Yπήρξαν προβλήματα που μας απασχόλησαν τους τελευταίους μήνες έντονα, ένα-ένα και όλα μαζί. Και είναι σήμερα μία ωραία στιγμή γιατί όλα αυτά πλέον, έχουν δρομολογηθεί με τρόπο σαφή και ικανοποιητικό από πάρα πολλές πλευρές. Μπορούμε να πούμε κατά μία έννοια ότι το υπουργείο, σ’ αυτά τα επίπεδα τουλάχιστον, γυρίζει σελίδα.

»Κάθε ένα από αυτά είχε τα δικά του προβλήματα αλλά στο βαθμό που λύνονται πια όλα μαζί, μας επιτρέπουν να αρχίσουμε να βλέπουμε συνέργειες μεταξύ όλων αυτών των ιδρυμάτων. Άρα το επόμενο βήμα είναι οι νέες διοικήσεις αυτών των φορέων με τους οποίους έχουμε συζητήσει, πώς θα μπορέσουν να έχουν συνέργειες, πώς το κάθε ίδρυμα θα μπορεί να ενισχύει τα άλλα με τις δικές του ενέργειες χωρίς να υπάρχουν κακώς εννοούμενοι ανταγωνισμοί.

»Πιστεύω ότι υπό αυτή τη νέα συνθήκη η Αθήνα, μπορεί να μοιάζει υπερφίαλη φράση αλλά μπορεί να γίνει κάτι σαν πολιτιστική πρωτεύουσα ή ένα από τα πολιτιστικά κέντρα, –να το πω πιο ήπια– της Ευρώπης και υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι υπάρχει ένα ολόκληρο κλίμα στην Ευρώπη που ωθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Η Ελλάδα συγκεντρώνει παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον όχι μόνο για τα γνωστά οικονομικά προβλήματα, αλλά και γιατί αρχίζει να δείχνει ότι έχει έναν πολιτισμό σύγχρονο και συναρτημένο με την αρχαία κληρονομιά, που αρχίζει να ακτινοβολεί».

Μέγαρο Μουσικής

«Με το Μέγαρο Μουσικής μετά από μία κοπιώδη διαδικασία φτάσαμε στο σημείο συναινετικά και με σχετικά μεγάλη πλειοψηφία στην Βουλή να περάσει στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου. Προτείνουμε ως πρόεδρο του ΔΣ του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής τον κ. Θεοχαράκη και εντός των ημερών θα ανακοινωθεί ολόκληρο το ΔΣ».

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ)

«Σχετικά με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) αναγνωρίζουμε την καθοριστική συμβολή της κας. Καφέτση στη σύλληψη του μουσείου και την ένταξή του στο παλιό εργοστάσιο του ΦΙΞ.

»Και επειδή δεν θέλουμε να αναταράξουμε τη λειτουργία του, όπως είναι σήμερα, που έχουν αρχίσει να γίνονται βήματα ως προς το άνοιγμα και ταυτοχρόνως δεν θέλουμε να παρέμβουμε βίαια αλλάζοντας διοικητικά συμβούλια με το έτσι θέλω, κρατάμε το ΔΣ μέχρι τη λήξη της θητείας του και τοποθετούμε την κα Κοσκινά ως Διευθύντρια του Μουσείου για να συνεχίσει την καλή μέχρι τώρα συνεργασία της με το ΔΣ και για να ανοίξει το συντομότερο δυνατό.

»Η δωρεά του ιδρύματος Νιάρχου δεν έχει αποσυρθεί –για λογιστικούς λόγους αποσύρθηκε– και είναι συναρτημένη με την ολοκλήρωση κάποιων τεχνικών –να το πούμε έτσι– διαδικασιών ώστε να μπορέσει να ενεργοποιηθεί. Αυτές οι τεχνικές διεργασίες αφορούν την ολοκλήρωση του οργανισμού του Μεγάρου και τη δυνατότητα μέσω αυτού να προσλάβουμε ανθρώπους μέσω ΑΣΕΠ. Αυτά τα τρέχουμε πάρα πολύ γρήγορα τώρα, υπογράψαμε τον ιστορικό κανονισμό και άρα με αυτήν την έννοια δικαίως πρόβαλε τις απαιτήσεις αυτές το ίδρυμα Νιάρχου προκειμένου να δώσει τη δωρεά η οποία αφορά την κάθε αυτό εγκατάσταση των εκθεμάτων κλπ. ώστε να μπορέσει να ανοίξει το μουσείο, να ενεργοποιηθεί.

»Έχουμε συζητήσει με το ίδρυμα Νιάρχου, τα πράγματα είναι ακριβώς όπως σας τα λέω και μόλις ολοκληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις η δωρεά θα ενεργοποιηθεί».

—Το βλέπετε να γίνεται μέσα στο 2016;

—«Ελπίζουμε να γίνει μέσα στο 2016. Είχα ανακοινώσει παλιότερα, υπεραισιόδοξα, ότι ήλπιζα να γίνει σε 3 με 4 μήνες από τότε που αναλάβαμε, δεν κατέστη εφικτό, ήταν πολλές οι εκκρεμότητες και οι δυσλειτουργίες που αφορούσαν το υπουργείο, τώρα που το καταλάβαμε καλύτερα, το τρέχουμε πολύ περισσότερο και ελπίζουμε ότι όντως εντός του 2016 να μπορέσει ν΄ανοίξει».

—Μας αιφνιδιάσατε με την επιλογή σας στο Φεστιβάλ Αθηνών. Γιατί ένας Βέλγος καλλιτέχνης σε αυτή τη θέση;

—«Ο Γιαν Φαμπρ είναι μεν Βέλγος στην καταγωγή –Φλαμανδός– αλλά είναι ταυτοχρόνως καλλιτέχνης πανευρωπαϊκής εμβέλειας, πασίγνωστος, προκλητικός με την καλή έννοια, πολυσχιδής στις μορφές του έργου του και άρα, κάποιος ο οποίος μπορεί να υπηρετήσει –κατά τη γνώμη μας– μία ιδέα του τύπου «η Αθήνα δεν είναι απλώς μια πόλη στα περιθώρια της Ευρώπης, αλλά μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

»Το γεγονός ότι επιλέγουμε κάποιον μη Έλληνα για αυτό το Φεστιβάλ, πέρα από την αξία του ίδιου του κ. Φαμπρ, θέλει να σηματοδοτήσει την έννοια της εξωστρέφειας, την ανάγκη να ακτινοβοληθούν αυτά που γίνονται στην Αθήνα σε ολόκληρη την Ευρώπη και νομίζω ότι ο Γιαν Φαμπρ θα μπορέσει να συμβάλει σε αυτήν τη κατεύθυνση».

—Πιστεύετε ότι θα προλάβει να ετοιμάσει το φεστιβάλ του 2016 στο λίγο χρόνο που απομένει;

—«Θα προλάβει σίγουρα να ετοιμάσει ένα πρόγραμμα που δεν θα είναι το ιδανικό για αυτόν, πιθανόν ούτε και για εμάς. Αλλά σίγουρα θα προλάβει να δώσει ένα πολύ ισχυρό δείγμα γραφής και επειδή η θητεία του δεν τελειώνει φέτος θα μπορέσει να αναπτύξει τις ιδέες του, και τις πρωτοβουλίες του στα επόμενα χρόνια. Η συζήτηση που έχω με τον κ. Φαμπρ είναι ότι θα έλθει στην Αθήνα ίσως και εντός της επόμενης εβδομάδας – είμαστε στο να ορίσουμε την ημερομηνία. Θα γίνει μία κοινή συνέντευξη τύπου και εκεί θα παρουσιάσει τις ιδέες του, και το πώς βλέπει τη νέα του “περιπέτεια”, όπως την ονομάζει».

Εθνική Βιβλιοθήκη και Εθνική Λυρική Σκηνή στο Φαληρικό Δέλτα

«Το ίδρυμα Νιάρχου έχει κάνει μία εξαιρετικά γενναιόδωρη προσφορά. Το όλο κτίσμα που περιλαμβάνει την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Λυρική Σκηνή είναι σχεδόν έτοιμο. Ελπίζουμε να παραδοθεί τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου επισήμως. Η παράδοση αυτή είναι δωρεά με την απόλυτη έννοια, δηλαδή δεν υπάρχει κανενός είδους υποχρέωση του Δημοσίου μετά, απέναντι στο ίδρυμα Νιάρχου. Εξαρτάται από το ελληνικό Δημόσιο πώς θα αξιοποιήσει αυτή τη δωρεά. Το κτήριο είναι απολύτως εντυπωσιακό, όπως είναι και ο χώρος μέσα στον οποίο βρίσκεται το κτίριο. Ο κήπος είναι μία τρίτου τύπου προσφορά. Εκεί είναι φυτά από όλη την Ελλάδα μεταφυτευμένα με πολύ προσοχή.

»Ελπίζουμε να γίνουμε ένα κέντρο για ολόκληρη την Αθήνα και για αυτούς που θέλουν να πάνε στην Όπερα αλλά και για αυτούς –τους πολλούς ελπίζουμε– που θα θέλουν να χρησιμοποιήσουν τη Βιβλιοθήκη, η οποία θα έχει μεταξύ άλλων δυνατότητες δανειστικές με παρουσίες και σχολείων».

—Μπορεί όμως η πολιτεία να συντηρήσει ένα τόσο μεγάλο έργο;

—«Υπό μία έννοια ναι, κατά απόλυτο τρόπο. Δηλαδή σ΄ ένα κομμάτι της προσφοράς του ιδρύματος Νιάρχου υπάρχει ένα «Business Plan τριών κλιμάκων». Eλάχιστο προσωπικό- ελάχιστη λειτουργία, μέγιστο προσωπικό-μέγιστη λειτουργία. Το ποιο από αυτά ή το όποιο τρίτο, τέταρτο εμείς μπορέσουμε να συντάξουμε θα είναι συναρτημένο με τις δυνατότητες. Σε επίπεδο προσώπων η Λυρική έχει επαρκές προσωπικό όπως ξέρουμε, η Βιβλιοθήκη χειμάζεται από άποψη προσωπικού και πρέπει να την ενισχύσουμε. Χρειάζεται και ένα προσωπικό συντήρησης, διαχείρισης κ.λπ. του όλου χώρου και του κήπου. Όλο το προσωπικό που απαιτείται δεν είναι υπεράνω των δυνατοτήτων μας αυτή τη στιγμή. Απλώς πρέπει να δούμε πολύ συγκεκριμένα, πόσοι και σε τι χρονικό ορίζοντα».

—Καλείστε όμως να δράσετε μέσα στο σκληρό οικονομικό τοπίο που βιώνει η χώρα και στις πολύ σκληρές συνθήκες που υπαγορεύει το μνημόνιο.

—«Όντως εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα αλλά τα πράγματα είναι πιο αισιόδοξα. Τι εννοώ: o προϋπολογισμός του υπουργείο Πολιτισμού στο σύνολό του είναι πολύ μικρός. Αν ακούσετε τα νούμερα μπορεί και να ντρέπεστε για το ότι μία τέτοια χώρα με αυτή την ιστορία και με τέτοια κληρονομιά είναι αναγκασμένη να έχει τόσο μικρό προϋπολογισμό για τον Πολιτισμό. Ωστόσο τα κουτσοκαταφέρνουμε και έτσι.

»Ζητάμε κάτι περισσότερο για να πληρωθούν κυρίως χρέη και να μπει μπροστά η κάλυψη πολύ άμεσων λειτουργικών αναγκών. Ταυτοχρόνως το υπουργείο έχει και ένα πόρο δικό του, είναι το “Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων” μέσω του οποίου εισρέουν στο κρατικό προϋπολογισμό πόροι από το υπουργείο Πολιτισμού.

»Άρα δεν είμαστε απλώς επαίτες, είμαστε και παραγωγοί πλούτου κατά κάποιο τρόπο. Στη βάση αυτή, προσπαθούμε να βρούμε ισορροπίες ανάμεσα στις άμεσες ανάγκες και στην ανάγκη ικανοποίησης κάποιων πραγμάτων που θα μας δώσουν μία αναπτυξιακή προοπτική.

»Εκεί είμαστε, δύσκολα είναι τα πράγματα αλλά δεν είναι απελπιστικά».