Προπομπός των εκδηλώσεων για το αφιερωματικό έτος Ελλάδας-Ρωσίας 2016 αποτελεί η έκθεση της «ρωσικής πρωτοπορίας» που πραγματοποιείται στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη και έχει τον τίτλο «Πέρα από την κοινή λογική. Έργα ρωσικής πρωτοπορίας από τη Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης». Όπως ανέφερε στο «Πρακτορείο FM 104,9» και στην εκπομπή «Sputnik Express», η διευθύντρια του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μαρία Τσαντσάνογλου, η έκθεση θα διαρκέσει έως τον Μάιο.

Στη συνέχεια, προγραμματίζονται, για το χρονικό διάστημα από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο, μία μεγαλύτερη, σε αριθμό έργων, έκθεση της Συλλογής Κωστάκη, αυτή τη φορά στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στον χώρο του Περιπτέρου 6, και άλλες τρεις εικαστικές εκθέσεις αλλά και πολλές παράλληλες δράσεις που είναι όλες ενταγμένες στο πρόγραμμα του έτους Ελλάδας-Ρωσίας.

Μιλώντας για την έκθεση που εγκαινιάστηκε πρόσφατα στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, η κα Τσαντσάνογλου σημειώνει ότι βασίζεται στα έργα της συλλογής Κωστάκη που ανήκει στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και είναι έργα ρωσικής πρωτοπορίας. «Όλα δημιουργήθηκαν την περίοδο από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του ’30. Η έκθεση αυτή είναι μια προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης» τονίζει και προσθέτει ότι ο τίτλος τής εν λόγω διοργάνωσης «αναφέρεται σε ένα μανιφέστο των Ρώσων φουτουριστών που είχε τον τίτλο «”Χαστούκι στο κοινό γούστο” που ήταν μια προσπάθεια ανατροπής της κατεστημένης αισθητικής».

«Αυτό, λοιπόν, που προσπαθούμε να δείξουμε μέσα στην έκθεση είναι πώς μέσα από τέσσερις ενότητες, πολύ σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως οι Λιουμπόφ Ποπόβα, Αλεξάντερ Ρότσενκο, Βλαντίμιρ Τάτλιν, Γκούσταβ Κλούτσις και πολλοί άλλοι, επιδιώκουν να αλλάξουν την αντίληψη που υπάρχει για την αισθητική της καθημερινής ζωής, για την οπτική των καλλιτεχνών, για τη σχέση της φόρμας με το περιεχόμενο και για τον τρόπο που η τέχνη, μέσα και από την εκπαίδευση, μπορεί να γίνει αντικείμενο μαζικής παραγωγής» υπογραμμίζει.

Σχετικά με την επίδραση των βασικών κινημάτων της ρωσικής πρωτοπορίας στο ελληνικό κοινό διευκρινίζει ότι «στην Ελλάδα δεν υπήρχαν πρωτοπορίες την εποχή εκείνη, στις αρχές του 20ού αιώνα». Ωστόσο εκτιμά ότι η συλλογή Κωστάκη, που ήδη από το 1995 παρουσιάζεται στη χώρα, «έχει βάλει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στον χάρτη των μεγάλων μουσείων γιατί υπάρχει μια πολύ μεγάλη κινητικότητα, πολλές διοργανώσεις εκθέσεων, ανταλλαγές συλλογών. Παράλληλα τα έργα αυτά επηρέασαν και το καλλιτεχνικό δυναμικό της Θεσσαλονίκης αλλά και της Ελλάδας».

Μιλώντας, τέλος, για τα προγράμματα που φέρουν σε επικοινωνία τα παιδιά με τη ρωσική πρωτοπορία τονίζει πως εκείνα «αντιλαμβάνονται, ίσως και καλύτερα από τους μεγάλους, τα έργα αυτά που είναι βασισμένα σε φόρμες, χρώματα, γεωμετρικά σχήματα γιατί υπάρχει μια αμεσότητα με αυτά τα πολύ βασικά συστατικά στοιχεία της τέχνης, ενώ οι ενήλικες ψάχνουν να βρουν συνήθως το νόημα που υπάρχει πίσω από κάποιο θέμα».

«Αυτή η αμεσότητα μας βοηθά να κάνουμε εκπαιδευτικά προγράμματα με τα παιδιά που πραγματικά πηγαίνουν πολύ καλά. Έχουμε καθημερινά σχεδόν σχολεία και ομάδες στο μουσείο και ελπίζουμε ότι αυτή η νέα γενιά θα είναι και η γενιά που θα έχει αποκτήσει μια άλλου είδους παιδεία και αντίληψη σχετικά με τα μουσεία και θα είναι η γενιά που θα φέρει πολύ κόσμο στα μουσεία μας, γιατί το ζητούμενο είναι να αλλάξουμε τη σημερινή εικόνα της χαμηλής επισκεψιμότητας που παρατηρείται σε σχέση με άλλες χώρες του εξωτερικού» αναφέρει.

Σημειώνεται ότι η έκθεση είναι ανοιχτή από Πέμπτη έως Κυριακή (Πέμπτη 10:00-22:00, Παρασκευή 10:00-19:00, Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00) στις εγκαταστάσεις του ΜΜΣΤ, ενώ ξεναγήσεις διάρκειας μίας ώρας γίνονται κάθε Πέμπτη στις 18:00 και κάθε Κυριακή στις 12:00 με το εισιτήριο εισόδου.