Με μια σημαντική γνωμοδότηση, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε το «πράσινο φως» για την πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων κοσμικού χαρακτήρα στη Ροτόντα Θεσσαλονίκης. Όπως δήλωσε η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, «μέχρι σήμερα η Ροτόντα, εκτός από το ότι είναι επισκέψιμο μνημείο, είχε ως μόνες χρήσεις τη διεξαγωγή λειτουργίας 12 μέρες τον χρόνο, όμως λόγω του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της, στον οποίο η Αρχαιολογική Υπηρεσία θέλει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση, αλλά και επειδή υπάρχουν αιτήματα φορέων της πόλης, έρχεται μια πρόταση από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων για διεύρυνση των χρήσεων».

Συγκεκριμένα, τα μέλη είπαν «ναι» στις προτάσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων της Πόλης Θεσσαλονίκης, που μετά την εισήγηση της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ορίστηκαν ως εξής:

– Μουσικές εκδηλώσεις σοβαρής μουσικής, κοσμικής και θρησκευτικής, κλασικής, αλλά και νεότερης, καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων συνθετών από μεγάλα και μικρά σύνολα, ορχήστρα ή σολίστ. Επίσης, εκδηλώσεις κλασικού λυρικού τραγουδιού, μπελκάντο, χορωδιακών συνόλων ή μεγάλων έργων, όπως ορατόρια, ρέκβιεμ κ.ά., θρησκευτικής μουσικής, όπως βυζαντινής, δυτικοευρωπαϊκής, ανατολικοευρωπαϊκής, spiritual κ.ά., καθώς και μπαρόκ, ακόμα και αρχαίας ελληνικής μουσικής.

– Εκδηλώσεις λόγου ή απαγγελίας κλασικών έργων. Στις πρώτες συμπεριλαμβάνονται διαλέξεις, καθώς και ημερίδες που θα έχουν σχέση με το χώρο της Ροτόντας. Εξάλλου, όπως ειπώθηκε στο Συμβούλιο, το μνημείο είναι ακόμα ανεξερεύνητο σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που θα επέτρεπε τη διεξαγωγή επιστημονικών ημερίδων για το θέμα σε τακτά διαστήματα.

– Τέλος, εκθέσεις υψηλής αισθητικής συναφούς θεματολογίας με το χώρο, κυρίως με πρωτότυπες θεματικές και με λιτή μουσειογραφική παρουσίαση.

Όπως ειπώθηκε στο Συμβούλιο, οι παραπάνω εκδηλώσεις –απόρροια της οικουμενικότητας και μοναδικότητας του χώρου, αλλά και της ανυπέρβλητης καλλιτεχνικής αξίας του παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού διακόσμου (ορατού πλέον σε όλο του το μεγαλείο με την απομάκρυνση των σκαλωσιών)– θα πρέπει να είναι αντάξιες του μνημείου, ενώ δεν θα επιτρέπονται εκθέσεις που θα το μετατρέπουν σε αίθουσα τέχνης.

Πρόκειται για εκδηλώσεις από επίσημους φορείς της χώρας και του εξωτερικού, το ΥΠΠΟΑ, τη δημοτική αρχή, καθώς και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που θα υλοποιούνται σε άμεση συνεργασία με την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων και υπό τον όρο το περιεχόμενό τους να ανταποκρίνεται στον ιστορικό και μνημειακό χαρακτήρα της Ροτόντας.

Τα αιτήματα, εξάλλου, έχουν ήδη ξεκινήσει. Όπως έγινε γνωστό στο ΚΑΣ, υπάρχει αίτημα από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης για μια συναυλία τον Απρίλιο, καθώς και από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στις 13 Μαρτίου για μια ανάγνωση της μεταγραφής του Σεφέρη στο «Άσμα Ασμάτων» από ομάδα νέων ποιητών στις 13 Μαρτίου, ημέρα γέννησης του ποιητή. Τα παραπάνω θα εξεταστούν στο άμεσο μέλλον από το Συμβούλιο, που θα έχει και τον κύριο λόγο για όλα τα αιτήματα σχετικά με τις εκδηλώσεις στη Ροτόντα, η οποία έχει συμπεριληφθεί από το 1988 στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Μια άλλη πρόταση, που δεν απασχόλησε όμως το Συμβούλιο, καθώς η εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης του υπουργείου Πολιτισμού ήταν εξαρχής αρνητική, αφορούσε την πρόσθεση μιας επιπλέον θείας λειτουργίας εντός της Ροτόντας την Ημέρα των Αγίων Ασωμάτων (ή Αρχαγγέλων), προκειμένου να συνδεθεί ο ναός με την αφιέρωσή του στους αγίους κατά τη βυζαντινή περίοδο. Η αρμόδια Διεύθυνση τόνισε ότι η συγκεκριμένη λειτουργία θα μπορούσε να συμπεριληφθεί με εκείνη του Νοεμβρίου, καθώς ως γνωστόν από το 1999 τελούνται 12 θείες λειτουργίες εντός του χώρου της Ροτόντας, μία για κάθε μήνα.

Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (που στο σύνολό τους πέρασαν από το ΚΑΣ κατά πλειοψηφία, καθώς η Έφορος Αρχαιοτήτων Αθηνών κα Μπάνου συμφώνησε με μέρος αυτών) δεν θα ξεπερνούν τις 12 τον χρόνο (μια για κάθε μήνα) και οι θεατές τους 300 κάθε φορά, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες μπορούν να εμπλουτίζονται και με άλλες που θα γίνονται στον αύλειο χώρο. Σε περίπτωση περιοδικών εκθέσεων, τα εγκαίνιά τους θα λογαριάζονται ως μία εκ των 12 εκδηλώσεων του έτους, με τις υπόλοιπες μέρες διάρκειάς τους να εντάσσονται στις καθημερινές επισκέψεις του μνημείου, όπως συμβαίνει και στα μουσεία. Επίσης, όπως ειπώθηκε στο Συμβούλιο, στο εσωτερικό της Ροτόντας θα υπάρξει κάποια στιγμή μια μικρή μόνιμη έκθεση από αρχαιότητες που έχουν βρεθεί από τις ανασκαφές εντός ή εκτός (στον αύλειο χώρο) αυτής, καθώς υπουργική απόφαση του 2012 έχει κάνει λόγο για υλοποίηση μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης.