Ένα σπουδαίο ιστορικό κειμήλιο της Ηπείρου, το χρυσό καριοφίλι του Αλή Πασά, το οποίο αποτελεί και έργο τέχνης, διεσώθη στο πέρασμα του χρόνου και εκτίθεται πλέον σε περίοπτη θέση, στο Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου στο Νησί των Ιωαννίνων, που δημιούργησε ο συλλέκτης Φώτης Ραπακούσης, ο οποίος έκανε την επίσημη παρουσίαση του όπλου στους δημοσιογράφους.

Το όπλο είναι φιλοτεχνημένο περίτεχνα, από χρυσό και ασήμι, δείγμα της παραδοσιακής ηπειρώτικης τέχνης, με φυτική διακόσμηση, ενώ το μήκος του είναι ένα μέτρο και 56 εκατοστά. Το καριοφίλι έχει ταυτότητα. Δίπλα στον μηχανισμό πυροδότησης έχει σκαλιστεί σε λόγια γραφή: «Αλη-Παcια 1804».

Ο κ. Ραπακούσης δηλώνει υπερήφανος γιατί κληροδοτεί την πόλη του, τα Γιάννενα, με αυτό το σπάνιο κειμήλιο που, όπως είπε, θα ήθελε στις προθήκες του οποιοδήποτε μουσείο στον κόσμο.

Ο κ. Ραπακούσης εξηγεί ότι δεν βρήκε ο ίδιος το καριοφίλι, αλλά ήταν απροσδόκητα τυχερός και αφηγείται πώς έφτασε στην κατοχή του:

«Επικοινώνησε μαζί μου μια παλιά αρχοντική οικογένεια των Ιωαννίνων, η οποία είχε μεταναστεύσει από τη δεκαετία του 1930 στην Αθήνα. Μαζί τους τότε πήραν και το κειμήλιο, το οποίο είναι καταγραμμένο σε προικώο. Ο κτήτορας, που πέθανε πριν από δύο χρόνια, είπε στη σύζυγό του πως ήταν επιθυμία του το όπλο να επιστρέψει στα Ιωάννινα, εφόσον ικανοποιηθεί οικονομικά. Είμαι τυχερός γιατί από την πλευρά της οικογένειας κυριαρχούσε η επιθυμία του θανόντος και όχι το οικονομικό συμφέρον». Ο συλλέκτης εκτιμά πως το ξεχωριστό καριοφίλι του Αλή Πασά αγόρασε η οικογένεια από κάποιο παζάρι, γιατί, κατά την πολιορκία των σουλτανικών στρατευμάτων το 1820 εναντίον του Βεζίρη, τα παλάτια του λεηλατήθηκαν. Όλες οι οικοσκευές, όπλα και άλλα πολύτιμα αντικείμενα, πουλήθηκαν στα παζάρια των Ιωαννίνων.

Είναι γνωστό ότι ο Αλή Πασάς ήταν λάτρης των όπλων και μάλιστα επιζητούσε δώρα από τους επισκέπτες του. Είναι επίσης γνωστό ότι πολλές φορές, με μεγάλη περηφάνια, ξεναγούσε τους περιηγητές που έφταναν στα Γιάννενα στη συλλογή των όπλων του. Ο Φώτης Ραπακούσης επισημαίνει πως η ημερομηνία που φέρει το καριοφίλι, το 1804, ταυτίζεται με δύο ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, που πιθανόν να έχουν σχέση με το όπλο.

«Το 1804, έχουμε για πρώτη φορά στα Ιωάννινα την άφιξη της αγγλικής διπλωματικής αποστολής, δηλαδή ίδρυση Προξενείου. Υπάρχει λοιπόν ενδεχόμενο να είναι δώρο του Γεωργίου Α’ της Αγγλίας για να αποκτήσει την εύνοια του Αλή Πασά.

»Το δεύτερο ιστορικό γεγονός είναι η κατάλυση της Σουλιώτικης Συμπολιτείας τον Δεκέμβριο του 1803. Αρχές του επομένου έτος, του 1804, ο σουλτάνος Σελίμ Γ’, για να επιβραβεύσει τον Αλή Πασά, τον ανακηρύσσει ανώτατο Βεζίρη και Ρούμελη Βαλεσή στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, από τη Σόφια μέχρι τη Μάνη. Δεν αποκλείεται να είναι δώρο του Σουλτάνου παράλληλα με το αξίωμα».