Εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά σκεύη από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου βρήκε και παρέλαβε, διότι δεν ήταν δηλωμένα στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, η Αστυνομία Κύπρου στην οικία του γνωστού ψυχίατρου, Γιάγκου Μικελλίδη. Αυτό ανακοίνωσε με γραπτή δήλωση ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας, Ανδρέας Αγγελίδης. Η δήλωση διαβιβάστηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Νίκο Χριστοδουλίδη, στον οποίο είχαν υποβληθεί σχετικές ερωτήσεις.

Εξάλλου, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος στην τελετή επαναπατρισμού εκκλησιαστικών κειμηλίων, τα οποία σύλησε από ναούς στα κατεχόμενα ο Τούρκος αρχαιοκάπηλος, Αϊντίν Ντικμέν, είχε δηλώσει ότι «με βάση πληροφορίες κατήγγειλε την ύπαρξη σε οικία, στην Επαρχία Λάρνακας, σημαντικού αριθμού εικόνων και άλλων εκκλησιαστικών σκευών από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου».

Όπως προκύπτει από τις ημερομηνίες που αναφέρονται στη δήλωση, η καταγγελία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου έγινε λίγο μετά (Αύγουστος 2014) το θάνατο του ψυχίατρου. «Όλα τα αντικείμενα διαπιστώθηκε ότι προέρχονταν από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου και κάποια από αυτά αποτελούν εκκλησιαστικά κειμήλια», αναφέρεται στη γραπτή δήλωση του εκπροσώπου της Αστυνομίας. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Αστυνομίας όλα τα αντικείμενα, που παραλήφθηκαν από την οικία Μικελλίδη από την Αστυνομία, στις 19 Σεπτεμβρίου 2014, παραδόθηκαν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Λευκωσίας, πλην 6 εικόνων Ρωσικής Τέχνης, οι οποίες κρατήθηκαν από το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων Λάρνακας. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ανέλαβε να επιστρέψει το κάθε αντικείμενο όπου ανήκει, «ενώ οι 6 εικόνες θα παραδοθούν στον διαχειριστή της περιουσίας του Γιάγκου Μικελλίδη, γιατί δεν προέρχονται από την Κύπρο και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του περί Αρχαιοτήτων Νόμου».

Στη γραπτή δήλωση ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας σημειώνει ότι κατά την έρευνα στην οικία, στο χωριό Πυργά Λάρνακας, «εντοπίστηκαν και παραλήφθηκαν 43 αντικείμενα εκ των οποίων τα 25 είναι αρχαιότητες, 12 αντικείμενα είναι νεότερης εποχής και δεν λογίζονται αρχαιότητες». Η έρευνα, προστίθεται, διενεργήθηκε, μετά από πληροφορίες που δόθηκαν στην Αστυνομία, ότι ο Γιάγκος Μικελλίδης κατείχε αρχαιότητες χωρίς άδεια. Επίσης, στη δήλωση του εκπροσώπου της Αστυνομίας αναφέρεται ότι η έρευνα έγινε στις 19 Σεπτεμβρίου 2014 «δυνάμει δικαστικού εντάλματος ερεύνης από μέλη της Αστυνομίας Λάρνακας και παρουσία Βυζαντινολόγου της Αρχιεπισκοπής».

Ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας επισημαίνει ότι οι έρευνες «δεν κατέδειξαν τον τρόπο που ανακτήθηκαν οι αρχαιότητες, καθώς και τα άλλα κειμήλια που ανευρέθηκαν στην οικία». Παρόλο, που η Αστυνομία δεν έδωσε τον κατάλογο των κατασχεθέντων αντικειμένων, πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρουν ότι πρόκειται για τις ακόλουθες εικόνες: Άγιος Ιωάννης Θεολόγος του ζωγράφου Μιχαήλ, 19ος αι., Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, τέλη 18ου/αρχές 19ου αι., Άγνωστος μοναχός άγιος, αρχές 19ου αι., Παναγία, λυπητερό, 19ος αι., Άγιος Δημήτριος, 20ός αι., Απόστολος Λουκάς, 20ός αι., Όθωνος Γιαβόπουλου, Ο Νυμφίος, 192…, Άγιος Αναστάσιος, 20ός αι., Παναγία Οδηγήτρια, αριστεροκρατούσα, με στέμμα, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Τρύφων, 20ός αι., Τρίπτυχο με άγιο Γεώργιο και δύο Αγίες, Παναγία αριστεροκρατούσα, Αρχάγγελος Μιχαήλ, 1957, Τρεις Ιεράρχες, 19ος αι., Μεταμόρφωση του Χριστού, 1955, Τμήμα βημοθύρου με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, Άγιος Παντελεήμων με σκηνές του βίου του, Άγιος Νικόλαος ένθρονος, 1917, Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Χριστός ο Σωτήρ, Βημόθυρα εικονοστασίου (δύο φύλλα), Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, λυπητερό, Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός, 19ος αι., Ευαγγελιστής Ματθαίος, 1911, Αγία Αικατερίνη, ένθρονη, Εσταυρωμένος, Άγιοι, ρωσική εικόνα, Άγιος Πολύδωρος, Παναγία και άγιοι, ρωσική εικόνα, Ευαγγελισμός Θεοτόκου, 19ος αι., Χριστός Αρχιερέας, θύρα ιερού, Άγιοι Γεώργιος και Δημήτριος σε μια εικόνα.

Επίσης, παραλήφθηκαν από την Αστυνομία και τα εξής: Δύο θυμιατήρια, εξαπτέρυγο ασημένιο, σταυρός λιτανείας ασημένιος, σταυρός λιτανείας ασημένιος, 17ος αι., Άγιο Ποτήριο με κάλυμμα ασημένιο (1910) από το ναό Αρχαγγέλου Μιχαήλ Άνω Ζώδιας, δισκάριο, αστερίσκος και κάλυμμα, ασημένια από τον ίδιο ναό, Κολυμβήθρα από το ναό Αρχαγγέλου Πηγής Αμμοχώστου. Το άγιο Ποτήριο φέρει ανάγλυφη διακόσμηση, με απεικονίσεις των 4 Ευαγγελιστών, Αρχαγγέλων, Αγγέλων, Εξαπτερύγων, καθώς και των Τριών Ιεραρχών. Mαζί με το Άγιο Δισκάριο παραδόθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων στον Μητροπολίτη Μόρφου, Νεόφυτο, στα τέλη Αυγούστου. Επίσης, στον Μητροπολίτη Κωνσταντίας, Βασίλειο, θα παραδοθούν η Κολυμβήθρα Πηγής Αμμοχώστου και εικόνα Αγίου Αναστασίου από το Λευκόνοικο.

Ο Γιάγκος Μικελλίδης ήταν γνωστός συλλέκτης αρχαιοτήτων, τις οποίες δήλωσε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων με τον νόμο του 1997.

Έλεγχος και καταγραφή της συλλογής από το Τμήμα Αρχαιοτήτων

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, με ενέργειες του, παρέδωσε στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και άλλες Ιερές Μητροπόλεις τα αντικείμενα (από εκκλησίες στο κατεχόμενο τμήμα της νήσου) ανάλογα με την ιδιοκτησία τους, που κατασχέθηκαν στην οικία του Γιάγκου Μικελλίδη, απάντησε το Τμήμα σε ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, απαντώντας γραπτώς σε ερωτήσεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρει ότι «τον Σεπτέμβριο του 2014, κατασχέθηκαν μετά από επιχείρηση της Αστυνομίας στην οικία του Γιάγκου Μικελλίδη, αριθμός φορητών λατρευτικών εικόνων και ιερών σκευών και αντικειμένων από τις κατεχόμενες περιοχές που κατέχονταν παράνομα».

Όσον αφορά τη συλλογή αρχαιοτήτων που καταγράφηκε το 1996 στο όνομα του Γιάγκου Μικελλίδη, το Τμήμα Αρχαιοτήτων –προστίθεται– προβαίνει από τις αρχές του 2015 σε ενέργειες, ώστε να διενεργήσει επιθεώρηση της συλλογής σύμφωνα με τα άρθρα 32 και 33 του Περί Αρχαιοτήτων Νόμου. Μετά από καθυστερήσεις που, όπως επισημαίνει το Τμήμα Αρχαιοτήτων, οφείλονται στη σημερινή διαχειρίστρια της συλλογής, ο έλεγχος και η καταγραφή της συλλογής άρχισε στις 10 Σεπτεμβρίου 2015 και βρίσκεται σε εξέλιξη». Το Τμήμα Αρχαιοτήτων εκτιμά ότι, λόγω του μεγάλου αριθμού αρχαιοτήτων της συλλογής, θα χρειαστούν αρκετές εργάσιμες μέρες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία».

Σημειώνεται ότι ο Γιάγκος Μικελλίδης καταγόταν από τη Γιαλλούσα, χωριό τής, από το 1974 κατεχόμενης από τον τουρκικό στρατό, Καρπασίας.