Ένας νέος αρχαιολογικός χώρος ετοιμάζεται να ανοίξει για τους επισκέπτες της Άρτας. Σύμφωνα με τη Βαρβάρα Παπαδοπούλου, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας, σύντομα η Δυτική Νεκρόπολη θα προστεθεί στο δίκτυο των επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων της πόλης.
Στο χώρο της δυτικής νεκρόπολης εκτελείται από το 2010 το έργο «Ανάδειξη – ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων αρχαίας Αμβρακίας: Δυτική Νεκρόπολη – Ναός Απόλλωνα – Μικρό Θέατρο», χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ. Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας ανασκαφικές εργασίες, συντήρηση των ευρημάτων, δημιουργία διαδρομής περιήγησης, σήμανση με ενημερωτικές πινακίδες, αντιστήριξη των πρανών, περίφραξη και εργασίες ανάδειξης του χώρου.
Η Δυτική Νεκρόπολη και τα μνημεία της
Η Αμβρακία, χτισμένη στη θέση της σύγχρονης Άρτας στο τέλος του 7ου αι. π.Χ., υπήρξε σημαντική αποικία των Κορινθίων και αργότερα πρωτεύουσα του Ηπειρωτικού κράτους του βασιλέως Πύρρου. Έχοντας πρόσβαση τόσο σε πλούσια αγροτική γη, νερά και βοσκοτόπους, όσο και στους χερσαίους και υδάτινους δρόμους του εμπορίου, αλλά και χτισμένη σε τοποθεσία φυσικά οχυρή, προστατευμένη από τη συχνά ορμητική ροή του ποταμού Αράχθου, που την περιέβαλλε, εξελίχθηκε κατά την αρχαιότητα στη σημαντικότερη ίσως πόλη-κράτος της βορειοδυτικής Ελλάδας μετά την Κέρκυρα.
Η αρχαία πόλη, προστατευμένη εκτός της ίδιας της θέσης της και από ισχυρά τείχη, διέθετε οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα με οικίες και δημόσια κτίρια, αλλά και δύο νεκροπόλεις εκτός των τειχών της, οργανωμένες ήδη από τους αρχαϊκούς χρόνους και σε χρήση σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής της διαδρομής, μέχρι και τον 2ο αι. μ.Χ.
«Η δυτική νεκρόπολη –μεγαλύτερη και καλύτερα οργανωμένη από την ανατολική– εκτείνεται κατά μήκος της αρχαίας λεωφόρου, που οδηγούσε στον Άμβρακο, το επίνειο της πόλης στον Αμβρακικό κόλπο. Εκατέρωθεν της λεωφόρου, πιόσχημοι ταφικοί περίβολοι μνημειακής κατασκευής, με επιμελημένες προσόψεις από λαξευτούς ογκόλιθους, περιέκλειαν τάφους, κατά κύριο λόγο κιβωτιόσχημους και λακκοειδείς, αλλά και ταφικές θήκες, με πλούσια, κατά κανόνα, κτερίσματα», αναφέρει σχετικά ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας, Βασίλης Καπόπουλος.
«Ο σημαντικότερος από τους περιβόλους, το λεγόμενο Πολυάνδριο, δημόσιο ταφικό μνημείο που ανεγέρθη προς τιμήν νεκρών πολεμιστών, φέρει επιγραφή με την παλαιότερη, κατά μία εκδοχή, αναφορά του ονόματος της πόλης, “Ανπρακία”. Στους υπόλοιπους περιβόλους βρέθηκαν τάφοι κεραμοσκεπείς, κιβωτιόσχημοι, απλοί και κτιστοί, ταφικές θήκες, με ποικίλα και κατά περίπτωση πλούσια κτερίσματα, ενώ έξω από αυτούς βρέθηκαν αρκετές επιτάφιες στήλες, που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή έως και την Ελληνιστική περίοδο και κατασκευάζονταν στα ειδικευμένα εργαστήρια λιθοξοΐας που διέθετε η πόλη. Στον ίδιο χώρο σώζονται εγκαταστάσεις ενός ελαιοτριβείου των ελληνιστικών/ύστερων ελληνιστικών χρόνων, με τη λεκάνη σύνθλιψης του καρπού, τη δεξαμενή αποθήκευσης του λαδιού και άλλους αποθηκευτικούς χώρους».
