Το πράσινο φως για νυχτερινές επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους των λόφων της Πνύκας, των Νυμφών και των Μουσών-Φιλοπάππου άναψε το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ’ αριθμ. 2034/2015 απόφασή του, ακυρώνοντας μερικώς την από 5.2.2008 απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού, που δεν επέτρεπε τη νυχτερινή πρόσβαση.

Ειδικότερα, με την εν λόγω υπουργική απόφαση χαρακτηρίστηκε ως οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος ο ήδη αρχαιολογικός χώρος των τριών λόφων του κέντρου της πρωτεύουσας, της Πνύκας, των Νυμφών και των Μουσών-Φιλοπάππου, και παράλληλα καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις προστασίας και επίσκεψης του κοινού.

Όμως, κάτοικοι γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο προσέφυγαν στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι με την επίμαχη υπουργική απόφαση περιορίζεται το δικαίωμά τους να απολαμβάνουν ελεύθερα τους κοινόχρηστους και τους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς θα τοποθετηθεί περίφραξη και θα υπάρχει ωράριο λειτουργίας.

Το ΣτΕ αναφέρει στην απόφασή του ότι σκοπός του νόμου 3028/2002 για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, δυνάμει του οποίου εκδόθηκε η επίμαχη απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, «είναι το δικαίωμα του πολίτη για πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά να ασκείται υπό τους εντελώς αναγκαίους περιορισμούς ως προς τη φύλαξη και τη συντήρησή τους».

Ακόμη, αναφέρει το ΣτΕ ότι η απαγόρευση νυχτερινής πρόσβασης των επισκεπτών «υπερακοντίζει το σκοπό προς τον οποίο τίθεται, εφόσον δεν προκύπτει ότι εξετάστηκε η δυνατότητα λήψης ηπιότερων μέτρων». Συγκεκριμένα, «δεν εξετάστηκε αν θα ήταν δυνατή η αποτελεσματική φύλαξη του χώρου μόνο με την αύξηση του προσωπικού φύλαξης ή αν θα μπορούσε να απαγορευθεί η πρόσβαση μόνο στα σημαντικά μνημεία του χώρου, με επαρκή φύλαξη καθενός από αυτά».

Επίσης, δεν εξετάστηκε η λήψη μέτρων προσφορότερων και ηπιότερων για την αντιμετώπιση του κινδύνου πυρκαγιάς από την πλήρη απαγόρευση εισόδου τη νύχτα (ύπαρξη πυροσβεστικού οχήματος στην περιοχή, περίπολοι εσωτερικά και εξωτερικά στην περίμετρο των λόφων κ.λπ.).

Παράλληλα, το ΣτΕ απέρριψε τον ισχυρισμό του υπουργείου Πολιτισμού ότι το κλείσιμο των χώρων τη νύχτα είναι μέσο αποτροπής βανδαλισμών ή πυρκαγιών, καθώς μέχρι σήμερα αρκετά τέτοια περιστατικά έχουν καταγραφεί κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα ήταν καλύτερο να αντιμετωπιστούν με μια αυστηρότερη φύλαξη του χώρου. Το ΣτΕ αναφέρει ότι «ο χώρος αυτός εκτός από αρχαιολογικός έχει και την ιδιότητα του χώρου πρασίνου, περιπάτου και αναψυχής για τους κατοίκους της πόλης, τουλάχιστον κατά τον τελευταίο αιώνα, είναι δε διαμορφωμένος έτσι ώστε να επιτελεί αυτό τον ρόλο».

Το ΣτΕ καταλήγει ότι η επίμαχη υπουργική απόφαση «κατά το μέρος που με αυτή επιτρέπεται η είσοδος επισκεπτών στον οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο των λόφων Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι της νύκτας, έστω και με ελεγχόμενη είσοδο, είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα».