Την Παρασκευή 22 Μαΐου 2015 ολοκληρώθηκαν οι ανασκαφές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίες συνεχίζονται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο Πλάσι του Μαραθώνα.
Και φέτος η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε σημαντικά ευρήματα που δείχνουν ότι ο αρχαιολογικός χώρος στο Πλάσι αποτέλεσε διαχρονικά το σημαντικότερο κέντρο κατοίκησης της πεδιάδας του Μαραθώνα από το τέλος της Νεολιθικής (περίπου 3500 π.Χ.) έως και την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο (300 μ.Χ.). Κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο αφενός αποκαλύφθηκαν και καθαρίστηκαν οι δοκιμαστικές τομές που είχαν γίνει από τους αρχαιολόγους Σπ. Μαρινάτο και Ευθ. Μαστροκώστα το 1969 αλλά ανοίχθηκαν και νέες τομές, με σκοπό τη διερεύνηση ερωτημάτων και προβλημάτων που παρέμεναν ανοικτά.
Ανάμεσα στα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν ξεχωρίζει ένα μεγάλο μεγαροειδές οικοδόμημα, ένα ισχυρό οχυρωματικό τείχος και ένας κεραμικός κλίβανος της Μέσης Εποχής του Χαλκού (περίπου 1700-1600 π.Χ.), και τμήματα κτιρίων της Μυκηναϊκής περιόδου (περίπου 1350-1200 π.Χ.). Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, ο προϊστορικός οικισμός φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικός, αν κρίνουμε από τη μεγάλη συνέχεια της κατοίκησης και τη συνύπαρξη οχυρωματικού τείχους, εργαστηριακών εγκαταστάσεων και μεγάλου μεγαροειδούς κτιρίου.
Στο υψηλότερο σημείο του ανασκαπτόμενου χώρου ξεχωρίζει επίσης ένας περίβολος ιερού των αρχαϊκών χρόνων (700-500 π.Χ.) χτισμένος με προσεγμένη πολυγωνική τοιχοδομία. Γύρω από τον περίβολο, η αποκάλυψη κτιρίων, κατασκευών και κεραμικής της Γεωμετρικής, Αρχαϊκής και Κλασικής περιόδου (περίπου 900-300 π.Χ.) ενισχύει την παλαιότερη ιδέα ορισμένων αρχαιολόγων ότι στο Πλάσι βρίσκεται το κέντρο του αρχαίου δήμου του Μαραθώνα, ο οποίος καταστράφηκε από τους Πέρσες τις παραμονές της μεγάλης μάχης, για να ανοικοδομηθεί αμέσως μετά από τους Αθηναίους.
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη ανασκαφή αποτελεί το πεδίο πρακτικής άσκησης των φοιτητών αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, δηλαδή των μελλοντικών Ελλήνων αρχαιολόγων. Συνολικά φέτος συμμετείχαν 116 προπτυχιακοί φοιτητές, οι οποίοι απασχολήθηκαν σε όλο το φάσμα των ανασκαφικών εργασιών, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών τους αλλά και μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η συμμετοχή τους σε μια εξαιρετικής σπουδαιότητας ανασκαφή, με ευρήματα που καλύπτουν μεγάλο εύρος της ελληνικής προϊστορίας και ιστορίας και γίνονται σε έναν συμβολικά φορτισμένο χώρο όπως ο Μαραθώνας, μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον Τύμβο των Μαραθωνομάχων, συμβάλλει στην καλύτερη επαφή τους με το αντικείμενο της αρχαιολογίας και τους προσφέρει πολύτιμη εμπειρία για τις μελλοντικές τους ανασκαφές.
