Δημήτρης I. Κυρτάτας, Το παράπονο της Βρισηίδας. Έρωτας, επιθυμία και εγκράτεια στην ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2015, σελ. 164. ISBN: 978-618-5118-07-5
Με το νέο του βιβλίο, ο Δημήτρης Κυρτάτας μας καλεί να ξανασκεφτούμε γύρω από τον έρωτα στην ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Σχολιάζοντας επιλεγμένα και χαρακτηριστικά παραδείγματα ισχυρίζεται ότι οι διακηρύξεις για απόλυτο εγκλεισμό των γυναικών και για αυστηρή επιτήρησή τους είναι αρκετά παραπλανητικές. Αφορούν μια ειδική κατηγορία θυγατέρων και συζύγων οικονομικά εύρωστων οικογενειών με έντονη συνήθως πολιτική συμμετοχή. Αλλά ακόμα και στην κλασική Αθήνα, οι θυγατέρες και οι σύζυγοι ευυπόληπτων πολιτών και πολιτικών είχαν συχνά τον τρόπο να παραβαίνουν και να υπερβαίνουν τους περιορισμούς που τους επιβάλλονταν.
Τα ζητήματα του ερωτικού βίου περιέπλεκαν, ωστόσο, οι νομοθετικές ρυθμίσεις και ο θεσμός της δουλείας, που επέτρεπε τη σεξουαλική εκμετάλλευση και τη μαζική εκπόρνευση υπόδουλων γυναικών. Ο συνακόλουθος έντονος ανταγωνισμός οδηγούσε και στη μαζική χρήση μαγικών ερωτικών φίλτρων.
Κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η συστηματική και έντονη παρουσία των γυναικών στις σκληρές συνθήκες πολεμικών αναμετρήσεων. Επισημαίνονται έτσι ιδιαιτέρως οι έρωτες μεταξύ κατακτητών και κατακτημένων. Διατρέχοντας την ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα από την ομηρική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα, ο συγγραφέας συγκεντρώνει και σχολιάζει πληροφορίες σχετικά με ερωτικές συμπεριφορές πολεμικών αρχηγών που προκάλεσαν αίσθηση την εποχή τους. Επικαλούμενος ως κεντρικό παράδειγμα τις σχέσεις του Αχιλλέα και της Βρισηίδας αναζητά τα διαδοχικά παραδείγματα που καθόρισαν συνειδήσεις και συνέβαλαν στη διαμόρφωση προτύπων ηθικής συμπεριφοράς.
Ο Δημήτρης Κυρτάτας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη και το Λονδίνο. Διδάσκει αρχαία ιστορία, από το 1985 στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και από το 2002 στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, όπου είναι σήμερα καθηγητής της Ύστερης Αρχαιότητας. Έχει ασχοληθεί ιδιαιτέρως με κοινωνικά θέματα, την οικονομία, τον θεσμό της δουλείας και την ιστοριογραφία. Επίσης με τη θρησκεία και την ιστορία του πρώιμου χριστιανισμού. Στα πιο πρόσφατα δημοσιεύματά του περιλαμβάνονται τα βιβλία: Ο Διόνυσος στην Άνδρο ή οι μεταμορφώσεις ενός μύθου (Άγρα, 2012) και Μαθήματα από την αθηναϊκή δημοκρατία (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2014).