Είναι μια θέση με μεγάλη ευθύνη, ωστόσο η νέα αναπληρώτρια γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, έχει όλη τη γνώση, την εμπειρία, αλλά και την όρεξη για να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο της. Με αφορμή την έναρξη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) την περασμένη Τρίτη με τη νέα σύνθεση των μελών και σχεδόν τρεις μήνες από την τελευταία συνεδρίαση, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε μαζί της για ζητήματα της πρόσφατης επικαιρότητας, χωρίς να λείψουν και οι αναφορές στο αγαπημένο θέμα των αρχαιολόγων: το παρελθόν. Όπως το πώς ξεκίνησαν όλα.

«Από πολύ μικρή θυμάμαι πόσο μου άρεσε να περπατώ στα χωράφια, στο χωριό της μητέρας μου, στον Αποκόρωνα των Χανίων, να κοιτάζω παράξενες πέτρες, να μαζεύω κομμάτια από πιάτα της εποχής και να προσπαθώ, μέσα από ένα παιδικό σκεπτικό, να “πλησιάσω” ανθρώπους και πολιτισμούς που έφυγαν. Μεγαλώνοντας, είχα την τύχη η αγάπη μου για την αρχαιολογία να γίνει η δουλειά μου. Αυτό που διαπίστωσα εν τέλει είναι ότι αν αφοσιωθείς σε αυτό που αγαπάς, τελικά θα τα καταφέρεις. Το χόμπι γίνεται η δουλειά σου και το αντίστροφο» αναφέρει.

Και φυσικά δεν το μετάνιωσε. Η μετέπειτα πορεία της την αντάμειψε με το παραπάνω, όχι μόνο με θέσεις-κλειδιά στην Αρχαιολογική Υπηρεσία (μέχρι πρότινος ήταν Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς), αλλά και με αρχαιολογικές ανακαλύψεις που συναρπάζουν, όπως τα πρόσφατα ευρήματα που μαρτυρούν ανθρωποθυσία στο ανακτορικό συγκρότημα της Κυδωνίας, το οποίο σκάβει από το 2005. «Ήταν μεγάλη γενναιοδωρία του μέχρι τότε ανασκαφέα κ. Τζεδάκη που μου παραχώρησε την ανασκαφή» τονίζει.

Η ανασκαφή βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο, λόγω των νέων υποχρεώσεών της αναγκαστικά θα πάει πίσω. «Αυτό με πονάει λίγο, δεν το κρύβω, αλλά δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, καθώς έχω πολλά καθήκοντα, πολύ περισσότερα από τη θέση της Γενικής Διευθύντριας που είχα μέχρι πρόσφατα. Είναι όμως όνειρο και σκοπός μου όταν φύγω από την ενεργή υπηρεσία να συνεχίσω, μαζί με τους συνεργάτες μου, την ανασκαφή, τη συστηματική έρευνα και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων, απώτερος σκοπός και καθήκον των αρχαιολόγων. Φυσικά θα συνεχίσω να ρίχνω βάρος και στην ενημέρωση του κόσμου, όχι μόνο των νέων παιδιών που μέσα από σχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα μας επισκέπτονται συχνά, αλλά και των μεγαλύτερων σε ηλικία, ώστε να ξέρουν τι ακριβώς υπάρχει στον τόπο τους, για ποιους λόγους μπορεί να υπάρξουν καθυστερήσεις σε διάφορα έργα που γίνονται. Να γνωρίσουν τη σημασία των ευρημάτων για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του τόπου μας» επισημαίνει.

Η συζήτηση περιστράφηκε και στη μεγάλη αποδοχή που πήρε από τον αρχαιολογικό κόσμο, ο οποίος την «αγκάλιασε» αμέσως όταν έγινε γνωστή η νέα της θέση στο υπουργείο (από το οποίο απομακρύνθηκε ξαφνικά με το νέο οργανόγραμμα τον περασμένο Οκτώβριο, για πολλούς, μεταξύ των οποίων και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, επειδή αρνήθηκε να συναινέσει στην αξιολόγηση του προσωπικού του ΥΠΠΟ). «Νιώθω πολύ τυχερή για την αμέριστη υποστήριξη από τους συναδέλφους μου, αλλά και από την τοπική κοινωνία των Χανίων, της γενέτειράς μου. Με ενόχλησαν ωστόσο κάποιες προσωπικές επιθέσεις μέσα από δημοσιεύματα που θίγουν την υπόληψη τη δική μου και της οικογένειάς μου. Πρόκειται για άθλια ψεύδη, τα οποία καταρρίπτονται από μόνα τους. Κακόβουλα, ανυπόστατα και αναληθή δημοσιεύματα και συκοφαντίες μέσα στο νοσηρό κλίμα ενός ιδιότυπου μπούλινγκ που γίνεται και στην πολιτική ζωή τελευταία. Γνωρίζουμε τη στόχευσή τους, αλλά δεν είναι δουλειά μας να τα διαψεύδουμε. Για μας προέχει να παράγουμε σοβαρό έργο, διοικητικό, νομοθετικό και επιστημονικό, ωφέλιμο για τον πολιτισμό και τον τόπο μας» τόνισε.

Από τη συνομιλία δεν θα μπορούσε να λείψει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, που υπηρέτησε χρόνια ως γενική διευθύντρια και τώρα θα συνεχίσει από τη θέση της γενικής γραμματέως (σσ. η κ. Βλαζάκη θα προεδρεύει επίσης στα Συμβούλια Νεοτέρων Μνημείων και Μουσείων). Το ΚΑΣ ήταν ανενεργό τρεις μήνες, τι θα γίνει με τις υποθέσεις που έμειναν πίσω; «Πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Ήδη έχουμε βάλει μια σειρά σε υποθέσεις που εκκρεμούσαν, κάναμε δύο συνεδριάσεις την προηγούμενη βδομάδα, με 30 περίπου επείγοντα θέματα σε κάθε συνεδρίαση. Πιστεύω ότι από αυτή τη βδομάδα θα είμαστε σε μια συνήθη πορεία εξέτασης θεμάτων. Επαναφέρουμε επίσης την έγκαιρη ενημέρωση των μελών με ενημερωτικά σημειώματα για κάθε υπόθεση ώστε να είναι προετοιμασμένα και να μετριαστεί ο χρόνος της συνεδρίασης. Επίσης, θα προσπαθήσουμε να αποκεντρώσουμε ήσσονος σημασίας θέματα, τα οποία θα εξετάζονται στα τοπικά συμβούλια, ώστε το ΚΑΣ να μπορεί να εξετάζει, με άνεση χρόνου, κυρίως τα μείζονος σημασίας. Σκοπός μας είναι να ρυθμίσουμε και να βάλουμε σε τάξη πολλά θέματα γενικότερης αρχαιολογικής πολιτικής» σημειώνει.

Και με την Αμφίπολη τι γίνεται; «Το ΥΠΠΟ αυτή τη στιγμή, όπως δήλωσε και ο υπουργός, δίνει βαρύτητα στη στερέωση και στη συντήρηση του μνημείου, ενώ η ανασκαφέας του προχωρεί τη μελέτη, όπως γίνεται πάντα στο τέλος μιας ανασκαφικής έρευνας. Για τις κατεπείγουσες εργασίες στερέωσης και συντήρησης έχουν δοθεί σχετικές οδηγίες για συντονισμό από τις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις και περιμένουμε συγκεκριμένες προτάσεις για να προχωρήσουμε. Φυσικά, θα έρθουν στο ΚΑΣ για την απαραίτητη γνωμοδότηση οι αναγκαίες μελέτες. Έχουν ήδη ξεκινήσει επισκέψεις στο χώρο από τους ειδικούς του ΥΠΠΟ, βεβαίως θα τον επισκεφτώ κι εγώ» αναφέρει.

Όσο για το ζήτημα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ποια είναι τα βήματα που θα ακολουθηθούν μετά και την άρνηση της Βρετανίας να αποδεχτεί τη διαιτησία της UNESCO: «Για την περαιτέρω εξέλιξη του θέματος είμαστε σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών και την πρεσβεία μας στο Λονδίνο. Με τόσο αγώνα που κάνουμε για επαναπατρισμούς αρχαιοτήτων και για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, είναι αυτονόητο ότι θα παλέψουμε, όπως κάνουμε εδώ και χρόνια, να πείσουμε αυτούς που ακόμα δεν έχουν πειστεί ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστρέψουν στην Αθήνα για να εκτεθούν στο νέο Μουσείο Ακρόπολης ενωμένα με τα υπόλοιπα που περιμένουν εδώ και χρόνια. Πρόκειται για ένα μοναδικό μνημείο, που πρέπει να ξαναβρεί την ακεραιότητά του ώστε να υλοποιηθεί κι ένας από τους βασικούς όρους της Σύμβασης της UNESCO του 1972 για τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, ότι δηλαδή τα μνημεία αυτά πρέπει να έχουν όχι μόνο αυθεντικότητα αλλά και ακεραιότητα. Μην ξεχνάμε ότι σήμα κατατεθέν του παγκόσμιου οργανισμού είναι ο Παρθενώνας» τονίζει με έμφαση.

Και ο σύγχρονος πολιτισμός; Θα καταφέρει να πάρει το μερίδιο που του αντιστοιχεί στο ΥΠΠΟ; «Οπωσδήποτε ο σύγχρονος πολιτισμός, όπως και ο αρχαίος και ο νεότερος, απεικονίζει την Ελλάδα, είναι κομμάτι της, η κατάληξη μιας μακραίωνης πορείας. Η στήριξή του δεν είναι μόνο επιθυμία, αλλά χρέος και καθήκον μας. Θέλουμε να υποστηρίξουμε τον σύγχρονο Έλληνα καλλιτέχνη, τη δική του ματιά στα πράγματα και τη δική του ανάγκη για να παράγει πολιτισμό. Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι αναζητούμε τη σύνδεση του παλιού με το σύγχρονο, όπως ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει σε αρκετές εκθέσεις στα μουσεία και οι οποίες θα συνεχιστούν, έτσι ώστε ο σύγχρονος πολιτισμός να πάρει ακόμη μεγαλύτερη θέση στο ΥΠΠΟ. Πιστεύω ότι με αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού τον κ. Ξυδάκη αυτό θα γίνει» καταλήγει.