«Οι περίπου 3.000 βρεφικοί εγχυτρισμοί από την Αστυπάλαια» είναι ο τίτλος διάλεξης που θα δώσει η αρχαιολόγος Μαρία Μιχαλάκη-Κόλλια, Επίτιμη Προϊσταμένη Μουσείων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, τη Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015, και ώρα 18.00, στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Τοσίτσα 1).

Όπως αναφέρει σχετικά η ομιλήτρια: «Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεγάλο σύνολο με ταφές βρεφών μέσα σε πήλινα αγγεία, τρόπος ενταφιασμού που ονομάζεται “εγχυτρισμός”, ο συνηθέστερος στον αρχαίο κόσμο τρόπος ταφής για τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά, συμβολίζοντας τη μήτρα της μητέρας τους».

Το εύρημα προέρχεται από δυο γειτονικά οικόπεδα που ερευνήθηκαν στην περιοχή της Κυλίνδρας στη Χώρα της Αστυπάλαιας, σημερινής πρωτεύουσας του νησιού, που ήταν και η αρχαία πρωτεύουσα.

«Τα ταφικά αγγεία στα βαθύτερα στρώματα είχαν τοποθετηθεί σε λαξευμένους στο βράχο λάκκους, ενώ στη συνέχεια τοποθετούνταν επάνω απο τις αρχικές ταφές, παρουσιάζοντας ένα πλήθος αγγείων σε δύο ή και τρία –σε ορισμένα σημεία– επάλληλα στρώματα» εξηγεί η κα Μιχαλάκη-Κόλλια και συνεχίζει: «Το γεγονός αυτό αποδεικνύει μια συνεχή χρήση του συγκεκριμένου χώρου ο οποίος από τη χρονολόγηση της κεραμικής καλύπτει περίοδο από τα τέλη της Γεωμετρικής Εποχής έως τουλάχιστον τον 1ο π.Χ. αιώνα. Είναι ενδιαφέρον ότι κάποια αγγεία περιείχαν δύο εγχυτρισμούς.

»Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι τα αγγεία έχουν προέλευση από όλες σχεδόν τις περιοχές παραγωγής αμφορέων του μεσογειακού χώρου (δηλαδή από Χίο, Θάσο, Σάμο, Κω, Ρόδο, Αλόννησο, Κέρκυρα, ένας παλαιστινιακός τύπου Χαναάν και από πολλές άλλες περιοχές), αγγεία που ωστόσο φαίνονται ότι αρχικά ήταν χρηστικά.

»Από τη μελέτη του οστεολογικού υλικού, που πραγματοποιείται από το Ανθρωπολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (UCL), προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μωρών, περίπου το 77%, πέθανε μεταξύ 37 έως 42 εβδομάδων, δηλαδή κατά τη στιγμή της γέννησής τους ή λίγο μετά. Ένα ποσοστό 9% ήταν έμβρυα ή πρόωρα, που πέθαναν μεταξύ 24 και 37 εβδομάδων. Και ένα ποσοστό 14% περιλαμβάνει τις κατηγορίες βρεφών και μωρών που έζησαν γύρω στους έξι μήνες, 4-5 μικρά παιδιά που έζησαν από ένα έως τρία έτη, και άλλες τόσες περιπτώσεις με δίδυμα, ποσοστά ωστόσο που αλλάζουν με την πορεία των αποτελεσμάτων της έρευνας.

»Τρεις επιγραφές που προέρχονται από τον οικισμό της Χώρας της Αστυπάλαιας και αναφέρονται στις θεότητες του τοκετού και της γέννησης (η μία στην Αρτέμιδα Λοχία, οι άλλες δύο στην Ειλείθυια), μας επιτρέπουν να αναρωτηθούμε αν ο συγκεκριμένος χώρος δεν ήταν μόνο ένα νεκροταφείο μωρών, αλλά ίσως ένα ταφικό ιερό αφιερωμένο στις παραπάνω θεότητες».

Τη διάλεξη διοργανώνει η Εταιρεία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.