Πέτρος Θέμελης, Βιώματα από τη Μακεδονία (Βεργίνα, Πέλλα, Δερβένι), σειρά «Η Αρχαιολογία της Αρχαιολογίας», Εκδόσεις Αρχείο, Αθήνα 2015, 16 σελ. ISBN 978-618-81681-1-4
Άλλο ένα τομίδιο, το πέμπτο της σειράς «Η Αρχαιολογία της Αρχαιολογίας», που αναφέρεται στη Μακεδονία: πρόκειται για τα πρώτα αρχαιολογικά βήματα του Πέτρου Θέμελη, δίπλα στην «τριανδρία», δηλαδή τον Φώτη Πέτσα, τον Χαράλαμπο Μακαρόνα και τον Μανόλη Ανδρόνικο. Η καθημερινή πλευρά των μεγάλων αυτών αρχαιολόγων, η στιγμή της ανακάλυψης της Πέλλας, η ζωή στη φύση, μακριά από την πόλη, οι δυσκολίες και οι χαρές της ανασκαφής, συμπληρώνουν την επιστημονική καταγραφή των πρώτων εμπειριών του συγγραφέα.
« (…) Μετά τη Βεργίνα ακολούθησε η απασχόλησή μου στον μακεδονικό τάφο των Λευκαδιών, γνωστό και ως «τάφο της κρίσεως», με αφεντικό τον Φώτη Πέτσα. (…) Το μέγα γεγονός της επόμενης χρονιάς, του 1957, ήταν η ανακάλυψη της πρωτεύουσας των Μακεδόνων, Πέλλας. Κατά τις εκσκαφές στο υπόγειο της οικίας Βασίλη Στεργιούλα αποκαλύφθηκαν σπόνδυλοι κιόνων περιστυλίου και στρώμα καταστροφής από πεσμένα κεραμίδια στέγης. Ένα θραύσμα λακωνικού στρωτήρα με το σφράγισμα “ΠΕΛΛΗΣ” έδωσε το έναυσμα για τη μεγάλη ανασκαφική έρευνα. Άκουσα τον Φώτη να μιλά με ενθουσιασμό για τα νέα εκπληκτικά ευρήματα. Κατέβηκε αμέσως στην Αθήνα και ενημέρωσε τον Γενικό Γραμματέα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, αείμνηστο Αναστάσιο Ορλάνδο, όπως μου διηγήθηκε επιστρέφοντας. Μόλις έφτασε, τράβηξε για τον δεύτερο όροφο του μεγάρου της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην οδό Πανεπιστημίου, όπου βρισκόταν ο Ορλάνδος καθισμένος στην ίδια πάντα θέση, σκυμμένος στα βιβλία του. “Κύριε καθηγητά, ανακάλυψα την Πέλλα!”, αναφώνησε ο Πέτσας. Ο Ορλάνδος σήκωσε αργά το κεφάλι και τον κοίταξε υπομειδιώντας με δόση ανεπαίσθητης ειρωνείας στο βλέμμα. “Και πού ανακάλυψες την Πέλλα, Φωτάκη;” του απάντησε. “Εδώ, κοιτάξτε. Ήλθε στο φως ένα ατράνταχτο τεκμήριο. Βρέθηκε σε εκσκαφές στο υπόγειο ενός σπιτιού κοντά στο χωριό”, αντέτεινε θριαμβευτικά ο Πέτσας, δείχνοντας τη φωτογραφία από το θραύσμα κεραμιδιού στέγης, που έφερε με ξεκάθαρα κεφαλαία, σε γενική πτώση, το όνομα της πρωτεύουσας των Μακεδόνων: “ΠΕΛΛΗΣ”». [από το βιβλίο]
