Μια ξεχωριστή περιοδική έκθεση διοργανώνει ο Δήμος Ιωαννιτών σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, στο πλαίσιο των φετινών εκδηλώσεων για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.

Με σημείο αναφοράς το πολυσήμαντο Κάστρο των Ιωαννίνων, σε τρεις διαφορετικούς χώρους στην Ακρόπολη του Ιτς Καλέ, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2015, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν εκθέματα, ορισμένα από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, όπως είναι «το καραβάκι» και το «ζάρφι», που φυλάσσονται από τον Δήμο Ιωαννιτών σε θυρίδα.

Αναλυτικότερα στην Αίθουσα Πολλαπλών Εκδηλώσεων, «Τα Φυλαχτά της Μνήμης, Κειμήλια από την εποχή της Απελευθέρωσης των Ιωαννίνων», από τις Συλλογές του Δήμου και πολιτών, ξεδιπλώνουν πτυχές της συλλογικής μνήμης αναφορικά με τους Βαλκανικούς Πολέμους και την ιστορική ημερομηνία 21 Φεβρουαρίου 1913.

Εκτίθεται, για πρώτη φορά, το σπαθί του Εσάτ Πασά που σηματοδοτεί το τέλος της Οθωμανικής Κυριαρχίας και την παράδοση της πόλης από το Σουλτάνο στον αρχιστράτηγο και διάδοχο Κωνσταντίνο στις 8 το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου.

Εκτίθενται επίσης σπάνια λάφυρα, στρατιωτικά ενθυμήματα και αυθεντικά προσωπικά είδη, όπως το ξιφίδιο του Απόστολου Αρσάκη, που αποκτήθηκε πρόσφατα από τον συλλέκτη Φώτη Ραπακούση. Ξεχωρίζουν, οι λιθογραφίες του λαϊκού ζωγράφου Σωτήρη Χριστίδη με θέμα τους Βαλκανικούς πολέμους και κύριο άξονα την πόλη των Ιωαννίνων.

«Τα πολύτιμα των Συλλογών» του Δήμου Ιωαννιτών, που φυλάσσονται όλα αυτά τα χρόνια σε ειδικά διαμορφωμένη θυρίδα, θα έχουν τη δυνατότητα να δουν από κοντά, για πρώτη φορά, οι επισκέπτες του Βυζαντινού Μουσείου: Πρόκειται για «Το καραβάκι», μικρογραφία της τούρκικης ναυαρχίδας «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα», κατασκευασμένο από χρυσό και διαμάντια, και το «ζάρφι», διακοσμημένο με διαμάντια και ρουμπίνια, και τα δύο δωρεά της Ελένης Ζωγράφου στο Δήμο.

Στο Φετιχιέ Τζαμί, η Εφορεία Αρχαιοτήτων προτείνει, ως σημείο παράλληλης αναφοράς, επιλογή από τα άγνωστα «Οθωμανικά τεκμήρια της Συλλογής Χρήστου Νικολάου», που συμπληρώνουν την εικόνα των «Μεταβάσεων», με αντικείμενα από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία για τέσσερις αιώνες κυριαρχούσε στα Βαλκάνια, την Ήπειρο και τα Ιωάννινα. Οι υλικές μαρτυρίες φανερώνουν ομοιότητες και διαφορές στον τότε κοινωνικό ιστό. Η έκθεση υπενθυμίζει την κατάρρευση των Οθωμανών και τη νέα εποχή των Ευρωπαϊκών κρατών, που ανέτειλε και για τα Ιωάννινα.