Το Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών τιμώντας τον ιδρυτή του ακαδημαϊκό Μανόλη Χατζηδάκη (1909-1998), διαπρεπή βυζαντινολόγο, Γενικό Έφορο Αρχαιοτήτων, Διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου και του Μουσείου Μπενάκη, διοργανώνει όπως κάθε χρόνο την ετήσια επιστημονική διάλεξη αφιερωμένη στη μνήμη του, την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015, ώρα 19:00, στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών.
Θα μιλήσει η τέως αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαρά Κωνσταντινίδη με θέμα «Η παρουσία της Μαρίας Παλαιολογίνας στη Λέσβο και η βυζαντινή παρακαταθήκη της».
Το θέμα της διάλεξης σχετίζεται με την έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία αφορά στην υστεροβυζαντινή τέχνη της Λέσβου κατά το χρονικό διάστημα του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα. Στη διάλεξη θα παρουσιαστεί το μοναδικό φαινόμενο της διαφύλαξης και προβολής στους ναούς του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο, στον Παπάδο και στο Καγιάνι του κατάλοιπου τμήματος τοίχου από τον αρχικό κατεστραμμένο ναό με την επιτοίχια λατρευτική εικόνα του επωνύμου αγίου αρχιστράτηγου Μιχαήλ, ως περίοπτη ανεξάρτητη κατασκευή in situ. Επίσης θα εξεταστούν και θα χρονολογηθούν οι επιτοίχιες, λατρευτικές εικόνες του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο και του Ταξιάρχη στον Παπάδο.
Η κα Κωνσταντινίδη θα αναπτύξει την άποψη ότι η υστεροβυζαντινή τέχνη στη Λέσβο ακολουθεί τη βυζαντινή παράδοση την εμβολιασμένη με φραγκικές επιδράσεις και συνδέεται με τις αισθητικές αντιλήψεις που εκπέμπουν τα παλαιολόγεια έργα της Κωνσταντινούπολης καθώς και του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας και της Θράκης. Τα ιερά κειμήλια και προσκυνήματα, αδιαμφισβήτητα τεκμήρια της λατρείας του Ταξιάρχη η οποία αναπτύσσεται ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα, συσχετίζονται με την εγκατάσταση και την παρουσία της Μαρίας Παλαιολογίνας στο νησί το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Στη Μαρία Παλαιολογίνα, κόρη του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ’ και αδελφή του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε’, η Λέσβος δόθηκε ως προίκα για το γάμο της με τον Φραγκίσκο Γατελούζο.
