«Οι Κουκουναριές της Πάρου αποτελούν σπάνια περίπτωση αρχαιολογικού παλίμψηστου με επάλληλες αρχαιολογικές φάσεις από την 5η χιλιετία π.Χ. μέχρι την εποχή του λυρικού ποιητή της Πάρου Αρχιλόχου (7ος αι. π.Χ.). Η σπουδαιότητα της ακρόπολης έγκειται στον συνδυασμό δεδομένων που αφορούν τόσο την αρχαιότατη ιστορία της, αφού η πρώτη κατοίκηση ανέρχεται στην Ύστερη Νεολιθική περίοδο (5η χιλιετία π.Χ.), όσο και στο ότι η θέση διατηρεί αντιπροσωπευτικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα για κάθε περίοδο της μακράς ιστορίας της».
«Ακρόπολη Κουκουναριών Πάρου: από τον Μυκηναίο ηγεμόνα στον οικισμό της εποχής του Αρχιλόχου» είναι το θέμα διάλεξης που θα δώσει ο Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων Δημήτρης Σκιλάρντι, τη Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2015, και ώρα 18.00, στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Τοσίτσα 1).
Η ακρόπολη των Κουκουναριών βρίσκεται στον κόλπο της Νάουσας, στη βόρεια Πάρο. Από τις ανασκαφές που δρομολογήθηκαν υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, το 1976, διαπιστώθηκε ότι ο λόφος διατηρεί σημαντικά στοιχεία κατοίκησης με στρώματα της ΄Υστερης Νεολιθικής και της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου (5η-4η χιλιετία π.Χ.).
Όπως αναφέρει σχετικά ο κ. Σκιλάρντι: «Ο λόφος μεταβλήθηκε σε οχυρωμένη ακρόπολη και σε έδρα Μυκηναίου ηγεμόνα τον πρώιμο 12ο αι. π.Χ., από Μυκηναίους φυγάδες που εγκαταστάθηκαν στην Πάρο μετά την καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτόρων της ηπειρωτικής Ελλάδας (περί το 1200 π.Χ.). Στην κορυφή ανακαλύφθηκε πλούσιο ηγεμονικό συγκρότημα. Η ακρόπολη καταστράφηκε στη διάρκεια εκτεταμένης πυρκαγιάς περί το 1150 π.Χ. για να κατοικηθεί αμέσως μετά, όπως φανερώνουν αρχαιολογικά κατάλοιπα της προχωρημένης Μυκηναϊκής ΙΙΙΓ και της Πρωτογεωμετρικής περιόδου. Με την έναρξη της Εποχής του Σιδήρου, η ακρόπολη μεταβλήθηκε σε σημαντική οικιστική θέση.
»Οι ανασκαφές έφεραν στο φως αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της Πρωτογεωμετρικής και της Γεωμετρικής περιόδου. Ο γεωμετρικός οικισμός των Κουκουναριών αποτελείται από λιθόκτιστες και αυτοτελείς κατοικίες αριστοκρατών. Ο οικισμός γνώρισε ακμή τον 8ο αι. π.Χ. και εγκαταλείφθηκε περί το 700 π.Χ. Η τελευταία φάση κατοίκησης ανήκει στην πρώιμη Αρχαϊκή περίοδο. Ο οικισμός απλώθηκε στις νότιες κλιτύες του λόφου, όταν άρχισε να αποκτά τα χαρακτηριστικά μικρής οργανωμένης πόλης. Οι κατοικίες περιέβαλλαν το Ιερό της θεάς Αθηνάς και παλαιότατο ναό του 700 π.Χ. περίπου, που περιλάμβανε και τέμενος με βωμό. Κοντά στο ναό, η ανασκαφή αποκάλυψε ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαίας αγοράς και αρχαϊκού κτηρίου, με ευρήματα που επιτρέπουν την ταύτισή του με πρώιμο Πρυτανείο.
»Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε ειρηνικά περί τα μέσα του 7ου αι. π.Χ., σε φάση ταυτόχρονης εγκατάλειψης και άλλων οικισμών γύρω στον κόλπο της Νάουσας. Ο ναός της Αθηνάς συνέχισε να προσελκύει πιστούς μέχρι τα τέλη του 3ου αι. π.Χ.».
Τη διάλεξη διοργανώνει η Εταιρεία των Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Περισσότερες πληροφορίες για την ανασκαφή μπορείτε να βρείτε στο επίσημο ιστολόγιο για την ακρόπολη των Κουκουναριών στην Πάρο.
