«Kατηγορίες κεραμικής από τη Φυλακωπή: πρόσφατες μελέτες υλικού στις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου» («Some pottery classes from Phylakopi: recent work on the collections of the National Archaeological Museum») είναι ο τίτλος διάλεξης που θα δώσει ο Robin Barber την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2014, και ώρα 19.00, στο πλαίσιο του Κυκλαδικού Σεμιναρίου που διοργανώνεται στην Αρχαιολογική Εταιρεία από τη Μαρίζα Μαρθάρη.
Ο Robin Barber θα παρουσιάσει κάποιες σκέψεις που προκύπτουν από την επανεξέταση του υλικού των ανασκαφών του 19ου αιώνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, σχετικά με τρεις κατηγορίες κεραμικής από τη Φυλακωπή.
Όπως αναφέρεται στην περίληψη της ομιλίας, οι εξεταζόμενες κατηγορίες είναι οι ακόλουθες:
«Σκοτεινόχρωμη κεραμική (Dark-faced) (εικ. 1) του Edgar (Phylakopi 87-92, πίν. 4-5). Η κατηγορία αυτή, όπως και η γραπτή “γεωμετρική” κεραμική, χαρακτηρίζει την πρωιμότερη φάση (Ι-ii) της Πρώτης Πόλης της Φυλακωπής. Στη δεύτερη φάση δεν απαντά. Επιβεβαιώνεται η χρονολογική της θέση στην ΠΚ ΙΙΙ, όταν αποδεδειγμένα σχετίζεται με την “Ομάδα Καστριού”. Επίσης, από την κατανομή της σκοτεινόχρωμης κεραμικής στη Φυλακωπή, διαφαίνεται η επέκταση του οικισμού νότια, πιθανότατα κατά την πρώιμη ΜΚ εποχή.
»”Μικτή” (Combination Ware) (Sherratt 271f.; Barber 2008, 79), η οποία συνδυάζει τις διακοσμητικές τεχνικές των ΠΚ “γεωμετρικών” αγγείων (μελανά γεωμετρικά μοτίβα σε λευκό επίχρισμα) και των ΜΚ σκοτεινόχρωμων στιλβωτών. Το σχήμα που επικρατεί σ’ αυτή την κατηγορία είναι ο λεγόμενος “μηλιακός σκύφος”, στην κλασική του μορφή, αναγνωρίστηκαν όμως τώρα και μερικά άλλα σχήματα. Εφόσον η κατηγορία αυτή συνδυάζει χαρακτηριστικά της ΠK και της MΚ κεραμικής, είναι πιθανό να ανήκει στη μετάβαση από την πρώιμη στη μέση εποχή του χαλκού.
»Με γραμμική διακόσμηση («Thick Linear»). Η κατηγορία αυτή (εικ. 2) προκύπτει από τρία κεραμικά ευρήματα εικονιζόμενα στην αρχική δημοσίευση της Φυλακωπής (Phylakopi pl. XIII, αρ. 12, 15, 19), με την παρατήρηση (σ. 152) ότι ξεχωρίζουν ως προς τον πηλό και τη διακόσμηση. Παρουσιάζονται άλλα παραδείγματα (από την ίδια την Φυλακωπή και άλλες κυκλαδικές θέσεις) και προτείνεται ότι και αυτή η κατηγορία μπορεί να ανήκει στη μετάβαση από την ΠΚ στη ΜΚ εποχή».
Όπως αναφέρει ο Robin Barber: «Οι επισημάνσεις που προκύπτουν από τη μελέτη των τριών αυτών κατηγοριών είναι: α) μία πρώιμη χρονολόγηση (όχι αργότερα από την πρώιμη ΠΕΙΙΙ καί πριν από την ΜΜΙΑ) για τη Φυλακωπή Ι-ii και β) η ύπαρξη μίας μεταβατικής (ή ΜΚ Ι) φάσης μεταξύ των χαρακτηριστικών κεραμικών κατηγοριών της ΠΚΙΙΙ (σκοτεινόχρωμων και γεωμετρικών αγγείων) και αυτών της ώριμης ΜΚ, δηλαδή των μελανών στιλβωτών αγγείων και των κυκλαδικών λευκών. Αυτή θα μπορούσε να αντιστοιχεί στη μυστηριώδη πρώτη φάση της Δεύτερης Πόλης (ΙΙ-i) του Mackenzie».
Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί στο κτήριο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (Πανεπιστημίου 22).
