Σπάνιο αρχειακό υλικό και χάλκινα γλυπτά που κοσμούν τους χώρους του εμβληματικού Αχιλλείου στην Κέρκυρα χαρακτηρίστηκαν μνημεία λόγω της μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας τους κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.
Ιστορικά έγγραφα, φωτογραφίες από οικογενειακές στιγμές των ενοίκων του Αχιλλείου, σπάνια βιβλία και αναμνηστικά μετάλλια αναβιώνουν σημαντικά στιγμιότυπα από την Ιστορία του ανακτόρου.
Ξεχωρίζουν 33 φωτογραφίες, εκτυπωμένες την εποχή που τραβήχτηκαν, οι περισσότερες από τις οποίες απεικονίζουν τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Γουλιέλμο Β’ και μέλη της οικογένειάς του. Φωτογραφία του Θεοντόρ Γιούργκενσεν αποτυπώνει τον Γουλιέλμο Β’ στους κήπους του Αχιλλείου (1908-1910). Έργο του ίδιου φωτογράφου είναι και η αποτύπωση στιγμιοτύπου από συνάντηση της οικογένειας του Κάιζερ με τη βασιλική οικογένεια της Ελλάδας στις 12 Απριλίου του 1905, αλλά και επίσκεψη του Γουλιέλμου στις ανασκαφές του ναού της Αρτέμιδος (1908-1911). Το υλικό αυτό αποτελεί μάρτυρα της αγάπης του Γουλιέλμου για την τέχνη της φωτογραφίας.
Σημαντικά φωτογραφικά ντοκουμέντα αποτελούν επίσης το στιγμιότυπο της σύλληψης του δολοφόνου της Ελισάβετ και η μεταφορά της σορού της Ελισάβετ, έργα άγνωστων φωτογράφων. Σημειώνεται ότι κάποιες από τις φωτογραφίες αυτές αποτελούν τεκμήρια σημαντικά και για τη μουσειολογική πρόταση, καθώς αποτυπώνουν με ακρίβεια το εσωτερικό του Αχιλλείου.
Δακτυλογραφημένες σημειώσεις για την οργάνωση του νοικοκυριού στο ανάκτορο την περίοδο του Γουλιέλμου Β’, αλλά και χειρόγραφες σημειώσεις για το πρόγραμμα των ταξιδιών της θαλαμηγού του ίδιου περιγράφουν την καθημερινότητα του αυτοκράτορα.
Στη συλλογή περιλαμβάνονται και σπάνια βιβλία, όπως οι 18 από τους 20 τόμους των απάντων του Χάινριχ Χάινε, του 1864, από τη συλλογή της Ελισάβετ. Στα κηρυγμένα μνημεία συγκαταλέγονται και 22 μετάλλια και πλακέτες για εξέχοντα γεγονότα, όπως ορειχάλκινο μετάλλιο του γάμου του διαδόχου της Αυστρίας Ροδόλφου με την πριγκίπισσα του Βελγίου Ευγενία (1881) ή αναμνηστικό μετάλλιο για την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914).
Επίσης, μνημεία κηρύχθηκαν 29 γλυπτά, χάλκινα και ορειχάλκινα, που βρίσκονται στους κήπους και τις αίθουσες του Αχιλλείου, καθώς και μία σιδερένια θύρα από το πάρκο του μνημειακού κτίσματος.
Τα γλυπτά περιλαμβάνουν 17 αντίγραφα αρχαίων έργων, που μαρτυρούν την αγάπη της Ελισάβετ για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, και 12 πρωτότυπες δημιουργίες. Ένα από τα δημοφιλέστερα γλυπτά είναι ο «Αναπαυόμενος Ερμής», που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αποτελεί αντίγραφο έργου του 1ου αιώνα π.Χ. από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Το συγκεκριμένο γλυπτό είναι πολύ αγαπητό στους επισκέπτες του Αχιλλείου, καθώς θεωρείται τυχερό για όποιον χαϊδέψει το πόδι του!
Από τα πιο χαρακτηριστικά έργα είναι και οι δύο «Παλαιστές-Δρομείς», και αυτά χάλκινα αντίγραφα έργων του 1ου αιώνα π.Χ. από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης.
Στα πρωτότυπα έργα συγκαταλέγονται ο «Νικών Αχιλλεύς», το μεγαλύτερο άγαλμα του Αχιλλείου (έχει ύψος 11 μέτρα), που παρουσιάζει τον Αχιλλέα τη στιγμή της νίκης του. Το χάλκινο γλυπτό είναι έργο του Γιοχάνες Γκετζ και χρονολογείται το 1910.
Σημειώνεται ότι από τις ημερήσιες διατάξεις του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων έχουν περάσει ο χαρακτηρισμός ως μνημείου του Αχιλλείου, των βοηθητικών κτισμάτων του και του περιβάλλοντος χώρου του, η έγκριση της μελέτης αποκατάστασης του Αχιλλείου και η κήρυξη 34 πινάκων ζωγραφικής και χαρακτικών. Επίσης, σε μελλοντική συνεδρίαση του ΚΣΝΜ θα εισαχθεί και πρόταση χαρακτηρισμού των επίπλων του Αχιλλείου.
Το έργο της αποκατάστασης του Αχιλλείου έχει αναλάβει η Εταιρεία «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα», ενώ τη συντήρηση του εσωτερικού διακόσμου και των κινητών αντικειμένων, αλλά και την εκπόνηση της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης κάνουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.