Εκτεταμένο τμήμα της υστεροκλασικής-ελληνιστικής πόλης της Αλίκυρνας ήρθε στο φως από τη ΛΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κατά την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου «Ιόνια Οδός» στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, κοντά στην πόλη του Μεσολογγίου, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Η πόλη ήταν γνωστή από τις αρχαίες πηγές (Στράβων, Πλίνιος), με βάση τις οποίες τοποθετείται μεταξύ των δύο μεγάλων αιτωλικών πόλεων Καλυδώνας και Πλευρώνας, στον οικισμό του Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, στο λόφο «Χίλια Σπίτια». Στη βορειότερη κορυφή του λόφου διατηρούνται τα ερείπια μικρού οχυρωματικού περιβόλου που περικλείει την ακρόπολη, έκτασης περίπου 20 στρεμμάτων. Οικοδομικά κατάλοιπα της πόλης ωστόσο δεν είχαν ερευνηθεί μέχρι σήμερα.
Ο άξονας της Ιόνιας Οδού διέρχεται από τον πυρήνα της αρχαίας πόλης σε μήκος περίπου 400 μ. και η ανασκαφή εκτείνεται σε συνολική έκταση 20 στρεμμάτων. Η έρευνά της ξεκίνησε το 2011 και βαίνει προς ολοκλήρωση, έχοντας φέρει στο φως τμήμα του εμπορικού της κέντρου και του οικιστικού της ιστού.
Η πόλη φαίνεται πως ήταν εξαρχής οργανωμένη σύμφωνα με πολεοδομικό σχέδιο, καθώς έχουν έρθει στο φως τέσσερις δρόμοι πλάτους 4,5 μ. που με κατεύθυνση Β/Ν τη διασχίζουν ανά 32 μ. Μια πλατύτερη οδός, πλάτους 5,20 μ. φαίνεται πως ήταν η κεντρική οδός που διέσχιζε την πόλη με κατεύθυνση από Α/Δ. Οι δρόμοι ορίζονται από αναλημματικούς τοίχους πάχους 0,60-0,80 μ., κατασκευασμένους από αργόλιθους από ντόπιο αμμολιθικό πέτρωμα.
Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί τμήματα από 10 συγκροτήματα, στα περισσότερα από τα οποία αναγνωρίζονται χώροι εμπορικών και εργαστηριακών δραστηριοτήτων (αποθήκες, εργαστήρια, καταστήματα). Το δυτικό όριο της πόλης φαίνεται πως ήταν το φυσικό ανάλημμα που οριοθετεί τη σημερινή κοίτη του υδατορέματος του Αγ. Συμεών, στην όχθη του οποίου ερευνήθηκε αποθέτης, πιθανόν ιερού η θέση του οποίου δεν έχει εντοπιστεί, που απέδωσε μεγάλες ποσότητες ειδωλίων και κεραμικής. Τέλος, στη νοτιότερη κορυφή του λόφου όπου βρίσκεται η ελληνιστική ακρόπολη, εντοπίστηκε εγκατάσταση Πρωτογεωμετρικών χρόνων.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στο άρθρο της αρχαιολόγου Ολυμπίας Βικάτου, «Η Ιονία οδός (Mέρος Β’): Ιερά και νεκροπόλεις στην περιοχή της αρχαίας Αλίκυρνας».