Τα θυρανοίξια του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Αγριδίου Αχαΐας θα πραγματοποιήσει η 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014, και ώρα 12.00, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου της «Στερέωση, Αποκατάσταση Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Αγριδίου Αχαΐας και Συντήρηση των Τοιχογραφιών του» με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη και του Ιδρύματος Χ.Κ. Λεβέντη.

Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Χελμού, στο χωριό Αγρίδι και σε ένα τοπίο εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Ο ναός κτίστηκε και τοιχογραφήθηκε με πρωτοβουλία και δαπάνες ενός τοπικού άρχοντα κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας και χρονολογείται στον 13ο αιώνα. Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των σταυρεπίστεγων ναών.

Στο πλαίσιο του έργου έγιναν εργασίες αποκατάστασης που αντιμετώπισαν τις κακότεχνες νεωτερικές επεμβάσεις στο ναό και τα στατικά προβλήματα που προκλήθηκαν σε αυτόν από τον σεισμό του 2008. Παράλληλα αποκαλύφθηκαν στοιχεία της βυζαντινής του φάσης (θέση κτιστού τέμπλου, αρχικό δάπεδο) και αναδείχθηκαν τα μορφολογικά στοιχεία του μνημείου. Ο περιβάλλων χώρος διαμορφώθηκε σύμφωνα με ειδική μελέτη διαχείρισης της βλάστησης.

Στο εσωτερικό του ναού συντηρήθηκαν οι τοιχογραφίες, ενώ αποκαλύφθηκαν και νέες. Το εικονογραφικό πρόγραμμα είναι το καθιερωμένο, σύμφωνα με το συμβολικό νόημα των χώρων του ναού. Στην κόγχη του ιερού εικονίζεται η Παναγία Βλαχερνίτισσα ανάμεσα σε αγγέλους και στον ημικύλινδρο τέσσερις ιεράρχες συλλειτουργούν εκατέρωθεν της Αγίας Τράπεζας που καλύπτεται με ύφασμα με την παράσταση του αγίου Μανδηλίου. Υπολείμματα σκηνών του χριστολογικού κύκλου εικονίζονται στις καμάρες, ενώ ψηλά στα τύμπανα, σκηνές από τον βίο του αγίου Νικολάου, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο ναός.

Οι τοιχογραφίες του ναού εκπροσωπούν ένα συντηρητικό ζωγραφικό ιδίωμα με απηχήσεις των προοδευτικών τάσεων της παλαιολόγειας ζωγραφικής. Οι τεχνοτροπικές αναλογίες που παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του Αγίου Νικολάου στο Αγρίδι με πελοποννησιακά σύνολα του β’ μισού του 13ου αιώνα επιτρέπουν τη χρονολόγηση του διακόσμου στην ένατη δεκαετία του αιώνα (1280-1290).