Έκθεση με τίτλο «Μεταβυζαντινές εικόνες από τη Βαμβακού Λακωνίας» εγκαινιάζεται σήμερα, Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2014, και ώρα 20.00, στην Κουμαντάρειο Πινακοθήκη Σπάρτης – Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης.
Η έκθεση περιλαμβάνει 40 μεταβυζαντινές εικόνες του 18ου και του 19ου αιώνα, που προέρχονται από το σύνολο 63 εικόνων του ναού της Βαμβακούς. Από τη συλλογή αυτή ιδιαίτερο σύνολο αποτελούν οι εικόνες του τέμπλου του παλαιού ναού, οι οποίες παρουσιάζονται στην έκθεση ως ξεχωριστή ενότητα.
Ο οικισμός της Βαμβακούς είναι χτισμένος στο βορειοδυτικό άκρο του νομού Λακωνίας, στις δυτικές πλαγιές του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 900 μέτρων. Η ίδρυσή του χρονολογείται στα μέσα του 18ου αιώνα, ενώ για πρώτη φορά σημειώνεται και η ονομασία Βαμπακού σε χάρτη του Γαλλικού επιτελείου το 1852. Η εκκλησία αποτέλεσε το κέντρο όλων των δραστηριοτήτων της κοινότητας.
Αν και δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες σχετικές με την ανέγερση του παλαιότερου ναού, αφιερωμένου στην Κοίμηση της Θεοτόκου, γνωρίζουμε ότι παραδόθηκε στις φλόγες το 1826 από τις ορδές του Ιμβραήμ Πασά. Όπως αναφέρεται σε σχετική επιγραφή, το 1834 επί επισκόπου Βρεσθένης Θεοδωρήτου του Β’ ξαναχτίζεται «εκ θεμελίων» από Λαγκαδιανούς οικοδόμους. Το 1856 έγινε εφικτή η εκ νέου εικονογράφησή του. Η ιδιαίτερα κακή κατάσταση του ναού υπαγόρευσε την κατεδάφισή του το 1898.
Στις αρχές του 20ου αιώνα ξεκινούν οι εργασίες ανέγερσης του νέου τρισυπόστατου ενοριακού ναού, αφιερωμένου στην Κοίμηση της Θεοτόκου, στον πολιούχο Άγιο Ιερομάρτυρα Χαραλάμπη και στον Άγιο Παντελεήμονα τον Ιαματικό, με τη συνδρομή των απανταχού γης Βαμβακιτών και την προσωπική εθελοντική εργασία όλου του χωριού. Η παράδοση αναφέρει επίσης τη συμμετοχή στις εργασίες, που διήρκεσαν μία ολόκληρη δεκαετία, ακόμα και των μαθητών της Βαμβακούς. Ο ναός εγκαινιάστηκε την Κυριακή 21 Ιουλίου 1913.
Η συντήρηση των εικόνων έγινε στα εργαστήρια του Μουσείου Μπενάκη με δαπάνη της εταιρείας Atlantic Bulk Carriers Management Ltd., η οποία είναι και χορηγός της έκθεσης. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο κ. Βασίλης Πασχάλης.
Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος. Στα εγκαίνια θα παρευρεθούν η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κα Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, η κα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ και μέλη της οικογενείας Κουμάνταρου.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 16 Νοεμβρίου 2014. Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 08.00-15.00, Τετάρτη: 10.00-15.00 και 18.00-21.00, Τρίτη: κλειστά. Πληροφορίες: 27310 81557, 27310 81822.
