Τον Φεβρουάριο του 2014 δωρήθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα σωζόμενα αρχεία Έλληνα καλλιτέχνη του 20ού αιώνα, το αρχείο του Φώτη Κόντογλου. Περιλαμβάνει δημοσιευμένα και ανέκδοτα κείμενα, επιστολές, φωτογραφίες, συμβόλαια παραγγελιών για μεγάλα εκκλησιαστικά σύνολα, προσχέδια, ημερολογιακές σημειώσεις κ.ά. Το αρχείο διατηρήθηκε από την κόρη του Φώτη Κόντογλου, Δέσπω Κόντογλου, και τον σύζυγό της Ιωάννη Μαρτίνο και δωρήθηκε στο Μουσείο από τους εγγονούς του, Παναγιώτη και Φώτη Μαρτίνο.
Η σχέση του Φώτη Κόντογλου με το Μουσείο ξεκινά ήδη από τη δεκαετία του 1920 όταν γνωρίστηκε με τον τότε διευθυντή Γεώργιο Σωτηρίου. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 υπηρέτησε στο Μουσείο ως συντηρητής ζωγράφος και φιλοτέχνησε σειρά αντιγράφων σημαντικών βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων.
Επιπλέον ο Κόντογλου είναι ο σπουδαιότερος καλλιτέχνης-μελετητής της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης την οποία εφάρμοσε και στο κοσμικό του ύφος.
Το αρχείο του Φώτη Κόντογλου έχει μεγάλη ιστορική βαρύτητα για την πρόσληψη της βυζαντινής τέχνης στον 20ό αιώνα και η δωρεά του έχει εξαιρετική σημασία και αποτελεί παρακαταθήκη για το Βυζαντινό Μουσείο.
