Αρχαιολογική περιήγηση στα αρχαία και βυζαντινά μνημεία της ευρύτερης περιοχής της Ελάτειας και στην τοπική Αρχαιολογική Συλλογή διοργανώνουν η ΙΔ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και η 24η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, συμμετέχοντας στην πανελλαδική δράση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με τίτλο «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές», το Σάββατο 10 Μαΐου 2014, ώρα 10.00-14.00.
Η περιήγηση θα πραγματοποιηθεί με το λεωφορείο του Δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας με τη συνοδεία της αρχαιολόγου της ΙΔ’ ΕΠΚΑ και Τμηματάρχη Μουσείων κας Σοφίας Δημάκη και θα καλύψει τη διαδρομή: Άγιος Γεώργιος Σφάκας, Μονή Προφήτη Ηλία Κάρκαρη στο Ζέλι, Άγιος Αθανάσιος Ελάτειας, Μυκηναϊκό νεκροταφείο στο Αλωνάκι και Αρχαιολογική Συλλογή Ελάτειας.
Πρώτος σταθμός της περιήγησης θα είναι ο ναός Αγίου Γεωργίου στη Σφάκα, ένα από τα ωραιότερα και πιο αινιγματικά μνημεία στη Φθιώτιδα. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε τον 13ο αι., την εποχή της Φραγκοκρατίας. Μετά την ανοικοδόμηση του κυρίως ναού κατά τον 16ο αι., το εσωτερικό του διακοσμήθηκε με πολύ καλής τέχνης τοιχογραφίες, οι οποίες συμπληρώθηκαν τον 18ο αι. Το μνημείο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση μετά την πρόσφατη συντήρησή του.
Επόμενος σταθμός, η μονή Προφήτη Ηλία Κάρκαρη, στο Ζέλι. Το μοναστήρι βρίσκεται σε μια ερημική τοποθεσία, ιδανική για απομόνωση και περισυλλογή. Διατηρεί σε μεγάλο βαθμό ανέπαφη από μεταγενέστερες επεμβάσεις την εικόνα μιας μεγάλης μονής του 18ου αι., όπου μπορούσαν να εγκαταβιώσουν πολυάριθμοι μοναχοί. Το καθολικό είναι κατάγραφο με πολύ καλής τέχνης τοιχογραφίες του τέλους του 18ου αι., ενώ διατηρεί το επίσης τοιχογραφημένο κτιστό τέμπλο του.
Ο ναός του Αγίου Αθανασίου στην Ελάτεια βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Ελάτειας και για την οικοδόμησή του χρησιμοποιήθηκε άφθονο αρχαίο υλικό. Ο πρώτος ναός ιδρύθηκε στη βυζαντινή περίοδο, αλλά τη σημερινή του μορφή έλαβε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ξεχωριστό τον καθιστούν οι τοιχογραφίες που καλύπτουν το εσωτερικό του, έργα λαϊκής τεχνοτροπίας του 18ου αι.
Η Αρχαιολογική Συλλογή Ελάτειας περιλαμβάνει ευρήματα της δυτικής Λοκρίδας – κατά την αρχαιότητα βορειοανατολική Φωκίδα. Στον προθάλαμο εκτίθενται επιτύμβιες στήλες, επιγραφές, τμήματα γλυπτών και αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία προέρχονται κυρίως από την Ελάτεια και το ιερό της Αθηνάς Κραναίας. Η μεγάλη αίθουσα περιλαμβάνει ευρήματα που κλιμακώνονται χρονολογικά από την Ανώτερη Παλαιολιθική έως την Υπομυκηναϊκή περίοδο. Στόχος της παρουσίασης είναι η άμεση επαφή του επισκέπτη με τα αντικείμενα, σκεύη, εργαλεία, ειδώλια, κοσμήματα, ενταγμένα στον λειτουργικό τους χώρο. Η κεντρική αίθουσα περιλαμβάνει ευρήματα ιστορικών χρόνων, κυρίως από νεκροταφεία της Ελάτειας, των Αβών και του Μοδίου.
Τέλος, το μυκηναϊκό νεκροταφείο θαλαμωτών τάφων στο «Αλωνάκι», με διάρκεια χρήσης από τον 14ο έως τον 10ο αι. π.Χ. και ιδιαίτερη άνθηση μετά το 1200 π.Χ., είναι σημαντικό επειδή μαρτυρεί την επέκταση του μυκηναϊκού πολιτισμού σε περιφερειακές ζώνες και την επιβίωσή του μετά την πτώση των μεγάλων μυκηναϊκών κέντρων. Δέκα από τους καλύτερα διατηρημένους τάφους έχουν στεγαστεί και είναι ορατοί και επισκέψιμοι.
Η συγκέντρωση και επιβίβαση στο λεωφορείο θα πραγματοποιηθεί στο Δασύλιο Ελάτειας. Η συμμετοχή στη δράση είναι δωρεάν.
