Την εξέλιξη της ανασκαφής του μνημειακού περιβόλου του Τύμβου Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη, και τη σχέση του με το μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης, παρουσίασε, στην 27η επιστημονική συνάντηση με θέμα «Αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη» που διεξήχθη στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη.

Η κα Περιστέρη αναφέρθηκε στην εξέλιξη των ανασκαφών, τα δύο τελευταία έτη, στο λόφο Καστά που αποκαλύπτουν ένα μοναδικό ταφικό περίβολο, στον κόσμο, λόγω του μεγέθους του που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων, από τα οποία μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί τα 457 μ. Σύμφωνα με εμπεριστατωμένες επιστημονικά ενδείξεις ο ταφικός περίβολος χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.

Όπως επεσήμανε η κα Περιστέρη, «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή, εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιο του Αλέξανδρο Δ’».

Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325-300 π.Χ. και σύμφωνα με την κα Περιστέρη φέρεται πως έχει την υπογραφή του φημισμένου της εποχής εκείνης, αρχιτέκτονα, Δεινοκράτη, που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου.

«Ο κύκλος του ταφικού περιβόλου σύμφωνα με την έρευνα του τμήματος τοπογραφίας του ΤΕΙ Αθηνών αποτελεί έναν τέλειο κύκλο με διάμετρο 158,40 μ. Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στη περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλυκή της Θάσου, τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους, από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή.

«Η μοναδικότητα της κατασκευής του ταφικού περιβόλου με τη χρήση αρχιτεκτονικών μελών από θασίτικο μάρμαρο καθώς και η σημαντική χρονική περίοδος που δημιουργείται οδηγούν την σκέψη μας στην ύπαρξη σημαντικών τάφων στο εσωτερικό του περιβόλου που μόνο η συνέχεια της ανασκαφικής έρευνας θα αποκαλύψει», επεσήμανε η κα Περιστέρη.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του, να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης, στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου τα χαμένη μέλη του περιβόλου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.

«Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου Καστά, όπως απέδειξε η έρευνά μας, το ταφικό μνημείο του Λεόντα συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στην κορυφή του τύμβου βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος», είπε κατά την παρουσίαση των ανασκαφών της η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Παρουσιάζοντας τα νέα ανασκαφικά δεδομένα, με αρχιτεκτονική τεκμηρίωση, για τον τρόπο και τον τόπο κατασκευής του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, τόνισε ότι τα χαμένα μέλη του ταφικού περιβόλου αποτελούν σήμερα τη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης, ενώ η κλίση των μαρμάρινων δόμων αποδεικνύει την κυκλική τους φορά και ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι του μεγάλου ταφικού περιβόλου.

Την ίδια ώρα ο περήφανος Λέοντας της Αμφίπολης, με ύψος 5, 20 μέτρων αποδεικνύεται πως ήταν στην κορυφή του ταφικού μνημείου του Καστά, πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο τα κομμάτια του οποίου μεταφέρθηκαν από τα λατομεία της Θάσου, με ειδικές σχεδίες και ξύλινα κάρα που τραβούσαν βόδια εργασίας. Ο Λέοντας της Αμφίπολης σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή φέρεται ότι φιλοτεχνήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να είναι γνωστό, ακόμη, το όνομα του μεγάλου γλύπτη της εποχής.

Οι ανασκαφές στο λόφο Καστά της αρχαίας Αμφίπολης αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα, μετά τη διακοπή που έγινε λόγω χειμερινής περιόδου, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού φέρεται πως πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη συνέχεια των ανασκαφών με νέα επιχορήγηση ύψους 100.000 ευρώ.

«Υπάρχουν πολλά που δεν έχουν βγει ακόμη στο φως, ας περιμένουμε λοιπόν…» είπε κλείνοντας την παρουσίαση του για τη σχέση του Λέοντα της Αμφίπολης με το μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής.