Η Λευκωσία είναι κτισμένη πάνω στα κατάλοιπα ενός προϊστορικού οικισμού. Ένα χωριό που ιδρύθηκε στην περιοχή της Λευκωσίας κατά τη Χαλκολιθική περίοδο εξελίχθηκε σε έναν σημαντικό οικισμό κατά την Εποχή του Χαλκού. Καθώς τα κατάλοιπα του οικισμού θάφτηκαν βαθιά κάτω από τη μεσαιωνική –και στη συνέχεια σύγχρονη– πόλη, η σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για την προϊστορική Λευκωσία είναι τα νεκροταφεία της. Τα νεκροταφεία αυτά εκτείνονται σε υψώματα που μέχρι τη δεκαετία του 1970 δεν είχαν υποστεί τα δεινά της οικοδομικής ανάπτυξης. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, με σωστικές και συστηματικές ανασκαφές σε αυτή την περιοχή –η οποία σήμερα δέχεται την πίεση μιας εξελισσόμενης οικοδομικής δραστηριότητας– προσπαθεί να διασώσει πληροφορίες για την ιστορία της πόλης.
Ο δρ Γιώργος Γεωργίου, Αρχαιολογικός Λειτουργός A’ του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου, θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα των ανασκαφών που διενήργησε εκεί κατά την τελευταία δεκαετία, εστιάζοντας σε ευρήματα εξαιρετικής σημασίας που ανασκάφηκαν το 2011. Η διάλεξή του, με τίτλο «Νέο φως στην προϊστορική Λευκωσία», θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 10 Μαρτίου 2014, ώρα 19.00, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Στη διάλεξη θα παρουσιαστούν νέα ταφικά σύνολα από όλες σχεδόν τις φάσεις της Εποχής του Χαλκού, μια μακρά περίοδο που εκτείνεται από το 2400 ως το 1100 π.Χ. περίπου. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στα ευρήματα που βελτιώνουν σημαντικά τη γνώση μας για την Πρώιμη και τη Μέση Κυπριακή Χαλκοκρατία.
Όπως αναφέρει ο κ. Γεωργίου: «Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας επέφεραν ριζικές μεταβολές στην κοινωνική οργάνωση και συνακόλουθα στην ιδεολογία. Σημαντική πηγή πληροφοριών για την ιδεολογία της περιόδου αποτελούν ολόγλυφες σκηνές πάνω σε πήλινα αγγεία που απεικονίζουν κοινωνικές εκδηλώσεις. Μέχρι σήμερα εξέχουσα θέση ανάμεσα σε αυτές τις παραστάσεις κατείχε ένα ομοίωμα από τη νεκρόπολη του Μπέλαπαϊς, το μοναδικό που αναπαριστούσε μια τελετουργία εντός ενός αρχιτεκτονήματος, ενός κυκλικού περίβολου. Οι πρόσφατες ανασκαφές στη Λευκωσία έφεραν στο φως δύο νέα πήλινα ομοιώματα, που απεικονίζουν πολυπρόσωπες σκηνές σε κυκλικό περίβολο και σαφώς σχετίζονται με το ομοίωμα του Μπέλαπαϊς. Θα συζητηθεί η ερμηνεία τους, καθώς και η εξέχουσα θέση που καταλαμβάνει πλέον η προϊστορική Λευκωσία στο ευρύτερο πλαίσιο της αρχαιολογίας της κυπριακής Χαλκοκρατίας».
Μετά την ομιλία, που εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου διαλέξεων με τίτλο «Κυπριακό Σεμινάριο: Πρόσφατες εξελίξεις στην αρχαιολογία της ανατολικής Μεσογείου» που διοργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με στόχο την ευρύτερη προβολή της κυπριακής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, θα ακολουθήσει σχολιασμός από την Καθηγήτρια Νάγια Πολυχρονάκου-Σγουρίτσα.
