Αρχιερατική θεία λειτουργία στον καθολικό καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου στην πόλη της Χίου, προς τιμήν του Αγίου Βαλεντίνου και ενώπιον αποτμήματος των ιερών λειψάνων του, θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου, στις 6 το απόγευμα. Τα λείψανα αυτά βρίσκονται προσωρινά εκεί και έως ότου μεταφερθούν, τον Μάιο, μόνιμα στον καθολικό ενοριακό ναό της Μεταστάσεως της Θεοτόκου στη Μυτιλήνη, της γνωστής Φραγκοκλησιάς, όπου φυλάσσονταν για αιώνες. Έως τότε αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και η τελευταία φάση των παρεμβάσεων στο εξωτερικό του ναού.

Ως πολύ σημαντική για το νησί της Λέσβου χαρακτηρίζεται η εξέλιξη της ολοκλήρωσης των εργασιών ανακαίνισης του Καθολικού Ναού της Μυτιλήνης και της επιστροφής σε αυτόν των λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου.

Οι παρεμβάσεις στο εξωτερικό μέρος της Φραγκοκλησιάς ουσιαστικά κλείνουν τον κύκλο των εργασιών αποκατάστασης, που διήρκεσαν περίπου δύο χρόνια. Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2012 και περιελάμβαναν έργα αποκατάστασης των οροφογραφιών και των διακοσμητικών σταμπωτών, αλλά και των τεσσάρων αγιογραφιών που αποκαλύφθηκαν κάτω από στρώμα της τοιχοποιίας του ναού.

Στις σημαντικότερες παρεμβάσεις συγκαταλέγεται η αποκάλυψη και η αποκατάσταση των εντυπωσιακών τοιχογραφιών. Μεταξύ άλλων αποκαλύφθηκαν προσωπογραφίες, αρχικά της Παναγίας, στη συνέχεια του Χριστού και μετά του Αποστόλου Παύλου και του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης.

Επίσης, χρειάστηκε να αφαιρεθούν οι επιζωγραφίσεις του ναού με την απομάκρυνση των χρωμάτων που είχαν τοποθετηθεί σ΄ αυτές, καθώς και να γίνει αποκατάσταση όλων των ζωγραφικών τμημάτων που παρουσίαζαν λεπτομέρειες και γενικά εξαιρετική γραφή, με διάφορες μεθόδους συντήρησης.

Πολύ κακή ήταν και η κατάσταση της οροφής. Η στέγη είχε υποστεί μερική κατάρρευση για πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα το ξύλινο ταβάνι να μείνει εκτεθειμένο στην υγρασία και να υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις. Χάρη στην παρέμβαση των συντηρητών της 14ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, οι φθορές αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά. Μάλιστα μια ειδική μέθοδος πρεσαρίσματος επινοήθηκε από το συντηρητή Ηλία Ρόκκο που αποδείχτηκε σωτήρια για την περίσταση.

Όσον αφορά τα σταμπωτά, συμπληρώθηκαν όπου απαιτείτο, έτσι ώστε να υπάρχει ενιαία διακόσμηση του ναού και το βλέμμα να μην απορροφάται από τη φθορά, αλλά από την εν συνόλω διακόσμηση, σύμφωνα με τη θεωρία Gestalt, βασική αρχή της οποίας είναι ότι το μάτι βλέπει τα αντικείμενα πρώτα στην ολότητά τους πριν αντιληφθεί τα μεμονωμένα μέρη τους.

Το έργο, για να υλοποιηθεί, εντάχθηκε σε τομεακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ.

Από τη Ρώμη στη Μυτιλήνη

Το 1907, τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, προστάτη των ερωτευμένων, βρέθηκαν στη Μυτιλήνη μέσα στην καθολική εκκλησία της Παναγίας αφού πρώτα ανήκαν σε μία απόγονο του ευγενή, στη Λουκία Θεοφανοπούλου-Bongigli, η οποία και τα δώρισε στους Καπουτσίνους μοναχούς της εκκλησίας.

Επί δύο ολόκληρους αιώνες τα λείψανά του αναπαύονταν στη Φραγκοκλησιά, κάτω από την Αγία Τράπεζα. Τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου το 1990 μεταφέρθηκαν από τον τότε εφημέριο της καθολικής εκκλησίας της Μυτιλήνης, φραγκισκανό μοναχό π. Τορκουάτο Μορίνι, μια και ελλείψει πληρώματος της εκκλησίας δεν διέμενε πια στο νησί, αλλά στην Αθήνα και περιστασιακά εξυπηρετούσε τη Μυτιλήνη.

Κάποια τμήματα από αυτά τα λείψανα τοποθετήθηκαν στο παρεκκλήσι του Τάγματος των Καπουτσίνων, το αφιερωμένο στους Αγίους Φραγκίσκο και Κλάρα, στην οδό Γκυιλφόρδου 7, στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα, και κάποια άλλα λέγεται πως στάλθηκαν στην έδρα της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρώμη, απ’ όπου και είχαν ξεκινήσει το ταξίδι τους στην Ανατολή, πριν από δυο αιώνες.

Στις 12 Φεβρουαρίου 2009, έγινε η απότμηση τμήματος των λειψάνων από τον αρχιεπίσκοπο των καθολικών των Αθηνών κ. Νικόλαο, υπογράφηκε ειδικό επίσημο έγγραφο της πράξης αυτής, παρουσία και του ιερατικώς προϊσταμένου του παρεκκλησίου του Αγίου Φραγκίσκου και της Αγίας Κλάρας, ιερομονάχου καπουτσίνου π. Γαβριήλ Ριγκέτο και παρεδόθησαν στον αρχιεπίσκοπο Νάξου, Τήνου, Άνδρου και Μυκόνου με την ιδιότητα του αποστολικού τοποτηρητή της Καθολικής Επισκοπής Χίου (Χίος, Μυτιλήνη και Σάμος), προκειμένου να τα επαναφέρει στη Μυτιλήνη.