Στο κεντρικό Αιγαίο, στο νοτιοανατολικό του τμήμα, στο νησιωτικό σύμπλεγμα των λεγόμενων Μικρών Κυκλάδων –Ηρακλειά, Σχοινούσα, τα δύο Κουφονήσια, Κέρος, Δονούσα και ορισμένες μικρότερες νησίδες– που περιβάλλεται από τα γύρω νησιά της Νάξου, Αμοργού, Πάρου και Ίου άνθησε ένας εκπληκτικός πολιτισμός του οποίου οι δημιουργίες γοητεύουν ώς σήμερα.
Στις Μικρές Κυκλάδες τις περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή κατά την πρωτοκυκλαδική περίοδο απέδωσαν σωστικού χαρακτήρα σύντομες σε διάρκεια ανασκαφικές έρευνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας κατά τη δεκαετία του 1970 στην Κέρο και στα Κουφονήσια.
«Ερευνώντας τα Πρωτοκυκλαδικά Κουφονήσια» είναι ο τίτλος ομιλίας που θα δώσει η δρ Φωτεινή Ζαφειροπούλου την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014, στις 7 μ.μ., στο πλαίσιο του Κυκλαδικού Σεμιναρίου που διοργανώνεται στην Αρχαιολογική Εταιρεία από τη Μαρίζα Μαρθάρη.
Όπως αναφέρει η κα Ζαφειροπούλου στην ανακοίνωση της ομιλίας: «Στο Επάνω Κουφονήσι, που σήμερα κατοικείται, ερευνήθηκαν τρία νεκροταφεία, τα οποία χρονολογούνται στο τέλος της Πρωτοκυκλαδικής Ι και στις αρχές της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου. Στο μεγαλύτερο από τα τρία ήλθαν στο φως 72 τάφοι που περιείχαν πλήθος κτερισμάτων, κυρίως πήλινων και λίγων μαρμάρινων χαρακτηριστικών της Ομάδας Κάμπου. Στα άλλα δύο, τα οποία ήταν εν μέρει κατεστραμμένα αφού δυστυχώς είχαν προηγηθεί λαθρανασκαφές, υπερίσχυαν τα μαρμάρινα κτερίσματα.
»Στο ακατοίκητο σήμερα Κάτω Κουφό δεν έγινε δυνατό να διεξαχθούν ανασκαφές. Περιοδείες όμως και επιφανειακές έρευνες, με τα μέσα και τις διαδικασίες της εποχής –δεκαετίες 1960/’70– βοήθησαν στον εντοπισμό των θέσεων δύο οικισμών σε χαμηλούς λόφους, σπάνιες περιπτώσεις για τον κυκλαδικό χώρο, όπου εξαιτίας κυρίως της αρχαιοκαπηλικής δράσης, συνήθως επικεντρώνονταν στον εντοπισμό νεκροταφείων. Εντοπίστηκαν επίσης νεκροταφεία, συλημένα δυστυχώς, εκτός από “μία ταφή” στη θέση Νερό, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του “ευρέτη” που παρέδωσε αυτά που βρήκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία.
»Με επιχορηγήσεις του Ιδρύματος Αιγαιακής Προϊστορίας και τη βοήθεια αρκετών νεώτερών μου συναδέλφων έγινε δυνατή πρόσφατα η μελέτη των ευρημάτων και η προετοιμασία της τελικής δημοσίευσης που αναμένεται».
Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί στο κτήριο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (Πανεπιστημίου 22).