Η έρευνα στο λόφο της Μυγδαλιάς δίνει μια μοναδική ευκαιρία για τη μελέτη του τρόπου ζωής μιας τοπικής μυκηναϊκής κοινωνίας στην περιοχή της Πάτρας κατά τρόπο πλήρη, που περιλαμβάνει τον οικισμό και τους τάφους. Αυτό θα υποστηρίξει η δρ Λένα Παπάζογλου-Μανιουδάκη, Επίτιμη Προϊσταμένη της Προϊστορικής Συλλογής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, σε ομιλία της με τίτλο «Ο μυκηναϊκός οικισμός και οι τάφοι στο λόφο της Μυγδαλιάς κοντά στην Πάτρα» στο πλαίσιο του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου.

Σύμφωνα με την δρα Παπάζογλου-Μανιουδάκη: «Ο μυκηναϊκός οικισμός αναπτύσσεται στην κορυφή του λόφου Μυγδαλιάς, σε τρία άνδηρα (1, 2, 3), που η έκταση τους υπολογίζεται σε 6.500 τ.μ. Από την κορυφή του λόφου υπάρχει εξαιρετική θέα προς την εκτεταμένη και εύφορη πεδιάδα των Πατρών μέχρι το Τείχος Δυμαίων στα δυτικά. Διακρίνονται επίσης τα Ιόνια νησιά και η ακτή της Αιτωλίας, απέναντι, προς Βορρά.

»Στο Άνδηρο 1 έχουν ανασκαφεί τρεις χώροι μεγάλου ορθογώνιου κτιρίου. Ο βασικός χώρος, διαστάσεων 7,80×3,60 μ., έχει κτιστές λίθινες βάσεις στο εσωτερικό που στηρίζουν τα υποστυλώματα της στέγης. Στρώμα καταστροφής με λίθους, όστρακα και οστά ζώων της ΥΕ ΙΙΙΓ κυρίως περιόδου εντοπίζεται στο εξωτερικό του κτιρίου.

»Κατά την αρχαϊκή εποχή, οι μεγάλες λίθινες βάσεις κιόνων, τέσσερις στην ανατολική και οκτώ στην καλύτερα σωζόμενη νότια πλευρά, ανήκουν σε περίσταση ναού διαστάσεων 16,50×7,40 μ. Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν για την ύπαρξη ενός πρώιμου ελληνικού ιερού, στο χώρο μάλιστα ενός μυκηναϊκού οικισμού, στη Δυτική Αχαΐα.

»Στο Άνδηρο 2 αναπτύσσεται κλιμακωτά, ακολουθώντας την κλίση του εδάφους, ένας πυκνοδομημένος οικισμός που περιλαμβάνει και μια intra muros ταφή σε ελεύθερο μεταξύ κτιρίων χώρο. Μία μεγάλη οργανωμένη αποθήκη, διαστάσεων 15×4 τ.μ., έχει λίθινες βάσεις κατά μήκος του μακρού άξονα για τα υποστυλώματα της στέγης. Στο δάπεδο της τελικής φάσης, κατά το τέλος της μυκηναϊκής εποχής, ανασκάφηκαν πήλινα οικιακά και αποθηκευτικά σκεύη. H κεραμεική από το Άνδηρο 2, από την αποθήκη αλλά και από δάπεδα οικιών της ΥΕ Ι και ΙΙ περιόδου δίνουν τη δυνατότητα μελέτης της μυκηναϊκής οικιακής κεραμεικής στη Δυτική Αχαΐα.

»Στο Άνδηρο 3 πιστοποιήθηκε ανασκαφικά η ύπαρξη αναλημματικού-οχυρωματικού περιβόλου, μήκους τουλάχιστον 50 μ., που προστάτευε τον οικισμό από τη νότια πλευρά, από όπου και σήμερα είναι πιο εύκολη η πρόσβαση. Χρονολογείται από την εποχή της ίδρυσης του οικισμού, την εποχή των Λακκοειδών Τάφων των Μυκηνών.

»Η σημαντική διαφοροποίηση των ευρημάτων της ανασκαφής από το Άνδηρο 1 στο Άνδηρο 2 μας δίνει μια προκαταρκτική εικόνα ενός οργανωμένου σχεδίου κατοίκησης. Το ανώτερο άνδηρο προορίζεται για την κατοικία του ηγεμόνα και μετέπειτα για τον ναό του θεού, αποτελεί δηλαδή τρόπον τινά δημόσιο χώρο, ενώ στα άνδηρα 2 και 3 αναπτύσσεται ο κυρίως οικισμός.

»Το νεκροταφείο των κτιστών τάφων βρίσκεται στη δυτική πλαγιά του λόφου. Ένας ήδη συλημένος αψιδωτός τάφος, της πρώιμης μυκηναϊκής εποχής, εντοπίστηκε και ανασκάφηκε στη ΝΔ πλαγιά του λόφου, σε απόσταση περί τα 60 μ. από τον περίβολο. Στη ΒΔ πλαγιά του ίδιου λόφου έχει ανασκαφεί ένας θολωτός τάφος, διαμέτρου 4,30 μ., με ευρήματα που τον χρονολογούν στην ΥΕ ΙΙΒ-ΙΙΙΑ1 περίοδο, εποχή η οποία σημαδεύεται από την άνοδο ηγετικών κοινωνικών ομάδων και τη δημιουργία τοπικών κέντρων που εδραιώνονται στη Δυτική Αχαΐα πριν από την ανακτορική εποχή. Στο τέλος της πρώιμης μυκηναϊκής εποχής παρατηρείται εκτεταμένη σύληση, αναστάτωση και καταστροφή των κτερισμάτων των πολυπληθών ταφών στο εσωτερικό του θολωτού τάφου, όπως συμβαίνει και στους άλλους θολωτούς τάφους της Δυτικής Αχαΐας».

Η 1η συνάντηση του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου για φέτος θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013, στις 19:00, στη Βρετανική Σχολή Αθηνών (Upper House, Σουηδίας 52).

Το Μυκηναϊκό Σεμινάριο

Το Μυκηναϊκό Σεμινάριο είναι συνάντηση αρχαιολόγων και φοιτητών με σκοπό την παρουσίαση και συζήτηση του εν εξελίξει ή πρόσφατου έργου –ερευνών πεδίου και μελετών– στον τομέα των Μυκηναϊκών σπουδών. Οι παρουσιάσεις του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου έχουν τη μορφή 45λεπτων εισηγήσεων, τις οποίες ακολουθεί συζήτηση.

Οργανωτική Επιτροπή Μυκηναϊκού Σεμιναρίου: Νάγια Πολυχρονάκου-Σγουρίτσα, Ιφιγένεια Τουρναβίτου, Αιμιλία Μπάνου, Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη.