Η μόνιμη εγκατάσταση του ανθρώπου και η καλλιέργεια της γης είχαν ως αποτέλεσμα τον κλονισμό της υγείας του. Με τη χρήση γλυκών τροφών κάνει την εμφάνισή της η τερηδόνα, που καθιστά αναγκαίες τις οδοντικές και περιοδοντικές επεμβάσεις.
Ήδη από το 7000 π.Χ., όπως έδειξαν ανασκαφές στο Πακιστάν (Πανεπιστημίο Poitiers της Γαλλίας), εμφανίζονται δείγματα της τεχνικής των αρχαίων οδοντιάτρων και των πρώτων προσπαθειών αντιμετώπισης παθήσεων των δοντιών. Με την πειραματική αρχαιολογία, ερευνητές προσπαθούν να εφαρμόσουν τις μεθόδους των αρχαίων Πακιστανών με τα μέσα τα οποία διέθεταν. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, ο άνθρωπος ήταν σε θέση να επέμβει, αλλάζοντας την ανατομία του δοντιού, να τροχίσει με πρωτόγονα τρυπάνια, να γεμίσει κοιλότητες (σφράγισμα) και να συμπληρώσει τα χαμένα δόντια με όστρεα, κόκαλα και ημιπολύτιμους λίθους, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία της γνάθου. Το κίνητρο για τις οδοντιατρικές επεμβάσεις αυτές ήταν μάλλον η ανακούφιση του πόνου που αισθανόταν ο ασθενής.
Κατά την εξέταση σκελετών στις ανασκαφές του Μεργκάρ στο Πακιστάν, οι επιστήμονες ανακάλυψαν εννέα ανθρώπινες οδοντοστοιχίες με οπές βάθους έως και 3,5 χιλιοστών στους προγομφίους και γομφίους, οι οποίες είχαν ίχνη βιτουμίου (πίσσας) που πιθανόν να χρησιμοποιούνταν ως υλικό πλήρωσής τους (σφράγισμα).
Το γεγονός ότι οι περισσότερες επεμβάσεις είχαν γίνει στους προγομφίους και γομφίους που βρίσκονται σε λιγότερο εμφανή σημεία της οδοντοστοιχίας αλλά και τα ίχνη βιτουμίου οδηγούν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για καθαρά ιατρική πράξη και όχι για αισθητική παρέμβαση. Πολύ πιθανή είναι και η χρήση αναισθητικών φυτών κατά τη διάρκεια αυτών των οδυνηρών επεμβάσεων.
Από κείμενα των ρωμαϊκών χρόνων μαθαίνουμε ότι φροντίζαν τη στοματική υγιεινή, τη σταθεροποίηση των δοντιών («χαλαρά» δόντια) και τον πονόδοντο, όμως οι Ετρούσκοι είναι εκείνοι που εισάγουν τα «χρυσά» δόντια και τις «γέφυρες» στην προσθετική οδοντιατρική.
