Το έτος 1952 ο Δημήτριος Ευαγγελίδης, με τη βοήθεια του επιμελητή αρχαιοτήτων Σωτήρη Δάκαρη, συνέχισε την ανασκαφή στο μοναδικό για την Ήπειρο πανελλήνιο ιερό της Δωδώνης, κατά την οποία περισυνελέγησαν σημαντικά ευρήματα προϊστορικών και ιστορικών χρόνων.
Ανάμεσα σε ποικιλία χάλκινων ευρημάτων τα οποία ήρθαν στο φως και συνιστούν κυρίως αναθήματα των προσκυνητών που συνέρρεαν στο ιερό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ξεχωρίζει ένα αγαλμάτιο πύκτη (πυγμάχου), αρχαϊκής περιόδου (550-525 π.Χ.), ύψους 0,072 μ., με αριθμό ευρετηρίου Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων 4915.
Το αγαλμάτιο παρουσιάζει η αρχαιολόγος Υπατία Φάκλαρη στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Ευρήματα της εκατονταετίας: 1913-2013» στον ιστότοπο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων, που επιμελείται η ΙΒ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Το εύρημα της 10ετίας 1943-1953, λοιπόν, σύμφωνα με το κείμενο της κας Φάκλαρη, είναι ένα «εξαιρετικό έργο της αρχαίας ελληνικής χαλκουργίας, κατασκευασμένο με την τεχνική της χύτευσης σε τοπικό εργαστήριο ίσως της γειτονικής Αμβρακίας η οποία ως αποικία των Κορινθίων είχε επηρεαστεί από την τέχνη της μητρόπολης και αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα χαλκοτεχνίας.
»Ο χάλκινος πυγμάχος διατηρείται σε άριστη κατάσταση, με μικρές φθορές μόνο στα πέλματα, όπου σώζονται τα υπολείμματα των συνδέσμων με τη μη σωζόμενη βάση πρόσφυσης. Ο αθλητής με γυμνό στιβαρό σώμα σε ευρύ διασκελισμό και με υψωμένες γροθιές, είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τον αντίπαλό του “καρφώνοντάς” τον με μάτια μεγάλα και βλέμμα αυστηρό.
»Ο καλλιτέχνης αποδίδει τον αθλητή με καθαρά περιγράμματα και ακρίβεια στις λεπτομέρειες ακολουθώντας την τάση που προτιμά τα μυώδη σώματα με τον τονισμό των οριζόντιων αξόνων, όπου δυνατά σκέλη στηρίζουν το σφριγηλό κορμό και την “γεωμετρική” κεφαλή. Το αγαλματίδιο είναι επιμελώς δουλεμένο και η χαρακτηριστική για τα χάλκινα της Δωδώνης φαιοπράσινη πάτινα αναδεικνύει τη λεία επιφάνεια του έργου».
Σύμφωνα με την κα Φάκλαρη, «οι διαστάσεις του αγαλματιδίου και τα υπολείμματα της βάσης του οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στόλιζε χάλκινο σκεύος ή τη χάλκινη κυκλική λαβή κάποιου από τους τριποδικούς λέβητες τους οποίους αφιέρωναν οι πιστοί στον θεό, συνήθεια που συναντάται από τον 8ο αι. π.Χ. και σε άλλα πανελλήνια ιερά, όπως της Ολυμπίας και των Δελφών».
Και το κείμενο καταλήγει: «Το ανάθημά μας κατασκευάστηκε μέσα στον 6ο αι. π.Χ., εποχή ακμής της χαλκοτεχνίας, όπως μαρτυρούν τα μνημειώδη έργα και η αύξηση των αναθημάτων από χαλκό, στα πανελλήνια και τοπικά ιερά».
Για περισσότερα ενδιαφέροντα ευρήματα της εκατονταετίας 1913-2013 στην Ήπειρο, ανατρέξτε στον ιστότοπο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων (www.amio.gr).
