Μορφές και σχήματα αρχαίων μοτίβων, αγαλματίδια ζώων αλλά και ανθρώπινες μορφές, ψηφιδωτά σε γεωμετρικά πρότυπα και αναπαραστάσεις «κλεμμένες» από το φυσικό τοπίο σμιλεύουν στο μάρμαρο και τις αμμόπετρες μικρά παιδικά χεράκια, κρατώντας με μεράκι και με τη φιλοδοξία του καλλιτέχνη το κοπίδι, τη λάμα και τη ράσπα.

Κάθε χρόνο το καλοκαίρι, τουλάχιστον 200 παιδιά, μαθητές δημοτικού και γυμνασίου, «πλημμυρίζουν» τους χώρους του Μουσείου της Αιανής, όπου ξεκινά μια περίεργη αφήγηση: «…Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα παιδί. Την ώρα που κοιμότανε τη νύχτα, είδε στον ύπνο του ένα όραμα, ένα λιοντάρι που του μίλησε με ανθρώπινη φωνή, το πήρε από το χέρι και μπήκαν στο μουσείο. Άρχισαν να περπατούν στις αίθουσες και να συνομιλούν για το μάρμαρο του Τρανόβαλτου, το ίδιο μάρμαρο με το οποίοι οι γλύπτες στην αρχαιότητα έφτιαξαν αριστουργήματα, τα αγάλματα των κούρων και της κόρης που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στην Μακεδονία και βρέθηκαν στην αρχαία Αιανή. Αυτό το μάρμαρο έβγαζαν τότε από τα έγκατα της γης, το μετέφεραν με τα βόδια και τις άμαξες για να πελεκηθεί από τους γλύπτες, να πάρει μορφή και να ζωντανέψει μέσα από μια νέα δημιουργία…».

«Το παραμύθι ήταν ιδέα της αρχαιολόγου Δήμητρας Θεοδώρου που επινόησε το λιοντάρι-ξεναγό για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των παιδιών που συμμετέχουν κάθε καλοκαίρι, τα τελευταία επτά χρόνια, σε ένα βιωματικό εργαστήριο στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος της αρχαίας γλυπτικής» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος Γεωργία Καραμήτρου, με αφορμή την παρουσίασή του σε επιμορφωτική ημερίδα για το μουσείο ως περιβάλλον μάθησης και εκπαίδευσης.

Η ίδια λέει ότι τα παιδιά δηλώνουν ενθουσιασμένα από τις δημιουργίες τους, ιδιαίτερα τα μικρότερα που έχουν τελειώσει την τετάρτη δημοτικού – έρχονται για δύο ώρες και κάθονται πολύ περισσότερο, γοητευμένα από το υπέροχο φυσικό τοπίο και τον κήπο με αρωματικά φυτά που έχει δημιουργηθεί στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου, όπου συνυπάρχουν σκάμματα και ειδικές υποδομές για να φιλοξενούν τα εργαστήρια.

Δίπλα στα παιδιά βρίσκονται γνωστοί γλύπτες που συμμετέχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα και καθοδηγούν τους μικρούς μαθητές και τις μικρές μαθήτριες στην προσπάθειά τους να χειριστούν τα εργαλεία και να λαξεύσουν το μάρμαρο και τις λιγότερο σκληρές αμμόπετρες. Με τα κομμάτια του μαρμάρου φτιάχνουν ψηφίδες και τις τοποθετούν τη μία δίπλα στην άλλη για να φτιάξουν ένα δοσμένο σχήμα. Μετά δε την ολοκλήρωση του έργου, αυτό τοποθετείται στο δάπεδο του αιθρίου του μουσείου, αποδεικτικό στοιχείο της παιδικής δημιουργίας, διακοσμητικό του χώρου και κίνητρο για τους επόμενους «μικρούς γλύπτες». Παραδίπλα, οι φιλόδοξοι καλλιτέχνες, με τα κοπίδια στα χέρια, σκάβουν την αμμόπετρα για να κατασκευάσουν ένα μικρό σκυλάκι, ένα πρόβατο, το λιοντάρι του παραμυθιού ή ένα ανθρωπάκι. Με χρώματα φυτικά που παρασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο όπως στην αρχαιότητα, χρωματίζουν τα αγαλματίδια, τις μπορντούρες από τα ψηφιδωτά, τους σχηματισμούς από τα γεωμετρικά μοτίβα.

«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από γονείς και παιδιά, όχι μόνο για το συγκεκριμένο αλλά και για τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείου της Αιανής», σχολιάζει η κ. Καραμήτρου και δεν παραλείπει να αναφερθεί στα εργαστήρια δημιουργίας αρχαίων κοσμημάτων, παρασκευής ψωμιού και αρχαιολογικής ανασκαφής με αντίγραφα αρχαίων ευρημάτων, τα οποία επίσης απευθύνονται σε παιδιά.

«Πάμε βιβλιοθήκη»

Στο ίδιο «μήκος κύματος», ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Κοζάνης, η Κοβεντάρειος δημοτική βιβλιοθήκη, η διεύθυνση δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και οι σχολικοί της σύμβουλοι υλοποιούν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Πάμε βιβλιοθήκη», μια ιδέα της Κατερίνας Γκουργκούτα, υπεύθυνης σχολικών δραστηριοτήτων για περιβαλλοντικά προγράμματα, που ξεκίνησε το 1997.

«Μαθητές και μαθήτριες νηπιαγωγείου, δημοτικού και γυμνασίου ξεναγούνται στη δημοτική βιβλιοθήκη, μαθαίνουν για την οργάνωσή της και τα βιβλία που φιλοξενεί στα ράφια της, εξοικειώνονται με τον χώρο και ενθαρρύνονται να αγαπούν το βιβλίο. Συμμετέχουν επίσης σε δραστηριότητες, παιχνίδια και παραλαμβάνουν τη “βιβλιοβαλίτσα” –μια βαλίτσα με οκτώ φακέλους που προσκαλεί τα παιδιά σε ταξίδια στον κόσμο του βιβλίου– παρουσιάσεις του δίσκου της Φαιστού και της Χάρτας του Ρήγα, παιχνίδια με πλαστελίνες για την αναπαραγωγή γραμμάτων από τα αρχαία αλφάβητα της Μεσογείου, εξοικείωση με βιβλία γραμμένα στο σύστημα Μπρέιγ και άλλα» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Γκουργκούτα.

Σχολιάζει δε με νόημα ότι κεντρικό σύνθημα της «βιβλιοβαλίτσας», που βραβεύτηκε ως σύλληψη από τη Διεθνή Οργάνωση για το Παιδικό Βιβλίο, ήταν ότι «όταν το παιδί δεν μπορεί να πάει στο μουσείο, πηγαίνει το μουσείο στο παιδί!».