Tην τελευταία εικοσαετία του 20ου και την πρώτη δωδεκαετία του παρόντα αιώνα η κυκλαδική προϊστορία παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη εξαιτίας των σύγχρονων ερευνών πεδίου και κυρίως των συστηματικών ανασκαφών σε άγνωστες έως το 1980, αξιολογότατες θέσεις. Στην ανάπτυξη αυτή βοήθησαν και οι δημοσιεύσεις υλικού από παλαιές ανασκαφές, πρόσφατες γενικές μελέτες για τον πρώιμο κυκλαδικό κόσμο που αξιοποίησαν τις δημοσιεύσεις αυτές και ειδικές συγκριτικές μελέτες κυκλαδικών θέσεων με θέσεις άλλων περιοχών του Αιγαίου. Επίσης η συνέχιση των ερευνών σε σημαντικούς κυκλαδικούς τόπους που ήταν από παλαιά γνωστοί προσφέρουν νέα ενδιαφέροντα στοιχεία.
Οι συνθήκες αυτές οδήγησαν τη Μαρίζα Μαρθάρη στη διοργάνωση του Κυκλαδικού Σεμιναρίου που θα φιλοξενείται στην Αρχαιολογική Εταιρεία, με στόχο να προβάλλει τις προαναφερθείσες σύγχρονες έρευνες σε συνδυασμό με την επανεξέταση και σε πολλές περιπτώσεις την αναθεώρηση παλαιών δεδομένων, καθώς και τις μελέτες που βασίζονται σε υλικό με γνωστή ανασκαφική προέλευση.
Οι βάσεις της κυκλαδικής προϊστορίας ετέθησαν από τον Χρήστο Τσούντα με τις ανασκαφές που διεξήγαγε στις Κυκλάδες υπό την αιγίδα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας στο τέλος του 19ου αιώνα καθώς και με τις δύο βαρυσήμαντες μελέτες του «Κυκλαδικά» και «Κυκλαδικά ΙI» που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό της Εταιρείας Αρχαιολογική Εφημερίs 1898 και 1899. Υπό την αιγίδα της Εταιρείας διεξάγονται έως και σήμερα ορισμένες από τις πλέον σημαντικές ανασκαφικές έρευνες σε προϊστορικές θέσεις των Κυκλάδων. Έτσι η Αρχαιολογική Εταιρεία είναι ο πλέον κατάλληλος τόπος για τη διοργάνωση ενός Κυκλαδικού Σεμιναρίου.
Οι συνεδρίες του Κυκλαδικού Σεμιναρίου θα λαμβάνουν χώρα στη μικρή αίθουσα του μεγάρου της Εταιρείας, Πανεπιστημίου 22, στις 7 μ.μ. Οι ανακοινώσεις θα είναι διάρκειας 45 λεπτών και θα ακολουθεί συζήτηση. Το ετήσιο πρόγραμμα του σεμιναρίου και οι περιλήψεις των παρουσιάσεων θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Εταιρείας (www.archetai.gr/Επικαιρότητα).
Πρόγραμμα 2013
— Δευτέρα 14 Ιανουαρίου: Colin Renfrew, «Ο Πρωτοκυκλαδικός οικισμός του Δασκαλιού στην Κέρο και το Ιερό στον Κάβο Δασκαλιού υπό το φως των ανασκαφών των ετών 2006 έως 2008: Αποκρυπτογραφώντας ένα μυστήριο».
— Τρίτη 2 Απριλίου: Χριστίνα Τελεβάντου, «Ο Νεολιθικός οικισμός Στρόφιλας Άνδρου: Διευρύνοντας τους ορίζοντες της Κυκλαδικής προϊστορίας και εικονογραφίας».
— Τρίτη 4 Ιουνίου: Χρήστος Ντούμας, «Ακρωτήρι Θήρας: Η πρώτη εγκατάσταση».
— Τρίτη 26 Νοεμβρίου: Jack L. Davis, Sharon R. Stocker & Hariklia Brecoulaki, «Σχετικά με τα πλοία – και το βουλοκέρι, τις συκιές – και τους βασιλείς: Η μικρογραφική Ζωφόρος της Θήρας, η ζωφόρος των πλοίων της Πύλου και η ισχύς στον Μυκηναϊκό κόσμο».
Η ομιλία του Colin Renfrew
Η πρώτη συνεδρία του Κυκλαδικού Σεμιναρίου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013 με ομιλητή τον Colin Renfrew. Τίτλος της ομιλίας του είναι «Ο Πρωτοκυκλαδικός οικισμός του Δασκαλιού και το Ιερό στον Κάβο Δασκαλιού της Κέρου υπό το φως των ανασκαφών των ετών 2006 έως 2008: Αποκρυπτογραφώντας ένα μυστήριο».
Οι πρώτες ανασκαφές του Χρίστου Ντούμα στη συλημένη θέση Κάβος Δασκαλιού της Κέρου το 1963 καθώς και εκείνες που ακολούθησαν από τη Φωτεινή Ζαφειροπούλου αποκάλυψαν ένα μυστήριο, το οποίο δεν κατέστη δυνατό να εξιχνιασθεί ούτε με τις ανασκαφές του 1987 από τον Ντούμα, την Μαραγκού και τον Colin Renfrew ούτε με τη δημοσίευση του «Θησαυρού της Κέρου» από την Πέγκη Σωτηρακοπούλου. Γιατί βρέθηκαν θραυσμένα όλα τα ευρήματα στον Κάβο Δασκαλιού της Κέρου; Γιατί ήταν τόσο πολλά; Ποιες ήταν οι σχέσεις της συγκεκριμένης θέσης με τον οικισμό της νησίδας Δασκαλιό, η οποία βρίσκεται σήμερα 90 μέτρα μακριά από την ακτή της Κέρου;
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: «Από τις ανασκαφές που διεξήχθησαν τόσο στον Κάβο Δασκαλιού της Κέρου όσο και στο Δασκαλιό από το 2006 έως το 2008 προέκυψαν σαφή στοιχεία για ένα πανκυκλαδικό ιερό της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στον Κάβο και έναν οικισμό μείζονος σημασίας στο Δασκαλιό. Οι δύο θέσεις σε συνδυασμό μεταξύ τους τεκμηριώνουν την ύπαρξη ενός κέντρου που φαίνεται να αποτελεί το πρώτο περιφερειακό κέντρο τέλεσης λατρευτικών πράξεων στο Αιγαίο, ίσως το πρώτο τέτοιο νησιωτικό κέντρο στον κόσμο. Μήπως είναι πλέον δυνατό να ομιλούμε για μια Ομοσπονδία της Κέρου, η οποία ήκμασε στις Κυκλάδες στα τέλη της τρίτης χιλιετίας π.Χ.;»
