Την ολοκλήρωση της 15ης ανασκαφικής περιόδου (24 Σεπτεμβρίου-25 Οκτωβρίου 2012) στην περιοχή του Ελληνιστικού-Ρωμαϊκού θεάτρου της αρχαίας Νέας Πάφου στην Κάτω Πάφο ανακοίνωσε το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.

Οι ανασκαφές διεξάγονται από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ υπό τη διεύθυνση του δρος Craig Barker και του δρος Smadar Gabrieli και χρηματοδοτούνται από το Nicholson Museum και το Αυστραλιανό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών. Στη φετινή ανασκαφική περίοδο έλαβε μέρος ομάδα 34 αρχαιολόγων και φοιτητών, οι οποίοι εργάστηκαν στον περίβολο του αρχαίου θεάτρου της Νέας Πάφου, στη νότια πλαγιά του λόφου της Φάμπρικας.

Η Πάφος υπήρξε πρωτεύουσα της Κύπρου κατά την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο και σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος της πόλης αποτελεί μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 17 ετών η Αυστραλιανή Αποστολή αποκαλύπτει τα κατάλοιπα του αρχαίου θεάτρου, το οποίο αποτελούσε σημαντικό κέντρο πολιτισμού για την πόλη και την περιοχή της. Το θέατρο ήταν σε χρήση για περισσότερο από έξι αιώνες, αφού η ανέγερσή του χρονολογείται με την ίδρυση της πόλης στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. και καταστράφηκε από σεισμούς στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ.

Στον χώρο έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον πέντε αρχιτεκτονικές φάσεις, οι οποίες αντιστοιχούν στις διάφορες καλλιτεχνικές τάσεις της ελληνιστικής και ρωμαϊκής τέχνης. Μετά την καταστροφή του θεάτρου, το αρχιτεκτονικό υλικό του χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό σε άλλα μεταγενέστερα κτήρια και για τον λόγο αυτό σήμερα σώζονται μόνο αποσπασματικά ίχνη του οικοδομήματος.

Το θέατρο της Πάφου είναι το μόνο αρχαίο θέατρο της Κύπρου που δεν έχει υποστεί σύγχρονη αποκατάσταση και για τον λόγο αυτό είναι το μόνο μνημείο αυτής της κατηγορίας στο οποίο είναι ορατές όλες οι φάσεις της αρχιτεκτονικής του εξέλιξης.

Κατά την ανασκαφική περίοδο του 2012 ανοίχθηκαν πέντε τομές σε διάφορα σημεία γύρω από το θέατρο και στο νυμφαίον που είχε ανακαλυφθεί κοντά του. Η τομή 12 Α ανοίχθηκε στην ανατολική πλευρά του οικοδομήματος της σκηνής, όπου πάνω στον φυσικό βράχο εντοπίστηκαν τα θεμέλια του ανατολικού άκρου της ρωμαϊκής σκηνής. Επίσης, αποκαλύφθηκε μια νέα είσοδος που οδηγούσε από τα νότια στην ανατολική πάροδο και πιθανόν ανήκει σε μια από τις πρωιμότερες φάσεις της αρχιτεκτονικής του κτηρίου. Στην τομή 12 Β συνεχίστηκαν οι εργασίες στη ρωμαϊκή οδό, η οποία εντοπίστηκε το 2010 στα νότια του θεάτρου. Ανασκάφηκε μεγαλύτερο μέρος του πλακόστρωτου καθώς και μέρος του μεσαιωνικού κτηρίου που την καλύπτει. Στην τομή 12 C, σε ένα από τα ανώτερα επίπεδα του κοίλου του θεάτρου, αποκαλύφθηκε ότι στο ύψωμα είχαν κτιστεί σημαντικά οικοδομήματα μετά την εγκατάλειψη του θεάτρου. Η τομή 12 D ανοίχθηκε στη δυτική πάροδο του θεάτρου, ενώ στην τομή 12 Ε ερευνήθηκε το μετα-μεσαιωνικό πηγάδι που είχε εντοπιστεί στα νοτιο-ανατολικά του χώρου. Όλες οι τομές παρείχαν νέες πληροφορίες για την αρχιτεκτονική του θεάτρου και των κτηρίων που το περιβάλλουν και όλες οι περιοχές θα ερευνηθούν περαιτέρω στο μέλλον.

Παράλληλα με την ανασκαφή, οι ειδικοί ερευνητές συνέχισαν τη μελέτη της αρχιτεκτονικής καθώς και τη μελέτη των ευρημάτων με στόχο τη σύντομη δημοσίευση των τελικών συμπερασμάτων της έρευνας. Κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο ήρθαν στο φως ορισμένα σημαντικά ευρήματα, όπως αρχιτεκτονικά θραύσματα από τη σκηνή του θεάτρου και του νυμφαίου.