Από τα έργα του ΕΣΠΑ, που εξελίσσονται όχι μόνον ομαλά αλλά και ταχύτατα, είναι και αυτό του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Ένα έργο το οποίο ξεκίνησε πριν 1,5 χρόνο και έχει ήδη εκτελεστεί στο μεγαλύτερο μέρος του.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα, «το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ήδη προχωρήσει σε ποσοστό 70% και πρόκειται για το πιο προωθημένο ψηφιακά έργο που υπάρχει σήμερα στον δημόσιο αλλά και ιδιωτικό τομέα». Το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο ολοκληρώνεται το αμέσως επόμενο διάστημα, έπειτα από πολλές περιπέτειες και καθυστερήσεις φέρνοντας στο φως 7.100 ακίνητα (αστικά και μη) που αποτελούν το 15% της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
Υπουργείο με πολλά «προικιά» το υπουργείο Πολιτισμού καταγράφει στην περιουσία του 19.000 αρχαιολογικούς τόπους και πλήθος ακινήτων, των οποίων την ύπαρξη έως πρότινος «αγνοούσε» ή, στην καλύτερη περίπτωση, δεν είχε σωστά αξιοποιήσει. Όταν ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός Κώστας Τζαβάρας ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Ιούνιο, εντυπωσιάστηκε όταν πληροφορήθηκε ότι στις περιοχές της Πλάκας, του Κεραμεικού και της Ακαδημίας Πλάτωνος υπάρχουν 476 ακίνητα ιδιοκτησίας του υπουργείου, άλλα 124 στη Ρόδο και πολλά ακόμη σε όλη την Αττική και άλλες πόλεις. Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν το γεγονός ότι το διοικητικό «κουβάρι» της χρήσης των ακινήτων ήταν τόσο μπερδεμένο, ώστε πολλές φορές για να γίνει η αποκάλυψη ενός αρχαίου έπρεπε να γίνει και απαλλοτροίωση, δηλαδή καθυστερήσεις 10 ετών τουλάχιστον.
Σήμερα, με τη βοήθεια των ψηφιακών εφαρμογών το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο είναι πραγματικότητα και η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού δηλώνει «περήφανη» για ένα έργο που θα διασφαλίζει τις συναλλαγές των πολιτών και θα προσθέσει πόρους στο ταμείο του. Εκτός από την καταγραφή γίνεται ταυτοποίηση του έργου δίνοντας στον κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να μάθει όλα τα στοιχεία ακινήτου (πως αποκτήθηκε κλπ.) «Με το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο επιτυγχάνεται η ασφάλεια των συναλλαγών στα ακίνητα και διευκολύνονται τόσο οι πολίτες όσο και οι επενδύσεις. Σταματούν, δηλαδή, τα γραφειοκρατικά προσκόμματα για τους πολίτες στην επεξεργασία των αιτήσεων στις αρχαιολογικές υπηρεσίες» δήλωσε στο ΑΜΠΕ ο κ. Τζαβάρας και εξήγησε: «Πηγαίνει κάποιος να κάνει μια επένδυση και μετά ανακαλύπτει ότι υπάρχει αρχαιολογικό βάρος. Μπορεί ένα ακίνητο να είναι “καθαρό” στο υποθηκοφυλακείο, αλλά δίπλα του να βρίσκεται ένας τάφος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Έτσι υπήρχε μια ατέλειωτη γραφειοκρατική διαδικασία, που ταλαιπωρούσε τον πολίτη και τις υπηρεσίες».
Τώρα, με το πρόγραμμα Ψηφιακής Σύγκλισης, στο οποίο εντάσσεται το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο, ο ενδιαφερόμενος πολίτης θα έχει πρόσβαση στο αρχαιολογικό βάρος των ακινήτων και παράλληλα θα γίνεται και κοινωνός της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 7.800.000 ευρώ.