Η Σέριφος, το νησί που έζησε ο Περσέας και από το οποίο ξεκίνησε την περιπετειώδη διαδρομή του μέχρι να βρει τη Γοργόνα Μέδουσα, κρύβει πολλούς θησαυρούς, όχι μόνο φυσικού κάλλους αλλά και αρχαιολογικούς. Γι’ αυτό το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), στην τελευταία του συνεδρίαση, αντιμετώπισε θετικά την πρόταση κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου της Χώρας της Σερίφου.

Οι σημαντικές αρχαιότητες στην ευρύτερη περιοχή της πανέμορφης Χώρας ήταν αυτές που οδήγησαν τα μέλη του ΚΑΣ να γνωμοδοτήσουν ομόφωνα υπέρ της κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου της, στον οποίο θα ενταχθεί ο μεσαιωνικός οικισμός, το Κάστρο και οι μεταβυζαντινοί ναοί, ένας αρκετά εκτεταμένος αδόμητος χώρος –στον οποίο έχουν βρεθεί ψηφιδωτά δάπεδα–, καθώς και ο ναός της Παναγίας (Γενέσιον της Θεοτόκου). Εκτός του αρχαιολογικού χώρου θα βρεθεί η συνοικία Λάκκα, λόγω απουσίας ευρημάτων.

Το νησί, γνωστό στην αρχαιότητα και ως «Σιδηρά Νήσος» λόγω των μεταλλείων της, κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους, ενώ σε διάσπαρτα σημεία έχουν βρεθεί αρχαιότητες που χρονολογούνται από την πρωτοκυκλαδική περίοδο ως τα βυζαντινά χρόνια. Είναι επίσης γνωστό ότι κατά τη ρωμαϊκή περίοδο υπήρξε τόπος εξορίας.

Σύμφωνα με τις πηγές, από τους ιστορικούς χρόνους υπήρχε οικισμός στην κορυφή του λόφου της Χώρας, που εξελίχτηκε στη μεσαιωνική και αργότερα στη σύγχρονη πόλη. Τα περισσότερα ευρήματα είναι αγάλματα, επιτύμβιες στήλες και ψηφιδωτά, που ανήκουν στους κλασικούς, ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους και τα οποία –εκτός από τη μικρή αρχαιολογική συλλογή της Χώρας, όπου ξεχωρίζουν μια σειρά από ακέφαλα αγάλματα και αμφορείς– βρίσκονται είτε εντοιχισμένα σε τοιχοδομίες είτε και μέσα σε σπίτια.

Τα περισσότερα έχουν εντοπιστεί εκτός ανασκαφών. Οι λίγες σωστικές ανασκαφές που έχουν γίνει έφεραν στο φως κυρίως ψηφιδωτά δάπεδα, τμήματα δρόμου και φρέατος που χρονολογούνται στα υστεροελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια.

Η πρόταση της κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου της Χώρας της Σερίφου, που πήρε το πράσινο φως από τα μέλη του ΚΑΣ, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να αναδειχτούν οι αρχαιότητες του νησιού, αλλά και να αποκατασταθούν σημαντικά νεότερα κτίρια, όπως η Οικία Γεωργίου Λευιτικού (ο οποίος υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας) και το Δημαρχείο, τα μόνα κτίσματα που ξεφεύγουν από την αρχιτεκτονική παράδοση των Κυκλάδων, καθώς εμφανίζουν νεοκλασικά στοιχεία.