«Να έχετε μαζί σας παγούρι με νερό, καπέλο, και να φοράτε κλειστά παπούτσια» είναι η σύσταση σε παιδιά ηλικίας 10 έως 14 ετών που θέλουν να πάρουν μέρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ανασκαφή στην Παραβέλα». Την Τρίτη 24 Ιουλίου (10.00) τα παιδιά θα ξεναγηθούν στον χώρο της ανασκαφής, υπό την καθοδήγηση της επιστημονικής ομάδας, θα μιλήσουν με τους αρχαιολόγους και θα «δουλέψουν» έστω και για λίγο δίπλα τους.

Νωρίτερα, την Κυριακή 22 Ιουλίου (20.00) η επιστημονική ομάδα της ανασκαφής οργανώνει στο πλαίσιο του προγράμματος «Ανασκαφή και τοπική κοινωνία: Άργος Ορεστικό», και με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ, ανοιχτή εκδήλωση-ενημέρωση για την πορεία του έργου της στον προαύλιο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου της πόλης. Οι διευθυντές της ανασκαφής, ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Δημήτρης Πλάντζος, και ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας, Δημήτρης Δαμάσκος, θα παρουσιάσουν το έργο της ομάδας η οποία ανασκάπτει στην Παραβέλα από το καλοκαίρι του 2009. Στην εκδήλωση, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Ορεστίων, θα συμμετάσχει μουσικό σύνολο του Δημοτικού Ωδείου της πόλης.

Το πρόγραμμα πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Monumenta, αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας για την προστασία της φυσικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου.

«Και οι δύο εκδηλώσεις έχουν σκοπό την εδραίωση της επαφής μας με την τοπική κοινωνία, ώστε και η ανασκαφή και η κοινωνία να ωφεληθούν από αυτή τη συνάντηση», εξηγεί στον «Αγγελιοφόρο» ο κ. Πλάντζος. «Από την πρώτη μέρα που ξεκινήσαμε την ανασκαφή προσπαθούμε να είμαστε σε επαφή με την κοινωνία. Τα μέλη της ομάδας θεωρούμε ότι δεν υπάρχει ανασκαφή και αρχαιολογία χωρίς την τοπική κοινωνία. Ενημερώνουμε τον κόσμο, συμμετέχουμε στην τοπική ζωή, έχουμε προσωπικές φιλίες και ενημερωνόμαστε για το τι περιμένουν οι άνθρωποι από μας. Δεν αλλάζουμε φυσικά την πορεία της ανασκαφής ούτε τη μεθοδολογία μας, χρησιμοποιώντας όμως έναν πιο εκλαϊκευμένο τρόπο για την παρουσίαση της έρευνας βοηθάμε και το έργο μας. Μας βοηθάει να είμαστε λιγότερο επιστημονικοφανείς και περισσότερο ουσιαστικοί. Αν λέμε κάτι που δεν το καταλαβαίνουν οι εκτός συναφιού, δε λέμε τίποτα».

Το Κοινό των Ορεστών

Η πανεπιστημιακή ανασκαφή Άργους Ορεστικού συνεχίζει τις έρευνες του Θανάση Παπαζώτου της δεκαετίας του 1980 στη θέση Παραβέλα, 1,5 χλμ. βορειοδυτικά της σημερινής πόλης. Τότε είχε εντοπιστεί μια παλαιοχριστιανική βασιλική και ένα κτίριο των ρωμαϊκών χρόνων. Κατόπιν μελετών του Δ. Δαμάσκου στην περιοχή, ο οποίος πρότεινε την ταύτιση του Ρωμαϊκού Κτιρίου της Παραβέλας με την έδρα του Κοινού των Ορεστών, επελέγη ο αρχαιολογικός χώρος για συστηματική ανασκαφή, αρχικά με τη χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στη συνέχεια και με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας.

«Πέρυσι είχαμε την ατυχία να διακόψουμε την ανασκαφή λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, φέτος όμως συγκεντρώσαμε τα κονδύλια και συνεχίζουμε την έρευνα κανονικά», επισημαίνει ο κ. Πλάντζος. «Μέχρι στιγμής αποσαφηνίσαμε στοιχεία για το κτίριο που σκάβουμε. Πρόκειται για ένα κτίριο της ρωμαϊκής περιόδου, που ιδρύθηκε τον 1ο ή τον 2ο αιώνα μ.Χ., εγκαταλείφθηκε τον 3ο και καταστράφηκε τον 4ο αιώνα. Αυτό το μάθαμε φέτος από τα στρώματα της καταστροφής στα οποία βρήκαμε χάλκινα νομίσματα του 4ου αιώνα, που φαίνεται πως καταχώθηκαν στα τελευταία ερείπια. Οι χρονολογήσεις ενισχύουν την πεποίθηση ότι πρόκειται για το Κοινό των Ορεστών που εγκαταλείφθηκε μαζί με το Άργος τον 3ο αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί η περιοχή ως χώρος ταφών, ενώ στη συνέχεια έγινε η βασιλική. Στον χώρο εντοπίσαμε και άλλο κτίσμα, ίσως μνημείο, που καταστράφηκε στα τέλη του 4ου αιώνα».

Η ανασκαφή τελεί υπό την εποπτεία της ΚΘ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 16ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Συμμετέχουν 22 φοιτητές από τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Δυτικής Ελλάδας, και Θεσσαλονίκης.